Tarihte Bugün – 14 Şubat

14 Şubat günü Türk müzisyen Kerem Tüzün, Kübalı voleybolcu Mirka Francia, Türk rock müzisyeni Aylin Aslım gibi dünyaca ünlü sanatçı, senarist, besteci, oyuncu dünyaya gelmiştir. Ayrıca 14 Şubat günü Dünyada klonlanan ilk memeli Dolly, Lübnan’ın eski başbakanı Refik Hariri gibi dünyaca ünlü sanatçı, senarist, besteci, oyuncularda vefat etmiştir. Tüm bunlarla beraber yine 14 Şubat günü 270 yılında Aziz Valentinus adlı rahibin, Roma İmparatoru II. Cladius tarafından kafası vurularak idam edilmesi ve yüzyıllar sonrasında bugünün Sevgililer Günününe dönüşmesi gibi tarihte iz bırakan önemli olaylarda gerçekleşmiştir.

14 Şubat Günü Meydana Gelen Doğumlar

• 14 Şubat 1483 – Moğol İmparatoru Babür Şah
• 14 Şubat 1869 – İskoç fizikçi Charles Wilson
• 14 Şubat 1869 – Vladimir İ. Lenin’in eşi ve Sovyet eğitim sisteminin kurucularından Nadejda Konstantinovna Krupskaya
• 14 Şubat 1882 – Amerikalı aktör John Blyth Barrymore
• 14 Şubat 1913 – ABD’li işçi sendikası lideri Jimmy Hoffa
• 14 Şubat 1944 – ABD’li film yönetmeni Alan Parker
• 14 Şubat 1945 – ABD’li sinema oyuncusu Faye Dunaway
• 14 Şubat 1953 – Avusturyalı futbolcu Hans Krankl
• 14 Şubat 1971 – Türk müzisyen Kerem Tüzün
• 14 Şubat 1975 – Kübalı voleybolcu Mirka Francia
• 14 Şubat 1976 – Türk rock müzisyeni Aylin Aslım
• 14 Şubat 1982 – Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu Özge Borak

14 Şubat Günü Meydana Gelen Ölümler

• 14 Şubat 270 – İdam edilen Roma rahiplerinden birisidir ve öldürüldüğü bu gün Sevgililer Günü olarak kutlanan St. Valentine
• 14 Şubat 1400 – İngiltere kralı II. Richard
• 14 Şubat 1779 – Denizci ve kaşif James Cook
• 14 Şubat 1969 – Mafya lideri Vito Genovese
• 14 Şubat 1986 – İstanbul Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Deontoloji Enstitüsünün kurucusu, minyatürcü Prof. Dr. Süheyl Ünver
• 14 Şubat 2003 – Dünyada klonlanan ilk memeli Dolly
• 14 Şubat 2005 – Lübnan’ın eski başbakanı Refik Hariri

