Özet: “Polis Nedir? Polis Ne Demektir? Anlamı” başlıklı yazımızda Polis nedir, Polis ne demektir, Polis kelimesinin tanımı, Polis kelimesinin eş anlamlısı, Polis kelimesinin ingilizce karşılıkları, Polis ile ilgili atasözleri ve deyimler ve Polis hakkında detaylı bilgileri bulacaksınız.
Polis Tanımı
Polis kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aşağıdaki şekildedir;
1. isim Şehirde kamu düzenini, huzur ve güvenliği sağlayan kuruluş, kolluk, zabıta
2. Bu kuruluşta yer alan görevli, kollukçu
“İki gün sonra polisler eve giderek annesini götürdüler.” – H. E. Adıvar
Polis Eş Anlamlısı ve Zıt Anlamlısı
Polis kelimesini eş anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Polis – zabıta / kolluk / kollukçu
Polis kelimesini zıt anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Polis kelimesinin zıt anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Polis İle İlgili Atasözleri ve Deyimler
Polis kelimesi ile ilgili atasözü ve deyimler aşağıdaki gibidir;
- Polis kelimesinin geçtiği herhangi bir atasözü veya deyim bulunamamıştır.
Polis İle İlgili Birleşik Sözler
Polis kelimesi ile ilgili birleşik sözler aşağıdaki gibidir;
| polis arabası | polisevi | polis hafiyesi | polis karakolu |
| polis noktası | adli polis | sivil polis | belediye polisi |
| koruma polisi | süvari polisi | toplum polisi |
Polis İngilizcesi
Polis kelimesinin İngilizce karşılıkları ise aşağıdaki gibidir
- Polis – police
Polis Hakkında Detaylı Bilgi
Polis, kamu düzenini ve yurttaşların canı, malı ve temel hak ve özgürlüklerini korumakla görevli, yasa uygulayıcı bir kamu görevlisidir.
Etimoloji
Türkçe ‘ye Fransızcadan geçen polis kavramının kökeni Latince politia (vatandaşlık, hükümet) ve bundan öncesinde de Yunanca polis (şehir) sözcüklerine dayanır. Günümüzdeki anlamda 19. yüzyılda kullanılmaya başlanmıştır. Yunanca polis sözcüğü başlangıçta site ve şehirleri, şehirdeki devletve hükümet faaliyetlerini ve yönetimini ifade etmekteydi. Bu anlamda polis deyimi, sitenin tüm kamu hizmetlerinin karşılığı olarak kullanılmaktaydı.
Tarihçe
Tarih boyunca pek çok medeniyette günümüzdeki polis teşkilatına benzer oluşumlar görülür. Roma İmparatorluğu döneminde İrenark olarak isimlendirilen, törelerin uygulanmasını gözeten, toplumsal disiplini ve haydutların takibatını yapan görevliler bulunmaktaydı. Ancak Polis tabiri modern devlet anlayışının ortaya çıkmasıyla kullanılmaya başlanmıştır. Modern anlamda polis teşkilatının ilk örnekleri 1800 ‘lü yıllara doğru ortaya çıkan Londra deniz polisi, Glasgow,İskoçya ve Paris Polis Teşkilatları sayılabilir. 1829 yılında kurulan Londra Metropolitan Polis Teşkilatı, suçla mücadele yanında, önleyici polislik anlayışının ortaya konulduğu ilk polis örgütüdür.
