Adana’ya Özgü Lezzetler
Türkiye’nin hemen her şehrinde olduğu gibi Adana’nın da kendine has yöresel lezzetleri bulunmaktadır. Sebze yemeğinden et yemeğine, salata çeşitlerinden tatlılarına kadar Adana, kendini diğer şehirlerden ayırmaktadır. Akdeniz Bölgesinde bulunan Adana ili, bulunduğu coğrafi şartlar itibariyle zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Adana yöresinde yemeklerde baharat bolca kullanılır. Ayrıca Adana halkı yöresel yemekleri yapmakta gösterdikleri titizliği yemeği servis yaparken de gösterirler.
Adana’ya özgü birçok meşhur yemek, içecek, hamur işi ve tatlılar vardır. Ama Adana denince akla ilk gelen yöresel lezzet tabi ki Adana Kebabıdır. Bizler sizlere Adana Kebabı dışında Adana’ya özgü diğer yöresel lezzetleri de anlatmaya çalışacağız. Örneğin şalgam suyu, meyan kökü, içli köfte, analı kızlı çorbası v.b. İşte sizlere Adana’nın yöresel lezzetleri…
Adana’nın Yöresel Yemekleri
- Adana Kebabı
- Şalgam Suyu
- Bamya Dolması
- Etli Dolma
- İçli Köfte
- Aşlama şerbeti
- Analı kızlı çorbası
- Güç sandvici
- Karakuş tatlısı
- Bici tatlısı
Adana’nın Yöresel Yemek Tarifleri
Adana Kebabı
Adana Kebabı Nasıl Hazırlanır?
Yaylalarda doğal ortamda yetiştirilmiş, en az bir yaşındaki erkek koyundan elde edilen et, yağ, sinir, damar ve zarlarından ayrılır. Ayıklanan et parçalar halinde bir gün dinlendirilir. Dinlenmiş et zırh tabir edilen ve iki elle kullanılan keskin bıçakla kıyılır. Kıyılmış et miktarının % 30’u kadar kuyruk yağı zırh ile ayrıca kıyılır. Kıyılmış et ile kıyılmış kuyruk yağı,kırmızı pul biber ve tuz ilave edilerek yoğrulur.
Karışım Adana kebabının ana unsurunu oluşturur. Yoğrulmuş karışım ikinci kez zırh ile kıyılır. En az 4-5 saat buzdolabında dinlendirilir. Hazırlanan karışım, 0,5 cm kalınlığında, 3 cm eninde 90-120 cm uzunluğunda şişlere sıvanır gibi saplanır. Şişlendikten sonra 1 saat kadar şişte dinlendirilir. Bu dinlendirme el suyunun etten akması içindir.
Saplama esnasında el suya batırılıp şiş üzerindeki et sıvazlanır. Bu işlem etin şişten dökülmemesi için yapılır. Elde kalan su az olmalıdır, çok olursa et haşlanır, kebabın tadı bozulur. Bir kişilik Adana kebabı 180 gramdır. Bir buçuk tabir edilen Adana Kebabı’nın eti ise 270-280 gramdan az olamaz.
Adana Kebabı Nasıl Pişirilir?
Adana kebabı alevsiz, durgun, korlu meşe kömürü ateşinde pişirilir. Pişirme derecesi etin kırmızıdan koyu kahverengine dönmesine kadar devam eder. Pişirme sırasında şişler sık sık çevrilir. Yağı pide ekmekle alınır. Bu işlem yapılmazsa yağ ateşe düşerek alevlenir ve kalitenin bozulmasına neden olur. Adana kebabı coğrafik tescilli olup üretimi için Adana Ticaret Odası’ndan izin alınmalıdır.
Adana Kebabı Nasıl Servis Edilir?
Tipik bir servis Adana kebabı porsiyonu; kömürde pişmiş etin yanında közlenmiş domates ve biber, mevsim salata, nane-maydonoz-süs biberi-limon tabağı, soğan salatası ve ezme ile gelir. Yöresel bir içecek olan şalgam suyu veya ayran ile tüketilir. Adana’ya özgü olsa da tüm Türkiye’de kebapçıların menülerinde yer alır.
