Tarihte Bugün – 20 Ocak

20 Ocak günü İspanyol profesyonel tenis oyuncusu Conchita Martínez Granados, İskoç sunucu Kirsty Gallacher, Türk futbolcu Ertuğrul Arslan gibi dünyaca ünlü sanatçı, senarist, besteci, oyuncu dünyaya gelmiştir. Ayrıca 20 Ocak günü Fransız ressam Jean-François, Gazi Ahmet Muhtar Paşa, yazar Hüseyin Kâzım Kadri Bey gibi dünyaca ünlü sanatçı, senarist, besteci, oyuncularda vefat etmiştir. Tüm bunlarla beraber yine 20 Ocak günü Darülaceze’nin kurulması, İtalyan Komünist Partisinin kurulması, Askerlik süresinin üç yıla çıkarılması gibi tarihte iz bırakan önemli olaylarda gerçekleşmiştir.

20 Ocak Günü Meydana Gelen Doğumlar

• 20 Ocak 1775 – Fransız fizikçi André-Marie Ampère
• 20 Ocak 1805 – Amerikalı ABD Temsilciler Meclisi Üyesi Henry B. Metcalfe
• 20 Ocak 1812 – Amerikalı psikiyatr Edouard Segouin
• 20 Ocak 1856 – Amerika’da kadınlara oy hakkı mücadelesinin önderi Harriot Eaton Stanton Blatch
• 20 Ocak 1866 – Brezilyalı yazar ve sosyolog Euclides da Cunha
• 20 Ocak 1884 – ABDli insan hakları savunucusu Roger Nash Baldwin
• 20 Ocak 1885 – Kızıl Ordu’nun kurucularından Sovyet askerlik teorisyeni Mihayil Vasilyeviç Frunze
• 20 Ocak 1906 – Rus koroegraf ve SSCB Devlet Halk Dansları Topluluğu’nun kurucusu İgor Aleksandroviç Moiseyev
• 20 Ocak 1919 – Ermeni şair Silva Gabudikyan
• 20 Ocak 1920 – İtalyan film yönetmeni Federico Fellini
• 20 Ocak 1925 – rahip ve şair Ernesto Cardenal
• 20 Ocak 1930 – 1969 yılındaki ay yolculuğunda, aya ayak basan ikinci insan ABD’li astronot Edwin Aldrin
• 20 Ocak 1952 – Özbek şairi,yazari,tarihçisi, çevirmeni va devlet adamı Hurşid Devran
• 20 Ocak 1959 – ABD’li yazar R. A. Salvatore
• 20 Ocak 1964 – Bosnalı siyasetçi Željko Komšić
• 20 Ocak 1976 – İspanyol profesyonel tenis oyuncusu Conchita Martínez Granados
• 20 Ocak 1976 – İskoç sunucu Kirsty Gallacher
• 20 Ocak 1980 – Türk futbolcu Ertuğrul Arslan

20 Ocak Günü Meydana Gelen Ölümler

• 20 Ocak 1779 – İngiliz aktör, oyun yazarı, tiyatro yöneticisi ve yapımcısı David Garrick
• 20 Ocak 1793 – Fransa Kralı 16. Louis
• 20 Ocak 1875 – Fransız ressam Jean-François
• 20 Ocak 1918 – Gazi Ahmet Muhtar Paşa
• 20 Ocak 1934 – yazar Hüseyin Kâzım Kadri Bey
• 20 Ocak 1936 – Birleşik Krallık hükümdarı V. George
• 20 Ocak 1937 – besteci Udi Nevres Bey
• 20 Ocak 1949 – gazeteci, yazar Burhan Cahit Morkaya
• 20 Ocak 1957 – şair Ziya Osman Saba
• 20 Ocak 1960 – eski Eskişehir Milletvekili Emin Sazak
• 20 Ocak 1965 – mesleki öğretimin kurucusu Rüştü Uzel
• 20 Ocak 1983 – yazar Kemal Bilbaşar
• 20 Ocak 1984 – ABD’li altın madalyalı yüzücü Johnny Weissmuller
• 20 Ocak 1988 – eski milletvekillerinden ve Kurucu Meclis üyesi Cemal Reşit Eyüboğlu
• 20 Ocak 1990 – ABD’li aktris Barbara Stanwyck
• 20 Ocak 1993 – ABD’li aktris Audrey Hepburn
• 20 Ocak 1994 – Türk Tiyatro ve sinema oyuncusu, devlet sanatçısı Bedia Muvahhit
• 20 Ocak 2002 – aktör Peter Adamson
• 20 Ocak 2005 – Kıbrıs Harekâtı’nda görev alan tugayın komutanı emekli Tümgeneral Sabri Demirbağ

