Geçmişten Günümüze Kullanılan Aydınlatma Araçları

Kullanılan aydınlatma araçları hangileridir, aydınlatma araçları çeşitleri nelerdir, bugüne kadar kullanılan aydınlatma araçları nelerdir, hangi aydınlatma araçlarını kullanırız.

Güneş

Dünyanın, başlangıcından beri, insanlar, ışık ana kaynağı olarak güneşi kullandı.Geceleri ise odun ve benzeri katı yakıtları yakarak hem ısındı hem de aydınlandı. Gökyüzü’nde bulunan parlak bir disk olan Güneş, ufuğun üzerindeyken gün, ortada yokken de gece olur kavrayışı İnsanoğlu’nun Güneş hakkındaki en temel görüşüdür. Tarihöncesi ve antik çağ dönemi kültürlerde Güneş’in bir tanrı olduğuna ya da diğer doğaüstü olaylara neden olduğuna inanılırdı. Güney Amerika’daki İnka ve günümüz Meksika’sındaki Aztek uygarlıklarının merkezinde Güneş’e tapınma bulunmaktadır. Bir çok antik anıt Güneş ile ilgili fenomenlere göre yapılmıştır. Örneğin taş megalitler oldukça doğru bir şekilde gündönümünü işaret eder. En tanınmış megalitler Nabta Playa, Mısır, İngiltere’de Stonehenge’dedir. Meksika’da Chichén Itzá’da bulunan El Castillo piramidi, ilkbahar ve sonbahar ekinokslarında merdivenlerden yukarı yılanların çıktığını gösteren gölgeler verecek şekilde tasarlanmıştır. Sabit yıldızlara göre Güneş tutulum boyunca zodyaktan geçerek bir yıl içinde tam tur atıyormuş gibi görünür, dolayısıyla da Yunan gökbilimciler tarafından yedi gezegenden biri olarak sayılırdı. Haftanın günlerine de bu yedi gezegenin adı verilmiştir.

Yağ Lambası

MÖ 70000 Sonradan tutuşturulacak olan yosun veya benzer bir malzemenin, içi hayvansal yağla dolu olan delik bir kayanın, kabuğun veya diğer doğal bulunan nesnelerin içine doldurulduğu bir sistem. Yağ lambaları 19. yüzyılın sonuna kadar sıklıkla kullanılmıştır. Yağ lambası daha sonra yerini endüstri’nin de gelişmesi ile gaz lambasına bırakmıştır. Yağ lambaları kullanıldıkları dönemde hayvansal ürün olduklarından dolayı kolaylıkla tercih edilmiş. Gerektirdiği teknolojinin azlığından dolayı bir çok medeniyette ilgi görmüştür. Ayrıca yağ lambalarının gövdesini yapmak toplumlarda güzel bir zanaat olarak benimsenmiştir.

Mum

Mısır ve Girit’te bulunmuş en az 5000 yıllık şamdanlardan anlaşılabileceği üzere, avus, Antik Çağ’ın ilk buluşları arasındadır. Orta Çağ’da ise Avrupa’da kullanılan mumlar, don yağından yapılmaktaydı. 1292 yılına ait bir vergi listesine göre ise, Paris’te 71 tane mum yapımcısı yaşamaktaydı. Elektriğin icadından önce, mumlar, gaz lambalarıyla birlikte aydınlanmanın en önemli araçlarından olmuşlardır.

Günümüzde ise mumlar daha çok süs eşyası konumundadırlar. Doğum günü pastalarının üzerinde, şık görünmesi istenen yemek masalarında, yumuşak, ılık bir ambians yaratılmak istenen her yerde mumlara rastlanmaktadır.
Mum Yapımı: Öncelikle mumun ana hammadesi olan Parafini İyice tanımamız gerekir. Şunu unutmamalıyızki. Parafin Bir Petrol Türevi malzemedir. Yanıcıdır. Bunu kesinlikle unutmamak gerekir. Yani diger petrol türevi olan bildiğimiz Benzin, Mazot, Gaz, Likit gaz, Alkol vb. benzerlerinden hiçbir farkı yoktur. Yani yanıcıdır. Tek farkı Parafinin Katı halde olması ve sıvı hale geçmesinden sonra kaynama noktası olan 54-60 derece gibi kıvamlarda kalmasıdır. Asla üstüne çıkartılmamalıdır. Eridiği anda kullanmak en doğrusudur. Unutulabilinir ve derecesi yükseldiğinde ise suyun ısınması gibi üzerinden duman çıkar. Bu da çok tehlikelidir. Bu çok önemlidir. Kesinlikle parafini o sıcaklığa kadar bırakmamak gerekir. En ufak bir ihmalde benzinden ve alkolden farklı yanmaz.

