Varşova Paktı Nedir?
Varşova Paktı bir antlaşma olup 14 Mayıs 1955 yılında imzalanmıştır. Varşova Paktı’nın amacı ise dostluk, işbirliği ve karşılıklı yardım. Bu antlaşma bir askeri ve siyasal birlik antlaşmasıdır. Varşova Paktı’nın orjinal ismi Warsaw Pact.
Varşova Paktı’nın Kurulma Sebepleri Nelerdir?
NATO, 1949 yılında sosyalist ülkelere ve sosyalizmin yayılmasına karşın kuruldu ve askeri etkinliklerini ve silahlanmayı artırdı. 1954 yılında 8 sosyalist ülke, ortak güvenlik ve barışın korunması amaçlı Moskova’da toplandılar. Varşova Paktı’nın şekillenmesine neden olan etkenler ise şöyle;
- Londra Antlaşması
- Paris Antlaşması
- Federal Almanya’nın NATO’ya girmesi
- NATO’ya bağlı olarak Batı Avrupa Birliğinin kurulması Avrupa’da ortaya çıkan ve artan savaş tehlikesi
Yukarıdaki bu nedenlerden dolayı bu Varşova Paktı’nı kuran ülkeler, barışsever ülkelerin güvenliğini tehlikeye sokuyor görüşünde idi. Dolayısıyla savunma amaçlı önlemler almaya kara verildi.
Varşova Paktı Hangi Devletler Tarafından Kuruldu?
Arnavutluk, Bulgaristan, Çekoslovakya, Doğu Almanya, Macaristan, Polonya, Romanya ve SSCB. Bu antlaşma ilk olarak SSCB ile 1943 yılında Çekoslovakya, 1945 yılında Polonya, 1948 yılında ise Bulgaristan, Macaristan ve Romanya arasında imzalanan ikili anlaşmaları bütünlüyordu. Varşova Paktı’nın komuta kontrol merkezi Polonya olmasına rağmen askeri merkezi Moskova idi.
Varşova Paktı Üye Ülkeler
- Bulgaristan
- Çekoslovakya
- Doğu Almanya (Alman yeniden birleşmesine kadar)
- Macaristan
- Polonya (1990 yılına kadar)
- Romanya
- Sovyetler Birliği
- Arnavutluk (1968 yılına kadar)
Varşova Paktı Gözlemci Ülkeler
- Kuzey Kore
- Moğolistan
Varşova Paktı’nın sloganı “Barışın ve sosyalizmin birliği” idi. Resmi dili ise Rusça idi. Varşova Paktı olarak kurulan bu birliğin 1989 yılındaki asker sayısı 6 milyon 310 bin idi. Bu sayı aynı dönemdeki NATO güçlerinden 920 bin daha fazla idi.
Varşova Paktı Kurucu Antlaşmanın Maddeleri
<–> Üyeler, ortak çıkarlarını ilgilendiren tüm sorunlarda birbirlerine danışacaklardır.
<–> Avrupa’da silahlı bir saldırı durumunda üyeler, tek tek ya da ortak bir biçimde kendilerini savunacaklardır.
<–> Birleşik Komutanlık kurulacaktır.
<–> Siyasal Danışma Komitesi kurulacaktır.
<–> Üyeler bu anlaşmanın amaçlarıyla herhangi bir uluslararası bağlantıya girmeyecekler ve girişimlerde bulunmayacaklardır.
<–> Taraflar birbirleriyle ekonomik ve kültürel ilişkilerini daha ileri boyutlara taşıyacak bir dostluk ruhu içinde davranacaklardır.
<–> Bu sözleşme toplumsal ve siyasal sistemleri gözönüne alınmaksızın tüm diğer devletlere açıktır.
<–> Antlaşma 20 yıl geçerli olacak ve sürenin bitiminden bir yıl önce anlaşmayı sona erdirme isteğinin belirtilmemesi durumunda 10 yıl daha uzayacaktır.
<–> Varşova Paktı’ın en yüksek siyasal organı Siyasal Danışma Komitesi(CPC)’dir.
<–> Doğu ile Batı arasında ortak güvenlik sağlayan bir pakt yürürlüğe girince Varşova Paktı’nın kaldırılması gözönüne alınabilir.
Varşova Paktı’nın Sona Ermesi
Askeri ve siyasi birlik amaçlı kurulan Varşova Paktı, 14 Mayıs 1955 yılında kuruldu ve 1 Temmuz 1991 yılında son erdirildi.