20 Ocak Günü Meydana Gelen Olaylar

• 20 Ocak 1815 – Napolyon, 140.00 kişilik bir ordu ve 200.000 kişilik gönüllü birliği ile Paris’e girdi.
• 20 Ocak 1841 – Hong Kong Adası (Hong Kong’un güneyinde bir ada), Afyon Savaşları sırasında Birleşik Krallık’a verildi.
• 20 Ocak 1861 – Arjantin’in Mendoza şehri, şiddetli bir depremle harabeye döndü.
• 20 Ocak 1892 – Springfield, Massachusetts’te ilk resmi basketbol maçı oynandı.
• 20 Ocak 1895 – Darülaceze kuruldu.
• 20 Ocak 1915 – Mustafa Kemal, Esat (Bülkat) Paşa komutasındaki 3. Kolordu’ya bağlı olarak Tekirdağ’da teşkil edilecek 19.Tümen Komutanlığı’na atandı.
• 20 Ocak 1916 – Albert Einstein, görelilik kuramını yayımladı.
• 20 Ocak 1918 – Midilli Kruvazörü, İmroz açıklarındaki mayınlara çarparak battı. 1. Dünya Savaşı‘nın başında, 11 Ağustos 1914’te İngiliz filosunun izlediği Almanların Goeben ve Breslau gemileri Çanakkale Boğazı’ndan geçmiş ve ilkine Yavuz ikincisine Midilli adı verilmişti.
• 20 Ocak 1920 – Maraş’ta Fransızlar’a karşı Maraş Savunması başladı
• 20 Ocak 1921 – TBMM’nin oluşumunun ardından, 23 maddelik ilk anayasa Teşkilatı Esasiye kabul edildi.
• 20 Ocak 1921 – İtalyan Komünist Partisi kuruldu.
• 20 Ocak 1921 – Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti; Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne bağlı olarak kuruldu.
• 20 Ocak 1923 – Ali Şükrü Bey’in Ankara’da yayımladığı Tan gazetesinin ilk sayısı çıktı.
• 20 Ocak 1923 – Türkiye Büyük Millet Meclisi, gizli oturumunda Elcezire bölgesinde bir İstiklal Mahkemesi kurulması kararı aldı.
• 20 Ocak 1923 – İsmet Paşa’nın Lozan’da Yunanlılar tarafından yakılmış 26 şehrin listesini sunması.
• 20 Ocak 1929 – Lev Troçki, Sovyetler Birliği’nden sınır dışı edildi.
• 20 Ocak 1936 – Ankara’da Endüstri Kongresi toplandı. Toplantıda İkinci Beş Yıllık Sanayi Planı esasları kabul edildi.
• 20 Ocak 1936 – Sinemaların esas filmle beraber bir de “öğretici film” göstermek zorunda olduğuna ilişkin yasa çıktı.
• 20 Ocak 1936 – VIII. Edward Birleşik Krallık hükümdarı oldu. Daha bir yılı doldurmadan 10 Aralık 1936’da kendi isteği ile tahtı bırakacaktır.
• 20 Ocak 1942 – Askerlik süresi üç yıla çıkarıldı.
• 20 Ocak 1945 – Birleşik Krallık’ta eğitimini tamamlayan 50 Türk öğrenciye pilotluk brövesi verildi.
• 20 Ocak 1947 – Fransa’da Charles De Gaulle, politikadan çekildiğini açıkladı ve görevinden istifa etti.
• 20 Ocak 1950 – Kiraların serbest bırakılması kararlaştırıldı.
• 20 Ocak 1952 – Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı Kore’de 34 subay, 46 astsubay ve 1252 erin şehit olduğunu açıkladı.
• 20 Ocak 1953 – General Eisenhower, Amerika Birleşik Devletleri başkanı seçildi.
