Erzurum Kongresi Nedir? Erzurum Kongresinde Alınan Kararlar

Erzurum Kongresi Ne Demektir?

21 Temmuz 1919 ile 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum’da yapılan kongrenin adına Erzurum Kongresi denilmektedir. Erzurum Kongresine toplamda 62 delege katılmıştır. Bunlar Trabzon, Sivas, Erzurum, Bitlis ve Van’dan gelen delegelerdi.

Kongre 18 gün süren bu kongrede alınan kararlar Kurtuluş savaşının Erzurum Umûmî Kongresi veya Umûmî Erzurum Kongresi olarakda isimlendirilen Erzurum Kongresi, Vilâyât-ı Şarkıye Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti Erzurum şubesi tarafından 17 Haziran tarihinde toplandı.

Erzurum Kongresi’nde alınan kararlar Kurtuluş Savaşının şekillenmesinde önemli rol oynamıştır. Kongreyi geçici başkan olarak Erzurum delegelerinden Hoca Raif Efendi açmış; yoklamanın ardından yapılan oylamada Mustafa Kemal Paşa kongre başkanlığına getirilmiştir. Aslında Kongre görüşmelerinin 10 Temmuz’da başlaması öngörülmüş, delegelerin bir bölümünün anılan tarihte Erzurum’a gelememesinden dolayı ertelenerek, 23 Temmuz’da görüşmelere başlanılmıştır.

Erzurum Kongresinde Alınan Kararlar Nelerdir?

1. Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz.
2. Her türlü yabancı işgaline ve müdahalesine karşı millet hep birlikte direniş ve savunmaya geçecektir.
3. İstanbul Hükûmeti vatanın bağımsızlığını sağlayamazsa geçici bir hükûmet kurulacaktır. Bu hükûmet milli kongre tarafından seçilecektir. Kongre toplanmamış ise, bu seçimi Temsilciler Kurulu yapacaktır.
4. Kuva-yi Milliye’yi etkili, milli iradeyi hakim kılmak esastır.
5. Azınlıklara siyasi hakimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilemez. Ancak bu vatandaşların canları, malları ve ırzları her türlü saldırıdan korunacaktır.
6. Manda ve himaye kabul olunamaz.
7. Milli irade ve toplanan ulusal güçler padişahlık ve halifelik makamını kurtaracaktır.
8. Mebuslar Meclisi’nin derhal toplanmasına ve hükûmetin yaptığı işlerin milletçe kontrolüne çalışılacaktır.
9. Sömürgecilik amacı taşımayan devletlerden teknik, sanayi ve ekonomik yardım kabul edilebilir.

Erzurum Kongresi Binası

Kongre, 1881 yılında Mıgırdıç Sanasaryan tarafından kurulan ve Ermeni Tehcirinden sonra eğitime kapanan eski İdadi Mektebi’nin (Sanasaryan Mektebi, Sanasaryan Ermeni Kolejı, Sanarasyan Ermeni Lisesi olarak da anılır) binasının birinci katındaki bir salonda yapıldı.