Özet: “Ses Nedir? Ses Ne Demektir? Anlamı” başlıklı yazımızda Ses nedir, Ses ne demektir, Ses kelimesinin tanımı, Ses kelimesinin eş anlamlısı, Ses kelimesinin ingilizce karşılıkları, Ses ile ilgili atasözleri ve deyimler ve Ses hakkında detaylı bilgileri bulacaksınız.
Ses Tanımı
Ses kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aşağıdaki şekildedir;
1. isim Kulağın duyabildiği titreşim, seda, ün
“Şafağa doğru otomobil sesi duyuldu.” – F. R. Atay
2. dil bilimi Akciğerlerden gelen havanın ses yolunda oluşturduğu titreşim
“Mustafa sesimdeki alaycı tınıdan kuşkulandı.” – A. Ümit
3. Duygu ve düşünce
“Gençliğin sesini duyuran başka bir dergide …” – Y. Z. Ortaç
4. Herhangi bir davranış, tutum karşısında uyanan ruhsal tepki
“Vicdanın sesi. Aklın sesi.”
5. müzik Aralarında uyum bulunan titreşimler
Ses Eş Anlamlısı ve Zıt Anlamlısı
Ses kelimesini eş anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Ses – ün / seda
Ses kelimesini zıt anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Ses kelimesinin zıt anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Ses İle İlgili Atasözleri ve Deyimler
Ses kelimesi ile ilgili atasözü ve deyimler aşağıdaki gibidir;
§ bir elin nesi var, iki elin sesi var
başarıya ulaşmak için birlik olmak gerek.
Atasözü
§ bir elin sesi çıkmaz
1) bir davanın bir kişi tarafından savunulması etkili ve yeterli değildir; 2) yardımlaşarak işler daha kolay başarılır.
Atasözü
§ (birinin) sesi çıkmamak (kesilmek)
bir şey söylemeyerek susmak.
Deyim
§ (birinin) sesi soluğu çıkmamak (kesilmek)
sesi çıkmamak: Koskoca adam eriyiverdi sanki, sesi soluğu çıkmazdı. -Y. Atılgan.
Deyim
§ davulun sesi uzaktan hoş gelir
işin içinde olmayanlar o işi kolay veya kârlı sanırlar.
Atasözü
§ her kafadan bir ses çıkmak
bir konu üzerinde herkes rastgele konuşmak: Her kafadan bir ses çıkıyor, sen kazandın ben kazandım, şans mans deyip gülüşüyorlardı. -N. Meriç.
Deyim
§ ölüm sessizliği çökmek
yoğun ve derin bir sessizlik kaplamak: Masanın başına oturduğum zaman ortalığa gerçekten ölüm sessizliği çöktü. -R. N. Güntekin.
Deyim
§ ses çıkarmamak (etmemek)
bir şeyi hoş görerek karşı çıkmamak, itiraz etmemek: İnsanlar bizim bahçeye çağırdığımız arkadaşlarımıza bile ses çıkarmıyorlardı. -A. Kutlu.
Deyim
§ ses çıkmamak
haber gelmemek.
Deyim
§ ses etmek
seslenmek.
Deyim
§ ses getirmek
yaptığı işle, söylediği sözle dikkatleri çekmek ve kitleleri harekete geçirmek.
Deyim
§ ses kesilmek
ses, artık duyulmamak.
Deyim
§ ses seda çıkmamak
1) haber çıkmamak: Çok uzak ama pek çok uzak birkaç akrabadan ses seda çıkmadı. -A. Gündüz. 2) hiçbir tepki görülmemek.
Deyim
§ ses seda kesilmek (kalmamak)
hiçbir ses duyulmamak: Sanki bütün dünyada ses seda kesilmişti. -S. F. Abasıyanık.
Deyim
§ ses seda yok
hiç haber gelmedi anlamında kullanılan bir söz.
Deyim
§ ses vermek
1) herhangi bir sesi çıkarmak: Üç defa ses veren bir küçük çanın altından bahçeye girdiler. -Y. K. Karaosmanoğlu. 2) bir çağrıya karşılık vermek: Her biri bir türlü feryada başlar / Güller seda verir, bağlar ses verir -Âşık Veysel.
Deyim
§ sesi ayyuka çıkmak
çok yüksek sesle bağırmak.
Deyim
§ sesini çıkarmamak
bir şey üzerindeki düşüncesini söylememek: Sesini çıkarmadı. Mütevekkil bir hâli vardı. -N. F. Kısakürek.
Deyim
§ sesini kesmek
söylemekteyken susmak.
Deyim
§ sesini kısmak
sesini alçaltmak.
Deyim
§ sesini yükseltmek
yüksek, öfkeli bir sesle söylemek: Çardaktan kocasının sesini yükselterek söylediğini duyan kadın, kahve takımlarını alıp çıktı. -N. Cumalı.
Deyim
§ sessizliğe gömülmek
sessiz duruma gelmek: Karanlık içinden bir süre fısıltılar geldi, sonra her şey derin bir sessizliğe gömüldü. -Y. Kemal.
Deyim
§ suyun sessizinden, insanın sözsüzünden korkmalı
duygu ve düşüncelerini açığa vurmayan sessiz insan yavaş akan derin su gibi tehlikelidir.
Atasözü
§ tek elin nesi var, iki elin sesi var
başarıya ulaşmak için birlik olmak gerek.
Atasözü
§ vurduğu yerden ses gelmek
çok kuvvetli vurmak, eli ağır olmak.