• 20 Ocak 1956 – Yaşar Kemal, “İnce Memed” romanıyla Varlık dergisi Roman Armağanı’nı kazandı.
• 20 Ocak 1961 – Londra Konferansı’nda Kıbrıslı Rumlar, federal yönetim tezini reddetti. Bunun üzerine Kıbrıs Türk toplumu temsilcileri konferanstan çekildi.
• 20 Ocak 1961 – Saraçhane Tiyatrosu açıldı. İlk oyun Cevat Fehmi Başkut’un “Hacıyatmaz” oyunu oldu.
• 20 Ocak 1961 – John F. Kennedy, Amerika Birleşik Devletleri’nin 35. başkanı seçildi.
• 20 Ocak 1963 – 21-25 Ocak’da şiddetli soğuklar ülkenin her yanını etkiledi. Elektrikler, sular kesildi, trenler yollarda kaldı. Uludağ’da kar kalınlığı 25 metre.
• 20 Ocak 1967 – Uluslararası Las Vegas Maratonu’nda İsmail Akçay ikinci oldu, derecesi: 2 saat, 23 dakika, 3 saniye.
• 20 Ocak 1968 – Türkiye, Yunanistan’daki askeri rejimi tanıyan ilk ülke oldu.
• 20 Ocak 1969 – John Lennon, Yoko Ono ile evlendi.
• 20 Ocak 1971 – Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Akademik Konsey’in kararıyla süresiz kapatıldı.
• 20 Ocak 1972 – Türk Hava Yolları’nın Marmara uçağı Adana’da düştü. Uçakta yolcu yoktu. Beş kişilik mürettebattan bir hostes öldü, dört görevli yaralandı.
• 20 Ocak 1973 – Eski Milli Birlik Komitesi üyesi Cemal Madanoğlu ve 31 kişi hakkında “Anayasayı değiştirme ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni ıskat için gizli örgüt kurma” iddiasıyla dava açıldı. Dava açılanlar arasında Doğan Avcıoğlu, İlhan Selçuk, İlhami Soysal da var.
• 20 Ocak 1975 – Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (Tüm-Der) kuruldu.
• 20 Ocak 1975 – ASALA terör örgütü kuruldu.
• 20 Ocak 1981 – İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi 223 Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu üyesinin tutuklanmasına karar verdi.
• 20 Ocak 1981 – İran, 444 gündür rehin tutulan 52 Amerikalının serbest bırakıldığını açıkladı. Haber, Ronald Reagan’ın Amerika Birleşik Devletleri başkanlığı koltuğunu Jimmy Carter’dan devralmasından birkaç dakika sonra geldi.
• 20 Ocak 1983 – Eski İstanbul Belediye başkanı Ahmet İsvan tahliye edildi. İsvan, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında yargılanmaktaydı.
• 20 Ocak 1986 – Demokratik Sol Parti (DSP) ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti SHP arasında yapılan “solda birlik” görüşmeleri kesildi. Demokratik Sol Parti (DSP) Genel Başkanı Rahşan Ecevit “Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) ile yollarımız ayrıldı” dedi.
• 20 Ocak 1986 – Birleşik Krallık ve Fransa, Manş Tüneli planlarını açıkladılar.
• 20 Ocak 1986 – Jacques Chirac, Fransa başbakanı oldu.
• 20 Ocak 1988 – Mehmet Ali Aybar ile Aziz Nesin hakkında 15’er yıla kadar hapis cezası istendi. Gerekçe 2000’e Doğru dergisine Kürt sorunu konusunda yaptıkları açıklamalardı.
