Tarihte Bugün – 5 Ocak

5 Ocak günü İranlı şair, yazar, yönetmen, ressam Füruğ Ferruhzad, İsviçreli yazar Friedrich Dürrenmatt, Pakistanlı devlet adamı Zülfikar Ali Butto, ABD’li sinema oyuncusu ve yönetmeni Robert Duvall gibi dünyaca ünlü sanatçı, senarist, besteci, oyuncu dünyaya gelmiştir. Ayrıca 5 Ocak günü ABD’li havacı Amelia Earhart,Türk karikatürist Ramiz Gökçe, şair ve yazar Arif Nihat Asya gibi dünyaca ünlü sanatçı, senarist, besteci, oyuncularda vefat etmiştir. Tüm bunlarla beraber yine 5 Ocak günü Çerkez Ethem ve kardeşlerinin işgal kuvvetlerine sığınmaları, Adana’nın düşman işgalinden kurtulması, Rus güçlerinin Çeçenistan’dan çekilmesi gibi tarihte iz bırakan önemli olaylarda gerçekleşmiştir.

5 Ocak Günü Meydana Gelen Doğumlar

• 5 Ocak 1863 – Moskova Sanat Tiyatrosunun kurucusu Konstantin Sergeyeviç Stanislavskiy
• 5 Ocak 1876 – Alman devlet adamı Konrad Adenauer
• 5 Ocak 1897 – Japonya’da II. Dünya Savaşı sonrasında komünist olmayan demokrat bir sosyalizm düşüncesinin yaygınlaşması için çaba harcayan Marksist düşünür Miki Kiyoşi
• 5 Ocak 1921 – İsviçreli yazar Friedrich Dürrenmatt
• 5 Ocak 1928 – Pakistanlı devlet adamı Zülfikar Ali Butto
• 5 Ocak 1931 – ABD’li sinema oyuncusu ve yönetmeni Robert Duvall
• 5 Ocak 1932 – İtalyan dilbilimci ve yazar Umberto Eco
• 5 Ocak 1935 – İranlı şair, yazar, yönetmen, ressam Füruğ Ferruhzad
• 5 Ocak 1937 – Fransız yazar Hélène Cixous
• 5 Ocak 1938 – İspanya kralı I. Juan Carlos
• 5 Ocak 1946 – ABD’li oyuncu Diane Keaton
• 5 Ocak 1950 – Türk şair Mehmet Mümtaz Tuzcu
• 5 Ocak 1960 – İngiliz müzisyen ve yapımcı Phil Thornalley
• 5 Ocak 1968 – İsviçreli şarkıcı DJ Bobo
• 5 Ocak 1969 – ABD’li müzisyen Marilyn Manson
• 5 Ocak 1972 – Yunan şarkıcı Sakis Rouvas
• 5 Ocak 1976 – İspanyol futbolcu Diego Tristán
• 5 Ocak 1980 – Alman futbolcu Sebastian Deisler
• 5 Ocak 1982 – Hırvat kayakçı Janica Kostelić
• 5 Ocak 1986 – ABD’li oyuncu ve şarkıcı Kristin Cavallari
• 5 Ocak 1996 – İngiliz oyuncu Max Baldry

5 Ocak Günü Meydana Gelen Ölümler

• 5 Ocak 1818 – İtalyan ressam Marcello Bacciarelli
• 5 Ocak 1933 – Amerika Birleşik Devletleri’nin 30. başkanı John Calvin Coolidge, Jr.
• 5 Ocak 1939 – ABD’li havacı Amelia Earhart
• 5 Ocak 1953 – Türk karikatürist Ramiz Gökçe
• 5 Ocak 1975 – şair ve yazar Arif Nihat Asya
• 5 Ocak 1976 – Olimpiyat ve dünya şampiyonu güreşçi Hamit Kaplan,
• 5 Ocak 1981 – ABD’li nobel ödüllü kimyacı Harold Clayton Urey
• 5 Ocak 1985 – ABD’li Oscar ödüllü görüntü yönetmeni Robert Surtees
• 5 Ocak 1986 – Türk halk müziği sanatçısı Aynur Gürkan
• 5 Ocak 1990 – ABD’li aktör Arthur Kennedy
• 5 Ocak 1998 – ABD’li şarkıcı, aktör ve politikacı Sonny Bono
• 5 Ocak 2009 – Türk asker ve siyasetçi  Mustafa Ok
• 5 Ocak 2014 – Portekizli futbolcu Eusébio

