Özet: “Külliye Nedir? Külliye Ne Demektir? Anlamı” başlıklı yazımızda Külliye nedir, Külliye ne demektir, Külliye kelimesinin tanımı, Külliye kelimesinin eş anlamlısı, Külliye kelimesinin ingilizce karşılıkları, Külliye ile ilgili atasözleri ve deyimler ve Külliye hakkında detaylı bilgileri bulacaksınız.
Külliye Tanımı
Külliye kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir ve Külliye kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aşağıdaki şekildedir;
isim Bir caminin çevresinde cami ile birlikte kurulmuş medrese, imaret, sebil, kitaplık, hastane vb. yapıların bütünü
Külliye Eş Anlamlısı ve Zıt Anlamlısı
Külliye kelimesini eş anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Külliye kelimesinin eş anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Külliye kelimesini zıt anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Külliye kelimesinin zıt anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Külliye İle İlgili Atasözleri ve Deyimler
Külliye kelimesi ile ilgili atasözü ve deyimler aşağıdaki gibidir;
- Külliye kelimesinin geçtiği herhangi bir atasözü veya deyim bulunamamıştır.
Külliye İle İlgili Birleşik Sözler
Külliye kelimesi ile ilgili birleşik sözler aşağıdaki gibidir;
- Külliye kelimesinin geçtiği herhangi bir birleşik söz bulunamamıştır.
Külliye İngilizcesi
Külliye kelimesinin İngilizce karşılıkları ise aşağıdaki gibidir
- Külliye – precincts
Külliye Hakkında Detaylı Bilgi
Külliye, cami ile birlikte medrese, ibadet, imaret, türbe, kütüphane, hamam, aşevi, (da-rüşşifa) kervansaray, çarşı, okul, hastane, tekke, zaviye binalarından oluşan yapılar topluluğu.
İslam toplumunun oluşumunda şehirlerde mahalle hayatı külliyeler çevresindeki mimari yapıda yoğunlaşıyordu. Külliye, İslam toplumunun vakıf hukuku sistemi ve hayrat kavramını geliştirmesiyle ortaya çıktı. Merkezindeki yapı camidir. Cami en az cuma namazlarındaki zorunlu toplanma yeri olması yanında bir forum ve ilim, tören ve müzakere merkeziydi. Külliye bu merkezi tamamlayan yapılardan oluşur.
Kentin en Önemli yapısı olan cami zamanla kurumsallaşarak genişlemiş ve yeni işlevler eklenmiştir. Cami yanında küçük yapılarla başlayan külliyeler zamanla yerini büyük külliyelere bırakmışlardır. Osmanlı Dönemi külliyeler açısından en ünlü örneklere sahiptir. Külliye içinde ve dışında han, çarşı, fınn, değirmen, mum imalathanesi, boyahane, sal-hane, bayram ve pazar yerleri gibi ticaret amacıyla kurulmuş yapılardan elde edilen gelirler külliye giderlerine ayrılırdı. Sosyal hizmet olarak üretilen külliye kavramının temelinde halka parasız hizmet ilkesi vardır.
Külliyenin merkezinde genellikle cami vardır. Diğer her şey camiyi çevreler. Manisa Ulu Camisi ve Medresesi (1376), İlyas Bey Camisi ve Türbesi (1403) önemli ilk örneklerdir. Osmanlı Beyliği’nde ilk külliye örneği cami ve hamamdan oluşan İznik Orhan Gazi Külliyesi’dir. Bursa Orhan Bey Külliyesi (1340) ise cami, medrese, mektep, hamam ve şifahaneden oluşur. İstanbul’un alınmasından sonra Fatih Sultan Mehmet, Fatih’te 16 medrese, tabhane, kervansaray, darüşşifa, türbe, aşhane ve saire yapılardan oluşan geniş bir külliye oluşturmuştur.
İstanbul’da Bulunan Bazı Külliyeler
- Atik Ali Paşa Külliyesi (Çemberlitaş)
- Eyüp Sultan Külliyesi
- Fatih Sultan Mehmet Külliyesi
- Haseki Külliyesi
- Kılıç Ali Paşa Külliyesi
- Laleli Külliyesi
- Mahmud Paşa Külliyesi
- Mihrimah Sultan Külliyesi (Edirnekapı ve Üsküdar)
- Nuruosmaniye Külliyesi
- Piyale Paşa Külliyesi (Kasımpaşa)
- Sinan Paşa Külliyesi (Beşiktaş)
- Yavuz Sultan Selim Külliyesi (Fener)
- Sultanahmet Külliyesi
- Süleymaniye Külliyesi (Süleymaniye)
- Şehzade Külliyesi
- Yeni Cami Külliyesi
- Yeni Valide Külliyesi (Üsküdar)
- Zal Mahmut Paşa Külliyesi