• 20 Ocak 1989 – Asil Nadir, Günaydın gazetesi, Gelişim yayınlarından sonra Güneş gazetesini de satın aldı.
• 20 Ocak 1989 – George H.W. Bush, Amerika Birleşik Devletleri’nin 41. başkanı seçildi.
• 20 Ocak 1989 – Samsunspor kafilesi, Malatyaspor ile yapacağı lig maçına giderken kaza geçirdi, 3 kişi öldü.
• 20 Ocak 1990 – Bakü’de Sovyet ordusu tarafından yapılan katliam.Yüzlerce masum hayatını kaybetti. (20 Yanvar Faciası)
• 20 Ocak 1990 – Azerbaycan’da Ermeniler tarafından 143 Türk katledildi.
• 20 Ocak 1992 – Flash TV yayın hayatına başladı.
• 20 Ocak 1993 – Anayasa Mahkemesi dini bayramlarda Bayram dışında gazete çıkarılmasını yasaklayan yasayı iptal etti.
• 20 Ocak 1993 – Meclis Anavatan Partisi (ANAP) döneminin iki bakanı Safa Giray ile Cengiz Altınkaya’nın Yüce Divan’a verilmesini kararlaştırdı.
• 20 Ocak 1993 – Bill Clinton, Amerika Birleşik Devletleri’nin 42. başkanı seçildi.
• 20 Ocak 1995 – Tokyo metrosuna sarin gazı saldırısı: 12 kişi öldü, 1300 kişi yaralandı.
• 20 Ocak 1995 – Yeraltı dünyasının ünlü ismi Dündar Kılıç’ın kızı ve Alaattin Çakıcı’nın eski eşi Uğur Kılıç Uludağ’da öldürüldü. Uğur Kılıç, Engin Civan davasında yaptığı açıklamalarla Özal ailesini suçlamıştı. Kılıç’ı öldüren Abdurrahman Keskin yakalandı ve Uğur Kılıç’ı öldürmesi karşılığında Alaattin Çakıcı’dan 50 milyon lira aldığını söyledi.
• 20 Ocak 1996 – Filistin’de ilk kez devlet başkanlığı seçimleri yapıldı. Yaser Arafat devlet başkanı seçildi.
• 20 Ocak 1997 – Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), “Demokratik standartların yükseltilmesi paketi”ni Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı ile Genelkurmay Başkanlığına sundu. TÜSİAD raporda Kürtçe eğitimin serbest bırakılmasını da öneriyordu.
• 20 Ocak 2000 – Yargıtay, gazeteci Metin Göktepe’yi gözaltında öldürdükleri gerekçesiyle 7 yıl 6’şar ay ağır hapis cezasına çarptırılan 6 sanık polisten 5’inin cezasını onadı, sanıklardan Emniyet Amiri Seydi Battal Köse’nin cezasını ise esastan bozdu.
• 20 Ocak 2001 – George W. Bush, Amerika Birleşik Devletleri’nin 43. başkanı seçildi.
• 20 Ocak 2003 – MERNİS hizmete girdi.
• 20 Ocak 2006 – Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Mehmet Ali Ağca’nın tahliyesine ilişkin Kartal 2. Ağır Ceza Mahkemesinin kararını bozdu. Ağca, Yargıtay’ın kararı doğrultusunda Kartal’da bulunduğu yerden alınarak, Kartal H Tipi Cezaevine konuldu.
• 20 Ocak 2007 – Hrant Dink’in öldürülmesi olayının zanlısı Ogün Samast, Samsun’da yakalandı.
• 20 Ocak 2009 – Barack Obama Amerika Birleşik Devletleri’nin 44. Başkanı olarak göreve başladı.