Tarihte Bugün – 2 Mart

2 Mart günü Sovyet politikacı, devlet başkanı Mihail Gorbaçov ve Türk yazar ve yayıncı Aydın Ilgaz (Rıfat Ilgaz’ın oğlu) gibi dünyaca ünlü sanatçı, senarist, besteci, oyuncu dünyaya gelmiştir. Ayrıca 2 Mart günü Türk sporcu, eğitmen Selim Sırrı Tarcan ve İngiliz oyuncu Eric Blore gibi dünyaca ünlü sanatçı, senarist, besteci, oyuncularda vefat etmiştir. Tüm bunlarla beraber yine 2 Mart günü Fas’ın Fransa’dan bağımsızlığını ilan etmesi ve Posof’un kurtuluşu gibi tarihte iz bırakan önemli olaylarda gerçekleşmiştir.

2  Mart Günü Meydana Gelen Doğumlar

• 2 Mart 1316 – İskoç kralı II. Robert
• 2 Mart 1409 – Fransız asker II. John Alençon
• 2 Mart 1459 – Hollandalı Papa VI. Adrian
• 2 Mart 1545 – İngilizce diplomat and kütüphane kurucusu Thomas Bodley
• 2 Mart 1578 – İngiliz kolonici ve şairGeorge Sandys
• 2 Mart 1705 – İskoç hakim ve politikacı William Murray
• 2 Mart 1770 – Fransız mareşal Louis Gabriel Suchet
• 2 Mart 1779 – ABD’li devlet adamı ve botanist Joel Roberts Poinsett
• 2 Mart 1793 – ABD’li politikacı, Texas Cumhuriyeti başkanı Sam Houston
• 2 Mart 1800 – Rus şair Evgeny Baratynsky
• 2 Mart 1810 – İtalyan Papa XIII. Leo
• 2 Mart 1820 – Hollandalı yazar Multatuli
• 2 Mart 1824 – Çek besteci Bedřich Smetana
• 2 Mart 1829 – Alman devrimci ve devlet adamı Carl Schurz
• 2 Mart 1849 – ABD’li asker Robert Means Thompson
• 2 Mart 1859 – Rus romancı Sholom Aleichem
• 2 Mart 1860 – ABD’li politikacı Susanna M. Salter
• 2 Mart 1862 – Rus fizikçi Boris Borisovich Galitzine
• 2 Mart 1875 – Macar sosyal bilimci ve siyasetçi Oszkár Jászi
• 2 Mart 1876 – İtalyan Papa XII. Pius
• 2 Mart 1878 – ABD’li motor yarışı tutkunu William Kissam Vanderbilt II
• 2 Mart 1886 – ABD’li özel efekt sanatçısı Willis O’Brien
• 2 Mart 1900 – Alman besteci Kurt Weill
• 2 Mart 1931 – Sovyet politikacı, devlet başkanı Mihail Gorbaçov
• 2 Mart 1940 – Türk yazar ve yayıncı Aydın Ilgaz (Rıfat Ilgaz’ın oğlu)
• 2 Mart 1941 – ABD’li asker David Satcher
• 2 Mart 1942 – ABD’li yazar John Irving
• 2 Mart 1942 – ABD’li şarkıcı ve gitarist Lou Reed
• 2 Mart 1942 – ABD’li film yapımcısı Peter Guber
• 2 Mart 1956 – Avustralyalı bas gitarist Mark Evans
• 2 Mart 1962 – ABD’li şarkıcı, şarkı yazarı ve oyuncu Jon Bon Jovi
• 2 Mart 1968 – İngiliz oyuncu Daniel Craig
• 2 Mart 1971 – Güney Kore’li aktris Ko Hyun Jung
• 2 Mart 1977 – İngiliz müzisyen Chris Martin
• 2 Mart 1981 – ABD’li oyuncu Bryce Dallas Howard
• 2 Mart 1982 – Alman futbolcu Kevin Kurányi
• 2 Mart 1983 – Arjantinli futbolcu Lisandro López