Şalgam Suyu
Şalgam Turpgiller (Brassicaceae) ailesine ait bir bitki olan Şalgam bitkisinden (Brassica rape) yapılan Çukurova’ya özgü bir içecektir. Adana, Mersin, Osmaniye başta olmak üzere birçok güney ilinde yaygın olarak tüketelir. Kırmızı renkli, bulanık görünüşlü ve ekşimsidir. Acılı ve acısız çeşitleri mevcuttur. Şalgama acı olarak genellikle acı süs biberi turşusunun suyu kullanılır.
Damak tadına göre 1/3 ila 1/6 oranında şalgama katılabilir. Ancak şalgam acısıyla karıştırıldıktan sonra fazla bekletilmemelidir, şalgam bozulabilir. O yüzden acıyı şalgamı içmeden hemen önce katmak daha iyi olur. Şalgamla beraber siyah havuç ikram edilir. Mayalanma sürecine de dahil olmuş bu siyah havuçlar, şalgam suyunun içinde dururlar. Bunlara tane denir, yöre aksanı sebebiyle dene dendiği bilinmektedir.
Şalgam genellikle kebap çeşitleri ile birlikte tüketilir. Plastik şişede tadının bozulması daha kolay olduğu için genelde cam şişelerde tercih edilir. Sağlığa faydalı olduğu iddia edilse de, içerdiği yüksek tuz miktarı (%1-2) nedeni ile tansiyon sorunu olanlar ve hamileler tarafından ölçülü tüketilmelidir.
Bamya Dolması
Bamya Dolması Malzemeleri
- 250 gr bamya
- 1 su bardağı pirinç
- 1 adet kuru soğan
- 2 diş sarımsak
- 1 yemek kaşığı dolmalık fıstık
- 1 yemek kaşığı kuş üzümü
- 1 çay bardağı zeytinyağ
Bamya Dolması Nasıl Yapılır?
Yemeğe başlamadan pirinci 15 dk ılık suda bekletin. Bir tavaya zeytinyağıyla beraber soğanı ,fıstığı ve kuş üzümünü koyun ve kavurun arkasından pirinci ekleyin. Pirinç kavrulunca 1 su bardağı sıcak suyu ilave edin. Demlenme sırasında baharatları ilave ederek soğuması için bir kenara bırakın. Bu arada bamyaların büyük olanlarının sap kısımlarını keserek içlerini boşaltın. Daha sonra içlerini hazırlanan harçla dolduralım. Pişireceğimiz tencerenin tabanına dilimlenmiş limon döşeyin, üstüne dolmaları dizin ve dolmaların üstüne tuzu, toz şekeri ve zeytin yağını gezdirin en kısık ateşte pişirin. Soğuyunca servis yapın.
Afiyet olsun…
İçli Köfte
İçli Köfte Malzemeleri (6 Kişilik)
Dışı İçin;
- 1 kg. bulgur
- 1 bardak irmik
- 2 bardak un
- 2 yumurta
- 250 gr. siyah dövme kıyma
İçi İçin;
- 1 kg. yağsız kıyma
- 750 gr. kuru soğan
- Yarım paket margarin
- 1 yemek kaşığı salça
- 1 tatlı kaşığı karabiber
- Kimyon
- İsteğe göre toz biber
İçli Köfte İçi Nasıl Yapılır?
Kıyma, 1 bardak su ile biraz pişirililir. Suyunu çekince ince ince kıyılmış soğanlar ve yarım paket margarin ilave edilir. Soğanlar sararıncaya kadar pişirilir. Salça, karabiber, kimyon ilave edilir. Soğutulmaya alınır (donması lazım).
İçli Köfte Dışı Nasıl Yapılır?
Bütün malzemeler bir kapta yoğrulur. Yoğrulan malzemeden cevizden büyük parçalar elde edilir. Ve her pir parça yuvarlanır, yuvarlağın ortası parmak yardımıyla oyularak, hazırlanan harç içine konulur. (Tüm maharet, köfteyi incecik açabilmektedir.) Tamamı doldurulduktan sonra, kaynamış tuzlu suda haşlayarak pişirilir, afiyetle yenir.