5 Ocak Günü Meydana Gelen Olaylar

• 5 Ocak 1759 – George Washington, Martha Dandridge Custis ile evlendi.
• 5 Ocak 1781 – Amerikan İç Savaşı: Richmond-Virjinya, Benedict Arnold komutasındaki İngiliz deniz kuvvetleri tarafından yakıldı.
• 5 Ocak 1809 – 1807-1809 Osmanlı-Büyük Britanya Savaşı’nı sona erdiren Kale-i Sultaniye Antlaşması imzalandı.
• 5 Ocak 1854 – San Francisco buharlı gemisi battı: 300 kişi öldü.
• 5 Ocak 1889 – Alman fizikçi Martin Brendel ilk kez auroraları fotoğrafladı.
• 5 Ocak 1895 – Dreyfus davası: Casusluk suçlamasıyla Fransa’da yargılandığı davada Yüzbaşı Alfred Dreyfus ömür boyu hapse mahkûm oldu.
• 5 Ocak 1919 – Almanya’da Alman İşçi Partisi kuruldu. Bu parti daha sonra “Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi” adını alacaktı.
• 5 Ocak 1921 – Çerkez Ethem ve kardeşleri, işgal kuvvetlerine sığındılar.
• 5 Ocak 1922 – Adana’nın düşman işgalinden kurtuluşu
• 5 Ocak 1929 – Anadolu-Bağdat ve Mersin-Tarsus demiryolları ile Haydarpaşa Garı devletleştirildi.
• 5 Ocak 1930 – Sovyetler Birliği’nde tarımın kolektivizasyonu başladı.
• 5 Ocak 1933 – San Francisco’daki Golden Gate Bridge inşaa edilmeye başlandı.
• 5 Ocak 1934 – Avukatlar Birliği’nin ilk kongresi İzmir’de yapıldı.
• 5 Ocak 1937 – Altıokların Anayasaya girmesi.
• 5 Ocak 1951 – Türkiye’de 1,1 milyon işsiz olduğu açıklandı.
• 5 Ocak 1959 – Hüseyin Yılmaz’ın “Umumi İzafiyet Üzerine Yeni Nazariye” adlı çalışması yılında bugün “Physical Review”de yayımlandı.
• 5 Ocak 1960 – Kim dergisi sorumlu yazı işleri müdürü Şahap Balcıoğlu hakkında kesinleşen 16 aylık cezayı çekmek üzere günü cezaevine girdi.
• 5 Ocak 1961 – Yassıada duruşmaları devam ediyor. 6-7 Eylül Olayları davası sonuçlandı. Sanıklardan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve eski İzmir valisi Kemal Hadımlı mahkûm oldular. Aynı gün Fuad Köprülü ve Fahrettin Kerim Gökay Yassıada’dan tahliye edildi.
• 5 Ocak 1968 – Çekoslovakya’da iktidara Prag Baharı’nı başlatacak olan Alexander Dubček geldi.
• 5 Ocak 1972 – Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Yönetim Kurulu üyesi Emil Galip Sandalcı beraat etti. Emin Galip Sandalcı 4,5 aydır tutukluydu.
• 5 Ocak 1973 – Bankaların ikramiye olarak apartman katı vermesi bugün yasaklandı.
• 5 Ocak 1974 – Peru’nun başkenti Lima’da oluşan depremde 6 kişi öldü ve yüzlerce ev hasar gördü.
• 5 Ocak 1978 – Yılmaz Yalçıner, Şura Dergisi’ni çıkardı.
• 5 Ocak 1979 – DİSK’in çağrısıyla Türkiye çapında 5 dakika iş bırakma eylemi (Faşizmi Lanetleme Eylemi) yapıldı.
• 5 Ocak 1980 – Adalet Bakanlığı, siyasal suçlara ilişkin ceza artırımını öngören Türk Ceza Kanunu (TCK) değişiklik tasarısını yılında bugün Başbakanlığa sundu.
• 5 Ocak 1981 – Atatürk’ün doğumunun 100. yıldönümü kutlamaları, 1981 Atatürk Yılı adıyla başladı.
• 5 Ocak 1983 – Türkiye Yazarlar Sendikası’nın 17 yöneticisi ve 1 üyesi hakkında açılan davaya, 1 Numaralı Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi’nde başlandı.
• 5 Ocak 1984 – Türkiye’de Kürtaj uygulaması İstanbul’da başladı.
• 5 Ocak 1987 – 1986 Mayıs ve haziran çay sürgünlerinde radyasyon bulundu; 56 bin ton çay imha edildi.
• 5 Ocak 1989 – ABD jetleri, Libya’ya ait iki MIG-23 uçağını düşürdü.
• 5 Ocak 1993 – Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti’nin ilan edilişi.
• 5 Ocak 1993 – Avrupa Konseyince her yıl verilen “Yılın Müzesi” ödülünü İstanbul Arkeoloji Müzeleri aldı.
• 5 Ocak 1993 – ABD’de 1965’ten sonra ilk kez asılarak idam gerçekleştirildi.Seri katil Westley Allan Dodd Washington’da asıldı.
• 5 Ocak 1994 – Doç. Dr.Fikret Başkaya, Paradigmanın İflası adlı kitabından dolayı 20 ay hapis cezasına çarptırıldı.
• 5 Ocak 1995 – 1 milyon liralık banknotlar tedavüle çıkarıldı.
• 5 Ocak 1996 – Mardin’de vurularak ölen Albay Rıdvan Özden’in eşi Tomris Özden, eşinin ordudan firar eden komando üsteğmen Hurşit Can tarafından öldürüldüğünü ileri sürdü. Genelkurmay Başkanlığı iddiayı yalanladı.
• 5 Ocak 1997 – Özdemir Sabancı suikastının faillerinden Mustafa Duyar’ın Şam’da teslim olduğu açıklandı.
• 5 Ocak 1997 – Rus güçleri Çeçenistan’dan çekildi.
• 5 Ocak 1999 – Adalet Bakanlığı, bir genelgeyle bekaret kontrolünü yasakladı.
• 5 Ocak 2005 – Bilinen en büyük cüce gezegen Eris keşfedildi.

5 Ocak İçin Önemli Günler

• 5 Ocak Tarsus Kurtuluş Günü (1922)
• 5 Ocak Ceyhan Kurtuluş Günü (1922)
• 5 Ocak Adana Kurtuluş Günü (1922)