2 Mart Günü Meydana Gelen Ölümler

• 2 Mart 855 – Frenk ve Roma kralı I. Lothar
• 2 Mart 1429 – Yıldırım Bayezit Han’ın damadı ve İslâm Alimi Emir Sultan
• 2 Mart 1572 – Portekizli asker, Brezilya vali-generali Mem de Sá
• 2 Mart 1589 – İtalyan kardinal Alessandro Cardinal Farnese
• 2 Mart 1729 – İtalyan filozof ve bilim adamı Francesco Bianchini
• 2 Mart 1730 – İtalyan Papa XIII. Benedikt
• 2 Mart 1755 – Fransız oyuncu Louis de Rouvroy
• 2 Mart 1758 – Fransız kardinal Pierre Guérin de Tencin
• 2 Mart 1791 – İngiliz rahip John Wesley
• 2 Mart 1793 – İsveçli ressam Carl Gustaf Pilo
• 2 Mart 1797 – İngiliz politikacı ve oyuncu Horace Walpole
• 2 Mart 1830 – Alman doktor Samuel Thomas von Sömmering
• 2 Mart 1835 – Roma-Cermen imparatoru II. Francis
• 2 Mart 1840 – Alman gökbilimci Heinrich Wilhelm Matthäus Olbers
• 2 Mart 1865 – Alman misyoner Carl Sylvius Völkner
• 2 Mart 1880 – İrlandalı inşaat mühendisi John MacNeill
• 2 Mart 1895 – Fransız ressam Berthe Morisot
• 2 Mart 1895 – Osmanlı Mısır valisi İsmail Paşa
• 2 Mart 1921 – Sırp kralı I. Nikola
• 2 Mart 1930 – İngiliz şair, yazar D. H. Lawrence
• 2 Mart 1938 – ABD’li besteci ve piyanist Ben Harney
• 2 Mart 1939 – İngiliz arkeolog Howard Carter
• 2 Mart 1953 – ABD’li koşucu Jim Lightbody
• 2 Mart 1957 – Türk sporcu, eğitmen Selim Sırrı Tarcan
• 2 Mart 1959 – İngiliz oyuncu Eric Blore
• 2 Mart 1960 – Polonyalı asker, genelkurmay başkanı Stanisław Taczak
• 2 Mart 1962 – Belçikalı matematikçi Charles Jean de la Vallée-Poussin
• 2 Mart 1974 – İspanyol anarşist Salvador Puig Antich
• 2 Mart 1975 – Kenyalı politikacı Josiah Mwangi Kariuki
• 2 Mart 1982 – ABD’li yazar Philip K. Dick
• 2 Mart 1987 – ABD’li oyuncu ve yönetmen Randolph Scott
• 2 Mart 1991 – Fransız şarkıcı Serge Gainsbourg
• 2 Mart 1992 – ABD’li oyuncu Sandy Dennis
• 2 Mart 1994 – Türkiye’nin ilk ve en çok film çeken kadın yönetmeni Bilge Olgaç
• 2 Mart 1997 – ABD’li rapçi Bloodshed
• 2 Mart 1999 – İngiliz şarkıcı Dusty Springfield
• 2 Mart 2000 – Türk saz sanatçısı Özay Gönlüm
• 2 Mart 2001 – İngiliz gazeteci John Diamond
• 2 Mart 2003 – ABD’li müzisyen Hank Ballard
• 2 Mart 2003 – Avustralyalı besteci Malcolm Williamson
• 2 Mart 2004 – Türk iş adamı Ömer İnönü
• 2 Mart 2004 – ABD’li oyuncu Mercedes McCambridge
• 2 Mart 2004 – ABD’li oyuncu Marge Schott
• 2 Mart 2005 – ABD’li beyzbolcu Rick Mahler
• 2 Mart 2006 – ABD’li viyolacı ve orkestra şefi Milton Katims
• 2 Mart 2008 – Rock – Blues sanatçısı Jeff Healey