14 Şubat Günü Meydana Gelen Olaylar

• 14 Şubat 496 – Sevgililer Günü: 270 yılında Aziz Valentinus adlı rahibin, Roma İmparatoru II. Cladius tarafından kafası uçuruldu. 226 yıl sonra 496’da ise Papa Gelasius, 14 Şubat’ı Aziz Valentin Günü ilan etti. Aziz Valentinus Yortusu, 19. yüzyıla gelindiğinde; Amerikalı Esther Howland’ın ilk Sevgililer Günü kartını göndermesinden bu yana farklı biçimde kutlanmaya başlandı.
• 14 Şubat 1779 – James Cook, Sandviç Adaları yerlileri tarafından öldürüldü.
• 14 Şubat 1804 – Osmanlı İmparatorluğu’na karşı ilk Sırp ayaklanmasını Kara George başlattı.
• 14 Şubat 1859 – Oregon, ABD’nin 33. eyaleti oldu.
• 14 Şubat 1876 – Alexander Graham Bell, telefon patenti için başvurdu.
• 14 Şubat 1876 – İstanbul Tramvay Şirketi işçileri greve çıktı.
• 14 Şubat 1909 – Osmanlı Devleti’nde ilk güven oylaması yapıldı; Kamil Paşa kabinesi düşürüldü.
• 14 Şubat 1912 – Arizona, ABD’nin 48. eyaleti oldu.
• 14 Şubat 1912 – ABD’nin ilk dizel motorlu denizaltısı Connecticut’da kullanılmaya başlandı.
• 14 Şubat 1918 – SSCB’de Gregoryen Takvimi kullanımına geçildi.
• 14 Şubat 1923 – Mustafa Kemal, Batı Anadolu gezisine çıktı.
• 14 Şubat 1924 – International Business Machines (IBM) şirketi kuruldu.
• 14 Şubat 1925 – TBMM’de 9 Şubat’ta vurulan Deli Halit Paşa öldü.
• 14 Şubat 1929 – Al Capone’un rakibi yedi gangster Chicago’da öldürüldü. Olay 14 Şubatta gerçekleştiği için “Sevgililer Günü Katliamı” olarak anılmaktadır.
• 14 Şubat 1931 – Türkiye güzeli Naşide Saffet Hanım, Avrupa’da “Güzel Göz Kraliçesi” seçildi.
• 14 Şubat 1945 – Şili, Ekvador, Paraguay ve Peru, Birleşmiş Milletler’e katıldı.
• 14 Şubat 1945 – II. Dünya Savaşı: İngiliz ve ABD uçakları, Dresden’in bombalanışının ikinci gününde yangın bombaları kullanmaya başladılar.
• 14 Şubat 1946 – İlk genel amaçlı elektronik bilgisayar ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer), Pensilvanya üniversitesinde (ABD) tanıtıldı.
• 14 Şubat 1946 – İngiltere’nin merkez bankası olan The Bank of England millileştirildi.
• 14 Şubat 1949 – İsrail parlamentosu (Knesset) ilk toplantısını yaptı.
• 14 Şubat 1949 – Kanada’da “Asbest Grevi” olarak adlandırılan direniş başladı. Grevin başladığı bu gün Québec’teki “Sessiz Devrim”in de başlangıcı olarak kabul edilir.
• 14 Şubat 1951 – İdil Biret, 10 yaşında Paris’teki ilk piyano resitalini verdi.
• 14 Şubat 1951 – Senaryosunu Behçet Kemal Çağların yazdığı ve Maraş’ın Kurtuluş Savaşı sırasında düşman işgalinden kurtuluşunu anlatan “Kendini Kurtaran Şehir” adlı filmin çekimi olaylara neden oldu. Rejisör Faruk Kenç ve ekibi, senaryo gereği Maraş Kalesi’ne Fransız bayrağı çekince yakalanarak mahkemeye sevk edildiler.
• 14 Şubat 1952 – Kış Olimpiyatları Oslo’da (Norveç) başladı.
• 14 Şubat 1953 – Yeni Balkan Paktı, Ankara’da imzalandı.
• 14 Şubat 1955 – İzmir Alsancak limanının temeli atıldı.
• 14 Şubat 1961 – Lavrensiyum elementi (103 numaralı element) Kaliforniya üniversitesinde ilk defa sentezlendi.
• 14 Şubat 1963 – İstanbul’da Kavel Kablo Fabrikası’nda işçiler 28 Ocak’ta iş bırakmış ve oturma eylemine başlamışlardı. Eylemin 17. günü polis işçilere müdahale etti; 9 işçi yaralandı.
• 14 Şubat 1963 – İngiltere’de Leeds General Infirmary Hastanesi’nde, dünyada ilk kez insandan insana başarılı böbrek nakli yapıldı.
• 14 Şubat 1971 – Türkiye İşçi Partisi’nin Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar partiden istifa etti. Amacının kendisini Haysiyet Divanı’na sevk etmek isteyen Yönetim Kurulu’nu protesto etmek olduğunu söyledi.
• 14 Şubat 1974 – Gazeteci İsmail Cem (İpekçi) TRT genel müdürlüğüne atandı.
• 14 Şubat 1977 – Ortadoğu Teknik Üniversitesi rektörlüğüne 1977 yılında bugün Prof. Hasan Tan atandı; öğrenciler dersleri boykot etti.
• 14 Şubat 1979 – Türkiye, İran’daki Humeyni rejimini resmen tanıdı.
• 14 Şubat 1980 – Kış Olimpiyatları Lake Placid’de (New York) başladı.
• 14 Şubat 1980 – Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, dış düşmanla değil, iç düşmanla uğraşmakta olduklarını söyledi.”Diyeceksiniz ki sıkıyönetime rağmen niye bunların hakkından gelemiyorsunuz? Şundan dolayı gelemiyoruz. Kan dökmek istemiyoruz. Yoksa meseleyi bir ayda hallederiz” dedi.