Dünyada Polis
Kanada da Polis
Kanada Kraliyet Jandarma Teşkilatı, Kanada Federal Hükumetinin yetki alanı içerisinde görev yapmaktadır. Québec ve Ontario eyaletleri kendi polis teşkilatlarına sahiptir. Bunların dışındaki diğer eyaletlerde Kraliyet Jandarma Teşkilatı GRC görev yapmaktadır. Bunun yanında, her il, yerleşim yeri ve belediye Kanada Ceza Kanunu’nu, eyalet ceza kanunlarını uygulamak ve kamu düzenini sağlamak amacıyla kendi polis teşkilatını kurma yetkisine sahiptir. Eğer sayılan bölgelerde bu tipte bir teşkilatı kurulmadıysa, GRC bu bölgelerde görev ifa etmektedir. İstisnai olarak, Québec polis teşkilatı SQ ve Ontariopolis teşkilatı PPO bu iki eyaletin tamamından sorumludur. Öte yandan, Québec yasalarına göre, ancak nüfusu 50.000 ve üzeri olan belediyeler kendi polis teşkilatlarını kurabilirler. Bunun yanında, Montreal ilinde, Montreal Şehri Polis Hizmetleri (SPVM) ismiyle bir teşkilat bulunmaktadır.
Tüm bu teşkilatlar arasında, bir teşkilat mensubunun suça karışması durumunda veya orantısız güç kullanımı ile ilgili açılan soruşturmaları diğer bir polis teşkilatı yürütmektedir. Kriminal Laboratuvar gibi bir takım teknik uzmanlık gerektiren konularda tüm teşkilatlar müşterek çalışabilmektedir.
ABD de Polis
ABD’de her eyaletin kendine ait polis birimleri vardır. Her eyaletin kendi trafik polisi olduğu gibi bu eyaletlerin büyük kentlerinde, yetki çevresi sadece bu yerleşim birimlerini kapsayan, polis teşkilatı, daha küçük yerleşim birimlerinde ise şerif denilen yerel polis organizasyonları vardır. Yerel polis teşkilatlarının şefleri seçimle göreve gelirler. Bunun yanında ulusal temelde suçlara bakan adli polis görevi yanında iç istihbarat hizmeterini yürüten, Adalet Bakanlığına bağlı Federal Sorusturma Bürosu FBI,2003 yılına kadar Hazine Depatmanına bağlı iken daha sonra İçişleri Güvenlik Departmanına bağlanan, kalpazanlıkla mücadele ve devlet başkanı ve yardımcısını korumak ile görevli Birleşik Devletler Gizli Servisi (USSS), Adalet Bakanlığına bağlı olarak görev yapan USMS (US Marshals Service), Başkent Washington’da Savunma Bakanlığına bağlı olarak görev yapan USPPD (US Pentagon Police) gibi ulusal polis teşkilatları vardır.
Fransa da Polis
Fransa’da polis, Fransız Devrimi ile birlikte tanımını bulmuştur. 1789 tarihli Vatandaşlık ve İnsan Hakları Bildirgesi’nin 12. maddesinde ‘İnsanlık ve vatandaşlık haklarının korunması amacıyla bir kamu gücüne ihtiyaç vardır. Ancak bu güç,kamu menfaatleri için kullanılabilir, kişisel çıkarlar için kullanılamaz’ ifadesi yer almıştır. Fransız hukukunda polis teşkilatı hizmet sınıflandırmasında temelde ikiye ayrılır. Bunlar İdari Polis ve Adli Polis’tir. İdari Polis genel kamu düzeninin sağlanması amacıyla koruyucu tedbirler almakla yükümlü olmasına rağmen Adli polis bir suçun işlenmesi durumunda, delillerin toplanması, faillerinin ortaya çıkarılması konusunda görev yapmaktadır. Türkiye örneğinde de olduğu gibi bu iki görev ayrımı net olmamakla birlikte daha çok emri veren makamın adli ve idari olmasına bağlıdır. Ülkemizde de Polis Teskilatı yapılan görevin niteliğine göre bazen adli, bazen de idari olabilmektedir. Mesela, bir il veya ilçenin mülki amiri, o ilde gerçekleştirilen bir etkinlik sırasında polis merkezinde çalışan bir polisi bu etkinliğin güvenliği için görevlendirdiğinde bu polisin yaptığı hizmet idari sayılırken, aynı polisin bir suç soruşturmasında, Cumhuriyet Savcısı veya mahkemelerin vermiş olduğu bir talimatı yerine getirirken yapmış olduğu hizmet adli polislik hizmeti sayılmaktadır. Aynı durum Fransa için de geçerlidir.