2 Mart Günü Meydana Gelen Olaylar

• 2 Mart 1807 – Amerikan kongresi, herhangi bir yabancı krallık, yer veya ülkeden köle ithalatını yasakladı.
• 2 Mart 1836 – Teksas, Meksika’dan bağımsızlığını ilan etti.
• 2 Mart 1855 – II. Aleksander Rus Çarı oldu.
• 2 Mart 1888 – İngiltere, Almanya, Avusturya-Macaristan, İspanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Rusya ve Türkiye arasında İstanbul antlaşması (Convention of Constantinople) imzalandı. Buna göre, ilgili devletlerin gemileri hem savaş hem de barış zamanında Süveyş Kanalından geçebilecekler.
• 2 Mart 1918 – Rize’nin kurtuluşu.
• 2 Mart 1918 – Asker Ailelerine Yardımcı Hanımlar Cemiyeti Nuriye İsmail (Canbulat) Hanım başkanlığında kuruldu. Cemiyet, Enver Paşa’nın eşi Naciye Sultan’ın himayesindeydi. Dernek, bir yıl içinde 6247 kişiye yiyecek dağıttı.
• 2 Mart 1919 – İlk Komünist Enternasyonal Moskova’da toplandı.
• 2 Mart 1921 – Posof’un kurtuluşu
• 2 Mart 1924 – Halk Fırkası grup toplantısında, Şer’iye ve Evkaf Vekaletlerinin kaldırılmasına ve öğretimin birleştirilmesine karar verildi.
• 2 Mart 1933 – King Kong filmi New York’ta gösterime girdi.
• 2 Mart 1946 – Ho Chi Minh, Kuzey Vietnam başkanı seçildi.
• 2 Mart 1950 – Van’ın Özalp ilçesinde hayvan kaçakçılığı yapan 33 kişiyi sorgulanmadan kurşuna dizdirmek suçundan yargılanan emekli orgeneral Mustafa Muğlalı’nın yargılanması sona erdi. Genelkurmay Askeri Mahkemesi Muğlalı’ya 20 yıl hapis cezası verdi.
• 2 Mart 1956 – Cumhurbaşkanına hakaretten sanık Ulus gazetesi yazarı Şinasi Nahit Berker 1 yıl hapse mahkûm oldu.
• 2 Mart 1956 – Fas, Fransa’dan bağımsızlığını ilan etti.
• 2 Mart 1958 – Yunanistan’da Konstantin Karamanlis başbakanlıktan istifa etti.
• 2 Mart 1960 – Necip Fazıl Kısakürek, Atatürk’ün hatırasına yayım yoluyla hakaret ettiği gerekçesiyle 18 ay hapis cezası daha aldı.
• 2 Mart 1960- İstanbul’da gece sessiz yürüyüş yapan 500 teknik okul öğrencisi polis tarafından dağıtıldı.
• 2 Mart 1961 – Türkiye demokratik özgürlükler konusunda Avrupa Konseyi’ne güvence verdi.
• 2 Mart 1962 – Burma’da General Ne Win önderliğindeki ordu yönetime el koydu.
• 2 Mart 1962 – Hindistan’da Nehru’nun Kongre Partisi seçimleri büyük bir oy farkıyla kazandı.
• 2 Mart 1969 – Concorde Fransa’da ilk test uçuşunu yaptı.
• 2 Mart 1970 – Rodezya, İngiltere ile ilişkilerini keserek bir cumhuriyet olduğunu ilan etti.
• 2 Mart 1972 – Pioneer 10 uzay sondası Florida’daki Cape Canaveral uzay üssünden fırlatıldı.
• 2 Mart 1973 – Türk basınını temsil eden dokuz kuruluş, “Fikir suçu çağ dışıdır” görüşünde birleşerek, yürürlükteki kanunlarda değişiklik yapılmasının zorunlu olduğunu açıkladılar ve basın suçlularının affedilmesini istediler.
• 2 Mart 1974 – Bazı gazeteler son zamların getirdiği yük nedeniyle sayfa sayısını azalttı, günlük eklerin yayımına son verdi.
• 2 Mart 1974 – TRT Televizyonu, çarşamba hariç haftanın her günü yayın yapmaya başladı.