• 14 Şubat 1980 – On bin jandarma komandosu ve çok sayıda polis Çiğli İplik Fabrikası’ndaki işçi direnişine müdahale etti. Operasyona keşif uçakları ve helikopterler de katıldı. Gün boyu süren müdahale sonucunda fabrika boşaltıldı, 1500 işçi gözaltına alındı.
• 14 Şubat 1981 – Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda bazı değişiklikler yapan yasa Milli Güvenlik Konseyi’nce kabul edildi. Bu yasaya göre; yurtdışında oturup Türkiye aleyhine faaliyette bulunduğu tespit edilen veya yurtiçinde bu tür faaliyetlerde bulunurken yurtdışına çıkan kişiler, yapılan duyuruya rağmen 3 ay içinde yurda dönmezlerse Türk vatandaşlığından çıkarılacaklar.
• 14 Şubat 1981 – Dublin’de bir gece klubünde çıkan yangında 48 kişi öldü.
• 14 Şubat 1983 – Danıştay, ameliyat olarak cinsiyet değiştiren şarkıcı Bülent Ersoy’un hukuken erkek olduğuna ve dolayısıyla gazinolarda ancak erkek kıyafetiyle sahneye çıkabileceğine karar verdi.
• 14 Şubat 1986 – Eski Devlet Bakanı İsmail Özdağlar, Yüce Divan’da “görevini kötüye kullandığı” gerekçesiyle 2 yıl hapse mahkûm edildi. İsmail Özdağlar rüşvet aldığı iddiasıyla yargılanmaktaydı.
• 14 Şubat 1987 – Tunceli iline bağlı 234 köyde yaşayan 50 bin kişinin Mersin, Antalya, İzmir ve Muğla’ya yerleştirilmesi kararlaştırıldı. Karar 6931 sayılı Orman Kanunu’na ve Anayasa’nın 170. Maddesine dayanılarak alındı.
• 14 Şubat 1989 – İranlı lider Humeyni, Şeytan Ayetleri kitabının yazarı Salman Rushdie’nin öldürülmesi emrini verdi.
• 14 Şubat 1989 – Union Carbide, 1984’teki Bhopal Felaketi’nde sebep olduğu zararlara karşılık Hindistan hükümetine 470 milyon dolar ödemeyi kabul etti.
• 14 Şubat 1989 – GPS (Küresel Konumlandırma Sistemi)’ni oluşturacak 24 uydudan ilki yörüngesine oturtuldu.
• 14 Şubat 1990 – Yılmaz Güney’in Umut filmi İstanbul’da gösterime girdi.
• 14 Şubat 1994 – Demokrasi Partisi’nin (DEP) Ankara il binasına bombalı bir saldırı yapıldı, bina ağır hasar gördü,3 kişi yaralandı.
• 14 Şubat 1994 – 52 kişiyi öldürmekten suçlu bulunan Ukraynalı seri katil Andrey Çikatilo Rusya’nın Novocherkassk şehrinde kurşuna dizilerek idam edildi. İdamı Rusya devlet başkanı Boris Yeltsin tarafından açıklandı.
• 14 Şubat 1996 – Emekli olduktan sonra Milliyetçi Hareket Partisi’ne (MHP) katılan eski Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Savcısı Nusret Demiral “Ezan Türkçe okunmalı” deyince partiden ihraç edildi.
• 14 Şubat 2000 – Hizbullah cephaneliklerinin ortaya çıkışı, varlığı 1994’ten beri tartışılan JİTEM’i yeniden gündeme getirdi. Batman eski Valisi Salih Şarman “JİTEM var”, Jandarma eski Komutanı Teoman Koman ise “yok” dedi.
• 14 Şubat 2003 – Şartla salıverilme yasasından toplam 43.500 tutuklu ve hükümlünün yararlandığı açıklandı.
• 14 Şubat 2004 – Hamburg doğumlu Türk yönetmen Fatih Akın’ın son filmi “Gegen die Wand” (Duvara Karşı), Berlin film festivali’nde en iyi film seçilerek “Altın Ayı” ödülü aldı.
• 14 Şubat 2004 – Moskova’da bir su parkının çatısı çöktü; 25 kişi öldü, 100’den fazla yaralı var.
• 14 Şubat 2005 – Lübnan’ın eski başbakanlarından Refik Hariri, düzenlenen bir suikast sonucu öldürüldü.
• 14 Şubat 2006 – Yeşil kod adlı Mahmut Yıldırım’ın İstanbul’da bir evde kıstırıldığı ve son anda kaçtığı ileri sürülen operasyonda oğlu Murat Yıldırım adam vurdurduğu gerekçesiyle on beş kişiyle gözaltına alındı.
• 14 Şubat 2007 – Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi ve teknik araçlarla izlemeye ilişkin düzenlemelere ilişkin yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, soruşturmalarda gizli soruşturmacı görevlendirilebilecek. Gizli soruşturmacının elde ettiği kişisel bilgiler, görevlendirildiği ceza soruşturması ve kovuşturması dışında kullanılamayacak.
• 14 Şubat 2008 – Danıştay 1. Dairesi, Mehmet Ağar’ın, Emniyet Genel Müdürlüğü döneminde suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçundan Susurluk Davası kapsamında yargılanmasına karar verdi. Daire, Ağar’ın vali statüsünde bulunması nedeniyle yargılamasının Yargıtay’da yapılmasına hükmetti.

14 Şubat İçin Önemli Günler

• Sevgililer Günü