Özet: “Mani Nedir? Mani Ne Demektir?” başlıklı yazımızda Mani nedir, Mani ne demektir, Mani kelimesinin tanımı, Mani türleri, Mani kelimesinin ingilizce karşılıkları, Mani ile ilgili atasözleri ve deyimler, manilerin özellikleri gibi Mani hakkında detaylı bilgileri bulacaksınız.
Mani Tanımı
Mani kelimesi Fransızca kökenli bir kelimedir ve Mani kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aşağıdaki şekildedir;
1. isim, ruh bilimi Kişinin sevinç, güven ve her türlü etkinliğinin normal olmayan bir biçimde arttığı ruh hastalığı
Mani Eş Anlamlısı ve Zıt Anlamlısı
Mani kelimesini eş anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Mani kelimesinin eş anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Mani kelimesini zıt anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Mani kelimesinin zıt anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Mani İngilizcesi
Mani kelimesinin İngilizce karşılıkları ise aşağıdaki gibidir
- Mani – mania
Mani İle İlgili Atasözleri ve Deyimler
Mani kelimesi ile ilgili atasözü ve deyimler aşağıdaki gibidir;
§ efradını cami, ağyarını mâni
ne eksik ne fazla, eksiği artığı olmayan anlamında kullanılan bir söz.
Deyim
§ kısmetine mâni olmak
kazancına veya evlenmesine engel olmak.
Deyim
§ mâni düzmek (yakmak)
1) mâni okumak; 2) müzik eşliğinde mâni söylemek.
Deyim
Mani Hakkında Detaylı Bilgi
Mâni, başta aşk olmak üzere hemen her konuda yazılabilen bir halk edebiyatı nazım türüdür. Arapça kökenli bir kelimedir. Halk kültüründe Goşa (Koşa) olarak da bilinir. Goşa sözcüğü Türkçede çiftlenmiş (ikili) demektir ve maninin kafiye yapısından dolayı bu ad verilmiştir. Koşa kelimesi “beyit” manası da taşır. Anonim halk edebiyatında en küçük nazım biçimidir. Çoğunlukla 7 heceli dört dizelik bir bend’den meydana gelir. Ama dizeleri 4-5-8-10-14 heceli kalıplarla söylenmiş maniler de vardır. Birinci, ikinci dördüncü dizeler birbirleriyle kafiyeli, üçüncü dize serbesttir. Yani kafiye dizilişi aaxadır. aaaxa düzeninde maniler de var. İlk iki dize hazırlık dizeleridir. Son iki dize ile anlam bağlantısı yoktur. Asıl anlatılmak istenen son iki dizede verilir. Maniler çok çeşitlidir. En çok kullanılanlar düz ya da tam mani, kesik mani, cinaslı mani, yedekli mani, artık mani’dir.
Mani Türleri
- Düz Mani : Yedişer heceli dört dizeden oluşur. Kafiyeleri çokluk cinassızdır.
- Kesik mani : Birinci dizesi 7 heceden az, anlamlı ya da anlamsız bir sözcük grubu olan maniler. Bu kesik dize sadece kafiyeyi hazırlar. Eğer meydan ve kahvehanelerde söylenen ve ilk dizeleri “aman aman” ünlemi ile doldurulan manilerse bunlara İstanbul manileri denir.
- Kirpikli mani : Kesik manilerde eğer kafiye cinaslı ise bunlara cinaslı mani denir.
- Yedekli mani : Düz maninin sonuna aynı kafiyede iki dize daha eklenerek söylenen maniler. Cinaslı kafiye kullanılmaz, birinci dizeleri anlamlıdır. Yedekli maniye artık mani de denir.
- Deyiş : İki kişinin karşılıklı söylediği manilerdir. Soru yanıt şeklinde düzenlenir. Bir başka kişinin ağzındanmış gibi aktarıldığı şekilleri de vardır. Mani insanların hoş olarak ve olmayarak söyledikleri şeylerdir.
Mani Özellikleri
1- Sözlü edebiyat ürünlerindendir.
2- Genellikle bir dörtlükten oluşur. Ama mısra sayıları 5678 hatta 14 olan maniler de vardır.
3- Kafiye düzeni aaxa şeklindedir.
4- Anonim halk edebiyatının en yaygın şeklidir. Özellikle yüzük oyunları ve mangal sohbetlerinde söylenirler.
5- Mani’nin birinci ve ikinci mısraları konuya giriş için hazırlık mısralarıdır. Asıl söylenilmek istenen 3. ve 4. mısralarda söylenir. 1. ve 2. mısralar tamamen de konu dışı değildir.
6- Mani’nin birinci ve ikinci mısraları konuya giriş için hazırlık mısralarıdır. Asıl söylenilmek istenen 3. ve 4. mısralarda söylenir. 1. ve 2. mısralar tamamen de konu dışı değildir.
7- Üçüncü mısranın serbest oluşu söyleme kolaylığı sağlar.
8- Anlam bakımından bir bütünlük gösteren maninin başlıca karakteri kendi kendine yetmesidir.
9- Manilerde konu sınırı yoktur. Genelde aşk toplum olayları ölüm iyilikler hasret evlat sevgisi vb. konuları işlenir. Not: Divan Edebiyatındaki tuyuğun karşılığıdır.