• 2 Mart 1977 – Türkân Şoray “Dünya Kadın Rejisörleri Festivali”ne katılmak için Belçika’ya gitti.
• 2 Mart 1979 – Adalet Partisi (AP) lideri Süleyman Demirel hükümetin kaybettiği prestiji orduya sığınarak toplamaya çalıştığını ileri sürerek “Ordunun gölgesinde iktidar olunmaz” dedi.
• 2 Mart 1983 – Kapatılan Adalet Partisi Samsun Milletvekili ve eski Ulaştıma Bakanı Hüseyin Özalp ile Sinop’un Erfelek ilçesi eski belediye başkanı Orhan Altay hakkında toplu silah kaçakçılığı yaptığı iddiasıyla dava açıldı.
• 2 Mart 1984 – ABD Kongresi, Kıbrıs sorununda ilerleme sağlanıncaya kadar Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs Rum kesimine yapacağı yardımları askıya aldı.
• 2 Mart 1984 – DİSK’e bağlı Yeraltı Maden-İş sendikasının 25 yöneticisi hakkında İstanbul Sıkıyönetim Savcılığı tarafından dava açıldı.
• 2 Mart 1985 – Orly katliamı davasında karar açıklandı. ASALA örgütü militanı Varujan Garbisyan müebbet, Soner Nayır 15, Ohannes Semerciyan 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 15 Temmuz 1983 yılında Fransa’nın Orly Havaalanı’nda ikisi Türk 7 kişinin ölümüne yol açan bombalı saldırının sanıklarına verilen bu cezalarla ASALA ilk defa ağır bir cezaya çarptırılmış oldu.
• 2 Mart 1987 – Chrysler, American Motors şirketini satın aldı.
• 2 Mart 1988 – Azerbaycan’da Ermenilerle Azerilerin çatışmalarından sonra Sovyetler Birliği Azerbaycan’a askeri birlikler yolladı, sokağa çıkma yasağı kondu.
• 2 Mart 1988 – İzmir Buca Cezaevi’nde ayaklanma çıktı.
• 2 Mart 1989 – 12 AB üyesi ülkede, yüzyılın sonuna dek, tüm CFC’lerin (kloro-fluoro-carbon) üretiminin yasaklanmasını kararlaştırıldı.
• 2 Mart 1990 – Yıldız Üniversitesi’nde öğrenciler 3,5 saat işgal eylemi yaptı, eylemden sonra 200 öğrenci gözaltına alındı.
• 2 Mart 1990 – Nelson Mandela, Afrika Milli Kongresi başkanlığına seçildi.
• 2 Mart 1992 – Özbekistan ve Moldovya, Birleşmiş Milletler üyesi oldu.
• 2 Mart 1994 – TBMM genel kurulu’nda DEP’li Leyla Zana, Ahmet Türk, Orhan Doğan, Hatip Dicle ve Sırrı Sakık ile bağımsız Mahmut Alınak’ın dokunulmazlıkları kaldırıldı. Genel Başkan Hatip Dicle ve Orhan Doğan gözaltına alındı.
• 2 Mart 1995 – Yahoo! kuruldu.
• 2 Mart 1998 – Galileo uzay sondasından gelen bilgilere göre Jupiter’in Ay’ı Europa’nın kalın buzla kaplı yüzeyinin altında sıvı bir okyanus var.
• 2 Mart 2000 – İngiltere, 16 aydır Londra’da ev hapsinde tutulan eski Şili diktatörü Pinochet’in salıverilmesine karar verdi.
• 2 Mart 2000 – Pendik Kaymakamlığı, Nobel ödüllü İtalyan yazar Dario Fo’nun “Kabin Oyunları” adlı tek kişilik tiyatro oyunun sahnelenmesine erkekleri tecavüze kışkırttığı gerekçesiyle izin vermedi.
• 2 Mart 2004 – Birleşmiş Milletler’in yayımladığı rapora göre Irak’ta kitle imha silahları yok.
• 2 Mart 2004 – İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün büyük oğlu Ömer İnönü 80 yaşında İstanbul’da vefat etti.