İsviçre de Polis
İsviçre’de üç ayrı polis organizasyonundan bahsedilebilir. Bunlar, Federal Polis, Kanton polisleri ve büyük şehirlerde görev yapan polislerdir. Esasen Federal Polis daha çok idari bir göreve sahip olmakla birlikte kanton polisleri arasında koordinasyon sağlamaktadır. İşin büyük kısmını kanton polisleri ve Police Municipale olarak adlandırılan şehir polisleri yerine getirir.
İngiltere de Polis
Metropolitan Polis Teşkilatı (The Met-MPS)
1829 yılında kurulmuş olan dünyanın modern anlamda ilk polis teşkilatlarından birisidir. Scotland Yard’a bağlı olarak, Londra şehri hariç (Londra’nın kendi polis teşkilatı vardır) Greater London bölgesinde yaklaşık 1578 km2 alanda görev yapar ve 7.4 milyonluk bir nüfusa hizmet sunar. MPS, aynı zamanda Terörizmle Mücadele alanında birimler arasında koordinasyon, İngiliz Kraliyet Ailesi ve hükumetini koruma görevlerini de üstlenmiştir. 2011 Ekim ayı itibariyle aktif hizmet yapan polis sayısı 48,661 memurdur.
Türkiye de Polis
Türk Polis Teşkilatı modern anlamda 1845 yılında İstanbul’da kurulmuştur. Halen 1937 tarihli ve 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu’na dayanarak örgütlenmiş ve 1934 tarihli 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanunu ile yetkilendirilmiş bir teşkilattır. İçişleri Bakanlığı’na bağlı bir genel müdürlüktür. Merkezde Daire başkanlıkları, taşrada İl ve İlçe Emniyet Müdürlükleri olarak örgütlenmiştir. Daha çok suç olmadan önce önleme işi ön plandadır. Yaklaşık olarak 250.000 personeli ile görev yapmaktadır. Jandarma teşkilatı ile bölge paylaşımı yapılmış ve sadece il ve ilçe merkezlerinde görev yapmaktadır. Bunu yanında Cumhurbaşkanlığı başbakanlık dahil devlet büyüklerini ve meclis dahil önemli yerleri koruma görevini yapar.
Polisin Adli Görevleri Nelerdir?
Polisin adli görevi suçun işlenmesiyle başlar. Adli görevler arasında: Hazırlık soruşturması, suçüstü işlemlerini yapmak; ihzar (hazırlama), tevkif (tutuklama), yakalama müzekkerelerini (tutanaklarını), hapsen tazyik (hapisle baskı) kararlarını infaz etmek (yerine getirmek); muvakkat zapt (geçici tutuklama) işlemlerini yapmak; arama yapmak, muvakkaten (geçici olarak) yakalamak, şüpheli ölüm ve hüviyeti meçhul ölüleri adli makamlara bildirmek, kanunların suç saydığı fiillerin işlenmesi halinde suç sanıklarını yakalayarak, suç delilleriyle birlikte adalete tevdi etmek (teslim etmek) görevleri öncelikle sayılabilir.
Polisin Siyasi Görevleri Nelerdir?
Siyasi nitelikteki suçların işlenmesini önlemek için yapılan bütün çalışmalardır. İdari görevleri: Genel anlamda, kamu düzenine uygun olmayan eylemlerin işlenmesini önlemek polisin idari görevidir. Polisin idari görevleri; önleyici-koruyucu-yardım edici görevler olarak üç grupta toplanır.
Polisin Trafik Görevleri Nelerdir?
Trafik düzen ve güvenliğinin istenen seviyede kurularak, toplumdaki trafik kazalarının ve bu kazalardaki maddi ve manevi kayıpların azaltılmasıdır. Polisin en büyük görevi; suçlunun karlı çıkamayacağı bir nizamı sağlamaktır.