Deyim
Ses İle İlgili Birleşik Sözler
Ses kelimesi ile ilgili birleşik sözler aşağıdaki gibidir;
- ses aleti
- ses aygıtı
- ses bilgisi
- ses bilimi
- ses birimi
- ses dalgaları
- ses değişmesi
- ses duvarı
- ses düşmesi
- ses kakışması
- ses kuşağı
- ses organları
- ses perdesi
- ses seda
- ses soluk
- ses telleri
- ses türemesi
- ses uyumsuzluğu
- ses uyumu
- sesyayar
- sesyazar
- ses yitimi
- ses yolu
- ses yönetmeni
- ses yoğunluğu
- alçak ses
- çatal ses
- çatlak ses
- dış ses iç ses
- ince ses
- kalın ses
- ön ses
- pes ses
- radyofonik ses
- son ses
- tiz ses
- yanık ses
- yüksek ses
- çevir sesi
- göğüs sesi
- kafa sesi
- mağara sesi
Ses İngilizcesi
Ses kelimesinin İngilizce karşılıkları ise aşağıdaki gibidir
- Ses – sound, voice, noise,
Ses Hakkında Detaylı Bilgi
Ses, atmosferde canlıların işitme organları tarafından algılanabilen periyodik basınç değişimleridir. Fiziksel boyutta ses, hava katı sıvı veya gaz ortamlarda oluşan basit bir mekanik düzensizliktir. Bir maddedeki moleküllerin titreşmesi sonucunda oluşur.
Sesin Yayılması
Sesin yayılması için maddesel ortama ihtiyaç vardır. Yani boşlukta ses yayılmaz. Ses dalgalar halinde yayılır. Ses kaynağından çıkan ses maddenin taneciklerini titreştirir. Bu nedenle ses yayılır. Ses dalgasının her bir tam devrinde bir sıkışma ve bir seyrekleşme serisi vardır. Ses, tanecikler halinde yayılır, tanecikler ne kadar sık ise o kadar hızlıdır.
Sesin yayılma hızı sırasıyla katıdan sıvıya, sıvıdan gaza azalır. Hız (V) = uzaklık (D)/ süre (T) biçiminde gösterilen genel hız formülü aslında teorik bir değer niteliği taşımamaktadır. Çünkü bu formülde göz önüne alınmayan dış faktörler, ses dalgalarının hızı üzerinde bir dizi etkiler yaratır. Örneğin rüzgar sesi uzaklara taşır, gece ve gündüzün sıcaklık farkları ses dalgalarını etkiler. Ses dalgaları katılarda yaklaşık olarak 5000 m/s hızla yayılır. Suda 1453 m/s hızla yol alır. Havada 340 m/s yol alır. Ses kaynakları ikiye ayrılır bunlar doğal ses kaynakları ve yapay ses kaynaklarıdır.
Ses Kaynakları
Ses veren her madde bir ses kaynağıdır. Sesler kaynaktan aldığı enerjilerle titreşerek yayılırlar. Titreşen cisimler esnek olup sesi oluşturur. Esnek olan cisimler ses dalgaları meydana getirebilir ve ses dalgalarını iletebilir. Ses mekanik dalga olduğu için yayılması için bir ortama ihtiyaç duymaktadır. Ses dalgaları ortamlarda sıkışma ve genleşme şeklinde boyuna ilerleyen dalgalardır. Ses dalgalarının basıncı olup girişim sunucu vuru oluştururlar.
Doğal Ses Kaynakları
Yağmur, rüzgâr, su akıntıları, gök gürültüsü, canlı sesleri ,doğa sesleri gibi kendiliğinden ses çıkaran ses kaynaklarıdır.
Yapay Ses Kaynakları
Makina, enstrüman gibi üretilmiş araç-gereçler yapay ses kaynaklarıdır.
Frekans
Sesin bir frekansı, boyu, periyodu ve hızı bulunmaktadır. Sesin birim zamandaki (genellikle saniye) titreşim sayısına “frekans” denir. Birimi ise Hertz (Hz)dir. Dalga boyu, bir ses dalgasının oluşması için sesin aldığı yoldur. Sesin hızı normal koşullarda; havada 340, tahtada 4000-6000, suda 3000-5000, çelikte ise 8000 m/s dir. Ses boşlukta yayılmaz. Çünkü titreşen bir cismin sıkışıp genleşmesine yol açabilecek atom ya da molekül gibi tanecikler yoktur.
Çok Alçak Frekanslı Ses (infrasonic)
Sesberi ya da infrasound olarak nitelendirilen ses frekansları, 20 Hz den az olurlar. Böylece insan kulağının duyamayacağı kadar düşük, fakat hava basıncı değişiklikleriyle oluşan ses dalga frekanslarından daha yüksektirler.
İnsan kulağının teorik olarak 20 Hz ile 20000 Hz arasını duyduğu söylense de, en iyi 250 Hz ve 3000 Hz arasındaki konuşma frekansı bölgesini duyar. Hayvanlar, insanların duyamadığı ses frekanslarını bile algılayabilirler. Örneğin fillerin ayağında çok alçak frekansları algılayan doğal alıcılar vardır.
Çok Yüksek Frekanslı Ses (Ultrasonic/ultrasonik)
Sesöte ya da ultra sound, insan kulağının duyamayacağı çok yüksek frekanstaki seslere verilen addır. Frekansı 20.000 Hz’in üstündedir. Hayvanlar 20.000 HZ den yukarisini duyabilirler. Francis Galton (1822-1911) köpeklerin bu özelliğinden yararlanarak Galton Köpek Düdüğünü tasarlamıştır. Sadece köpeklerin duyabileceği frekanslardaki sesleri veren bu düdük köpek terbiyeciliğinde ve istenmeyen köpeklerin uzak tutulmasında kullanılmaktadır. Frekansı 16000 ile 22000 Hz arasındadır. Uygulamada bu kadar yüksek sıklığa sahip ses, insan kulağı tarafından duyulamamaktadır.