Analı kızlı çorbası
Analı Kızlı Malzemeleri
- 1,5 kg. ince bulgur
- 1 kg. kıyma
- 2-3 baş soğan
- 1 adet yumurta
- 1 bardak haşlanmış nohut
- 2 kaşık salça
- 2 kaşık yağ
- Yeterince tuz
- Kırmızıbiber
- Kuru nane
- Karabiber
Analı Kızlı Nasıl Yapılır?
Bulgurun içine un, yumurta, tuz ve kırmızıbiber eklenerek su yardımıyla yoğrulur. Soğanlar ince ince kıyılır. Kıyma ile karıştırılarak yağda kavrulur. Kavrulmuş kıymaya salça ve maydanoz koyularak soğutulur. Daha önce yoğrulan bulgurlardan küçük yuvarlak parçalar koparılarak oyulur. Oyulan köftenin içine kıymalı iç konularak iri ceviz büyüklüğünde köfteler yapılır. Bulgurun bir kısmı da içi boş küçük yuvarlaklar haline getirilir. Hazırlanan köfteler kaynamış suda haşlanır. Kaynamış nohut ilave edilir. Kızgın yağ ve salça dökülerek malzemeler pişene kadar çorba kaynatılır. Çorba piştikten sonra limon sıkılarak servis yapılır.
Karakuş tatlısı
Karakuş Tatlısı Malzemeleri
Hamur İçin;
- 4 su bardağı un
- 1 paket nişasta
- 1 yumurta
- 1 su bardağı süt
- Yarım su bardağı sıvıyağ
- Yarım su bardağı su
- 1 paket kabartma tozu
İç harcı İçin;
- 750 gram ceviz içi
- Tarçın
- Kızartmak İçin:
- Sıvıyağ
- Şerbeti İçin:
- 2.5 su bardağı su
- 3 su bardağı şeker
- 1-2 adet limon tuzu
Karakuş Tatlısı Nasıl Yapılır?
Hamur için tüm malzeme bir kaba alınıp özleşene kadar yoğurulur. Hamur 2 saat kadar dinlendirilir. Şerbet için su ve şeker 10-15 dakika kaynatılır. Limon tuzu eklenip karıştırılır ve soğuması için ocaktan alınır. Hamur 2 ya da 3 bezeye ayrılır. Bezeler nişasta ile açılabildiği kadar ince açılır. Yufka oklava yardımı ile yelpaze gibi 4-5 parmak genişliğinde yarısına kadar katlanır. Hamur katlarının üzerine 3 cm aralıkla ceviz tarçın karışımından konulur.
Kalan hamur yine yelpaze şeklinde katlanarak cevizlerin üzeri kapatılır. Cevizlerin arasında boşta kalan kısım parmakla sıkılarak birleştirilir ve kesilir. Diğer bezelere de aynı işlem yapılır. Tatlı hamurları bol kızgın yağda kızartılır. Sıcak tatlılar soğuk şerbete atılıp çıkartılırlar.
Bici tatlısı
Bici Tatlısı Malzemeleri
- 1 bardak nişasta
- 6 bardak su
- 1 tatlı kaşığı bici boyası
- 1 su bardağı pudra şekeri
- Yeterince gül suyu
- Kar şekline getirilen buz
Bici Tatlısı Nasıl Yapılır?
6 bardak suya l bardak nişasta eklenerek pişirilir. Bu arada devamlı bir tahta kaşık yardımıyla karıştırılarak topaklaşması engellenir. Koyulaşan karışım bir tepsiye dökülerek buzdolabında soğumaya bırakılır. Üzerinin kurumaması için bir ıslak bezle örtülür. Dolapta bekleterek dondurduğumuz bici küçük kaselere küp şeklinde doğranır. İçine kırmızı boya ile hazırlanan su, pudra şekeri, kar haline getirilen buz ve gül suyu eklenerek servis yapılır.