Tarihte Bugün – 9 Mayıs

9 Mayıs günü İngiliz oyuncu Albert Finney ve İspanyol bir mimar Rafael Moneo gibi dünyaca ünlü oyuncular ve mimarlar dünyaya gelmiştir. Ayrıca 9 Mayıs günü ABD’li aktör Edmond O’Brien ve Türk şair Haşim Nezihi Okay gibi dünyaca ünlü aktörler ve şairlerde vefat etmiştir. Tüm bunlarla beraber yine 9 Mayıs günü Batı Almanya’nın NATO’ya katılması ve Darüşşafaka Lisesi’ne kız öğrenci alınmasının kararlaştırılması gibi tarihte iz bırakan önemli olaylarda gerçekleşmiştir.

9 Mayıs Günü Meydana Gelen Doğumlar

• 9 Mayıs 1800 – ABD’li kölecilik karşıtı, isyancı John Brown
• 9 Mayıs 1814 – ABD’li oyuncu ve oyun yazarı John Brougham
• 9 Mayıs 1909 – ABD’li bir mimar Gordon Bunshaft
• 9 Mayıs 1936 – İngiliz oyuncu Albert Finney

• 9 Mayıs 1937 – İspanyol bir mimar Rafael Moneo
• 9 Mayıs 1940 – ABD’li yapımcı, senarist ve film yönetmeni James L. Brooks
• 9 Mayıs 1962 – Depeche Mode solisti David Gahan

9 Mayıs Günü Meydana Gelen Ölümler

• 9 Mayıs 1805 – Alman şair ve düşünür Friedrich Schiller
• 9 Mayıs 1931 – ABD’li fizikçi Albert Abraham Michelson
• 9 Mayıs 1977 – ABD’li yazar James Jones
• 9 Mayıs 1978 – İtalya Başbakanı Aldo Moro

• 9 Mayıs 1985 – ABD’li aktör Edmond O’Brien
• 9 Mayıs 1998 – Türk şair Haşim Nezihi Okay
• 9 Mayıs 2001 – EOKA-B isimli örgütün lideri Nikos Sampson
• 9 Mayıs 2011 – Belçikalı bisiklet sporcusu Wouter Weylandt
• 9 Mayıs 2015 – Türk asker ve devlet adamı, Türkiye’nin 7. Cumhurbaşkanı ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 17. Genelkurmay Başkanı Kenan Evren

9 Mayıs Günü Meydana Gelen Olaylar

• 9 Mayıs 1485 – Davutpaşa Lisesi, dönemin sadrazamı Davut Paşa tarafından ‘Mekteb-i Sübyan’ adıyla kuruldu. Okul 1874’te Rüştiye Mektebi’ne dönüştü.
• 9 Mayıs 1868 – Nevada Eyaleti’nde bulunan Reno şehri kuruldu.
• 9 Mayıs 1926 – ABD’li kaşif Amiral Byrd, Kuzey Kutbu’na doğru ilk uçuşunu yaptı.
• 9 Mayıs 1935 – Cumhuriyet Halk Fırkası Dördüncü Büyük Kurultayı toplandı. Kurultayda fırka yerine parti sözcüğü benimsendi. Altı ok daha ayrıntılı şekilde ele alındı. “Partinin güttüğü bütün bu esaslar Kemalizm prensipleridir” denilerek, Kemalizm ilk kez resmi olarak tanımlandı.
• 9 Mayıs 1936 – Benito Mussolini, İtalya Faşist İmparatorluğu’nu ilan etti.
• 9 Mayıs 1936 – İtalya resmen Etiyopya’yı ele geçirdi ve egemenliğini ilan etti.
• 9 Mayıs 1945 – Nazi gizli servisi Gestapo’nun şefi, Reichstag ve Hava Kuvvetleri Komutanı Herman Goering, ABD 7. Ordusu’na esir düştü.
• 9 Mayıs 1950 – Avrupa Günü, 1950’de Robert Schumann, Avrupa’nın güvenliği için kaçınılmaz olan birleşik bir Avrupa fikrini ortaya çıkardı. Schumann Deklerasyonu olarak bilinen bu sunuş, Avrupa Birliği’nin temellerini attı. Sonra, 1985 Milan Zirvesi’nde 9 Mayıs’ın Avrupa Günü olarak kutlanması kararı alındı.
• 9 Mayıs 1955 – Anneler Günü, Türkiye’de ilk kez kutlandı.