Meşale

Tercihen ahşap bir çubuğa, yanabilen kumaş, çalı çırpı dolayarak ve bu ucu da petrol türevi yada yanıcı bir malzeme(naylon ya da zeytin yağı) ile sararak oluşturulan aydınlatma sistemi. Tarihi İnsanların atalarına kadar dayanmaktadır. Ayrıca tüm orta çağ boyunca da kullanılmıştır. Yaydığı gazlar nedeniyle kapalı alanda kullanılamadığından daha çok dış alanlarda kullanımı gerçekleşmiştir. Günümüzde hala gösteri amaçlı olarak stadlarda yakılmaktadır. Karagöz oyununda perdenin aydınlatılması için kullanılan ışık kaynağıdır aynı zamanda;
üç türlü yapılır :
a-zeytinyağı içerisine fitil konularak yapılan meşale : bir kabın içerisine pamuk ipliğinden yapılmış iki üç parmak eninde bir fitil koyulduktan sonra, bezir yağı, susam yağı, zeytinyağı dökülmesiyle yapılır..
b-mumların eritilmesiyle yapılan meşale : herhangi bir yerde eritilen mumlar bir kabın içerisine dökülür.. bu kaba bir fitil ilavesi ile meşale yapılır..
c-mumların sıra ile dizilmesinden meydana getirilen meşale : bir tahtanın üzerine on veya daha fazla mumun dizilmesiyle yapılan meşale..

Gaz Lambası

Yanıcı gazların kullanıma girmesi ile bulunmuştur. Temel olarak anlatılması gerekirse içinde sıvı gaz olan bir tanka kumaş ve emiciliği yüksek bir fitil yerleştirilir. Bu fitil yeterince uzundur ve yandıkça ucunun uzatıldığı vana sistemi lambaya entegre haldedir. Bu fitil kapiler etkiden dolayı sıvı gazı yukarı iter. ve yeteri kadar aydınlatma sağlayacak şekilde ayarlarnır. Tarihi ise 1792′ye dayanmaktadır. William Murdoch bu tarihte gazlambası ile ilgili bir çok deney yapar ve 1793′de lamba icat edilmiş olur. Günümüzde halen dekoratif bir öğe olarak gaz lambaları bir çok evde restoranda görülebilmektedir.
Ayrıca gaz lambaları kullanışlı olduğu kadar da tehlikelidir. herhangi bir kaçak halinde oluşturduğu yangın hızla yayılabilir. 1850 de Fransa’da gazlambalarının neden olduğu 400 yangın kayıtlara geçmiştir.

Ateş

İlk insanlar ateş yakarak etrafı aydınlatmaya çalışmışlar.2-MEŞALE:Yirmi bin yıl önce insanlar odun ve reçine parçalarını kullanarak meşale yapmışlar.

Kandil

5000 yıl önce Sümerler yağ lambaları ve kandilleri kullanmışlardır.Önce evlerin aydınlatılmasında kullanıldı.

Ampul

1879 yılında Thomas Edison ampulu icat etti. Bu ampul uzun ömürlü değildi.

Not:1911 yılında ampul içindeki ince tel tungsten maddesinden yapıldı.

Floresan Lamba

1927 yılında ampullerden daha uzun ömürlü ve daha verimli olan floresan lamba icat edildi.İçindeki gaz , elektrik enerjisinin etkisiyle ışık yayar.

Halojen Lamba

1980 yılında ampulden daha parlak olan ve daha fazla ışık yayan halojen lambalar büyük alanların aydınlatılmasında kullanılmaktadır.

Ampul Floresan

*Çok enerji harcar. *Az enerji harcar.

*Isı yayar. * Isı yaymaz.

*Ekonomik değildir. *Ekonomiktir.

*Kullanım süresi kısadır. *Uzun ömürlüdür.

*Pille de çalışır. *Şarzlı olanları da vardır.