Altay Dilleri Nedir?
Altay dilleri Dünyanın dört bir tarafında konuşulan dil ailesidir. Avrupa, Asya ve Uzak Doğuda konuşulan dil ailesi olan Altay dillerini Türk dilleri başta olmak üzere Tunguz, Moğol ile Japon ve Kore dilleri oluşturmaktadır. Ayrıca Ural dillerinden olan Fince, Estonca ve Macarca dilleri Altay dillerinin uzak akrabalarıdır.
Altay Dillerinin Ortak Özellikleri
- Bu gruptaki dillerin hepsi yapı yönüyle eklemeli dildir.
- Ön ekler (artikeller) yoktur.
- Kelime türetme ve çekim son eklerle yapılırken köklerde değişme olmaz. Eklerdeki zenginlik ve çeşitlilik dikkat çekicidir.
- Söz diziminde yardımcı unsurlar (tamlayanlar, belirtenler) önce, asıl unsurlar (tamlananlar, belirtilenler) sonra gelir: insanlık hâli, sözün doğrusu. Mustafa, türkü söylerken kendinden geçiyordu.
- Sıfatlar isimlerden önce kullanılır. yeşil ördek, anlayışlı öğrenci, kahraman ordu. Sayı bildiren kelimelerden sonra çokluk eki kullanılmaz:, beş kardeş, üç kafadar, bin konut.
Sponsorlu Bağlantılar
- Cümleler, cümleyi oluşturan unsurların ilgisi bakımından, gelişmekte olan düşüncelerin akla geliş sırasına göre değil, tamamlanmış bir düşüncenin düzenli bir hiyerarşisi şeklinde kurulur.
- Bu dillerde gramatik cinsiyet yoktur. Bu sebeple cümlelerde cinsiyet farkından kaynaklanan değişiklik yapılmaz: Müdür – müdire, memur – memure, Hâlit – Hâlide; he – she gibi.
- Soru eki vardır.
- Aynı şekilden kaynaklandığı saptanan ortak ekler vardır. Türkçe ile Moğolca arasında bu ortaklık daha belirgindir.
- Altay dilleri ses özeliklerine göre karşılaştırıldığı zaman birtakım ortaklıklar görülmektedir. Bunlardan en belirgin olanı, ünlü uyumudur. Kelime başında l, r ve ñ ünsüzlerinin bulunmaması diğer bir ortaklıktır.
Altay Dil Ailesini Oluşturan Türk Dilleri
- Türkiye Türkçesi
- Azerice
- Özbekçe
- Türkmence
- Kazakça
- Kırgızca
- Uygurca
- Kazan Tatarcası
- Kırım Tatarcası
- Başkurtça
- Tuvaca
- Karaçay-Balkarca
- Gagauzca
- Halaçça
- Yakutça
- Çuvaşça
- Hakas Türkçesi
Altay Dil Ailesini Oluşturan Moğol Dilleri
- Buryatça
- Kalmıkça
- Moğolca
Altay Dil Ailesini Oluşturan Tungus Dilleri
- Kuzey Tunguz Dilleri
- Güneybatı Tunguz Dilleri
- Güneydoğu Tunguz Dilleri
Altay Dil Ailesini Oluşturan Diğer Diller
- Japonca
- Korece
Sponsorlu Bağlantılar