• 9 Mayıs 1955 – Batı Almanya NATO’ya katıldı.
• 9 Mayıs 1958 – ‘Yeni Gün’ gazetesi ve ‘Akis’ dergisi birer ay kapatıldı. Yazı işleri müdürleri Mehmet Altan Öymen 10 ay, Tarık Holulu 16 ay hapis cezasına çarptırıldı.
• 9 Mayıs 1960 – ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) ilk doğum kontrol hapının piyasaya sürülmesini onayladı.
• 9 Mayıs 1970 – Çoğu üniversite öğrencisi 75.000-100.000 dolayında savaş karşıtı Washington, D.C.’de ABD’nin Vietnam Savaşı’na son vermesi için gösteri yaptı.
• 9 Mayıs 1971 – Darüşşafaka Lisesi’ne kız öğrenci alınması kararlaştırıldı.
• 9 Mayıs 1975 – Ankara ve Mersin Öğretmen Okulları’nda çıkan öğrenci çatışmalarında 13 öğrenci yaralandı. Gazi Eğitim Enstitüsü 10 gün kapatıldı.
• 9 Mayıs 1978 – İtalya’da Kızıl Tugaylar örgütünün 16 Mart’ta kaçırdığı eski başbakan Aldo Moro’nun cesedi Roma’da bir arabanın bagajında bulundu.
• 9 Mayıs 1978 – Bir grup , Yıldız Teknik Üniversitesi’nde dersten çıkan öğrencilerin üzerine ateş açtı: 3 kişi öldü, 12 kişi yaralandı.
• 9 Mayıs 1979 – İstanbul’da tümsarraf ve kuyumcular, hükümetin altın piyasasını kontrol altına almayı amaçlayan kararını protesto için kepenk indirdiler.
• 9 Mayıs 1984 – Yaşar Kemal’e Fransız devlet nişanı “Legion d’Honneur” verildi.
• 9 Mayıs 1987 – Polonya havayollarına ait bir yolcu uçağı Varşova’dan New York’a gitmek üzere havalandıktan hemen sonra düştü: 183 kişi öldü.
• 9 Mayıs 1988 Mardin’in Nusaybin ilçesi Taşköyü’nün Behmenin mezrasını basan PKK’lı teröristler, bir aileden 8’i çocuk, 2’si kadın 11 kişiyi katlettiler, 2 çocuk ağır yaralandı. PKK’lı teröristlerin Şırnak baskınında kaçırdıkları 3 kişi de ölü bulundu.
• 9 Mayıs 2000 – Aralarında Uğur Mumcu suikasti faillerinin de bulunuduğu 9 kişinin sorgusu sürüyor. Ankara DGM Savcısı Hamza Keleş,Sorguda faili meçhullerle ilgili önemli bilgilere ulaşıldığını belirtti.
• 9 Mayıs 2000 – İstanbul DGM’de, Susurluk sanıkları ve Çakıcı aynı gün yargılandı.
• 9 Mayıs 2000 – Çankaya Köşkü’nü terk etmeden önce 80’e yakın devlet başkanına veda mektubu yazan Demirel; Esad, Kaddafi, Saddam, Miloseviç ve Müşerref’i listesine dahil etmedi.
• 9 Mayıs 2000 – Devlet Bakanı Recep Önal, Türkiye – Suriye arasındaki ticaret hacmini 1 milyar doların üzerine çıkarmayı hedeflediklerini açıkladı.
• 9 Mayıs 2000 – Macaristan’da düzenlenen ve olimpiyat elemelerine hazırlık niteliği taşıyan 17. Uluslararası Szeged Kürek Şampiyonası’nda Türk sporcuları iki altın, dört gümüş ve üç bronz madalya kazandı. Kürekçilerimiz, Türk Kürek tarihinde de en fazla madalya kazanan ekip oldu.
• 9 Mayıs 2000 – Schuman Bildirgesi’nin 50. yıldönümü AB kurumlarınca kutlandı.
• 9 Mayıs 2001 – Gana’nın başkenti Akra’da futbol maçında izdihamda 130 kişi öldü.
• 9 Mayıs 2002 – Taburcu olduktan sonra çalışmalarını evinde sürdüren Başbakan Bülent Ecevit, ‘görevini bırakmayacağını’ söyledi.

9 Mayıs İçin Önemli Günler

• 9 Mayıs Zafer Günü
• 9 Mayıs Avrupa Günü (5 – 9 Mayıs)
• 9 Mayıs Dünya İstatistik Günü