Özet: “Karbonhidrat Nedir? Karbonhidrat Ne Demektir? Anlamı” başlıklı yazımızda Karbonhidrat nedir, Karbonhidrat ne demektir, Karbonhidrat kelimesinin tanımı, Karbonhidrat kelimesinin eş anlamlısı, Karbonhidrat kelimesinin ingilizce karşılıkları, Karbonhidrat ile ilgili atasözleri ve deyimler ve Karbonhidrat hakkında detaylı bilgileri bulacaksınız.
Karbonhidrat Tanımı
Karbonhidrat kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aşağıdaki şekildedir;
isim, kimya Karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluşan organik bileşiklerin genel adı
Karbonhidrat Eş Anlamlısı ve Zıt Anlamlısı
Karbonhidrat kelimesini eş anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Karbonhidrat kelimesinin eş anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Karbonhidrat kelimesini zıt anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Karbonhidrat kelimesinin zıt anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Karbonhidrat İle İlgili Atasözleri ve Deyimler
Karbonhidrat kelimesi ile ilgili atasözü ve deyimler aşağıdaki gibidir;
- Karbonhidrat kelimesinin geçtiği herhangi bir atasözü veya deyim bulunamamıştır.
Karbonhidrat İle İlgili Birleşik Sözler
Karbonhidrat kelimesi ile ilgili birleşik sözler aşağıdaki gibidir;
- Karbonhidrat kelimesinin geçtiği herhangi bir birleşik söz bulunamamıştır.
Karbonhidrat İngilizcesi
Karbonhidrat kelimesinin İngilizce karşılıkları ise aşağıdaki gibidir
- Karbonhidrat – carbohydrate
Karbonhidrat Hakkında Detaylı Bilgi
Karbonhidrat, canlının yapısına katılmayan uzun süreli dozaj etkisi yaratan bir maddedir. Aktif aldehit veya keton grubuna sahip polihidroksi alkoller veya hidroliz edildiklerinde bu maddeleri veren bileşikler olarak tanımlanabilir.
Bütün canlı hücrelerde bulunur. Doğada genellikle büyük moleküller halindedir. Vücuda alınan bu büyük moleküllerin hücrelere iletilmesi için canlı tarafından sindirilmesi ve uygun molekül büyüklüğüne kadar parçalanması gerekir.
Karbonhidratlar
Karbonhidratlar birinci dereceden enerji verici olarak kullanılırlar. Karbonhidratlar en çok Ekmek, makarna, fasulye, patates, kepek, pirinç,tahıl ve hububat içinde bulunurlar. Karbonhidratlar > yağlar> proteinlerdir. Karbonhidratlar vucütta en çok bulunan üçüncü besin maddesidir. Açlık anında ilk tüketilen besin maddesidir. Yapıtaşları glikozdur. Depo şekli hayvanlarda glikojen bitkilerde isenişasta şeklindedir. Kimyasal sindirimi ağızda başlar. DNA, RNA ve ATP’nin yapısına katılır.
Disakkaritler
Disakkaritler çift şekerlerdir. Bir disakkarit iki molekül monosakkaritin glikozit bağı ile bağlanmasıyla oluşur. Bu bağlanma sırasında bağ sayısı kadar su ortaya çıkar. Buna dehidrasyon sentezi denir. İnsan ve hayvanların yedikleri disakkaritler, sindirim sisteminde monosakkaritlerine ayrılarak kullanılır. Canlılarda en çok bulunan disakkaritler; maltoz (arpa şekeri), sakkaroz diğer adı sükroz (çay şekeri), laktoz (süt şekeri)dir
Monosakkarit + Monosakkarit → disakkarit + Su
Yukarıdaki olay bir dehidrasyondur. Disakkariti oluşturan monosakkaritler aynı cinsten olabilecegi gibi, farklı cinsten de olabilirler
- glukoz + glukoz = maltoz + H2O
- glukoz + fruktoz = sakkaroz + H2O
- glukoz + galaktoz = laktoz + H2O
Oligosakkaritler
Üç ile altı arasında monosakkaritin birleşerek dehidrasyonu (su açığa çıkması) ile meydana gelirler. Bazı bitkilerde serbest olarak bulundukları gibi, karbonhidrat olmayan çeşitli maddelerin yapısına da katılırlar. Üç monosakkaritten ibaret olanlara trisakkarit, dörtlü olanlara tetrasakkarit denir.
Raffinoz, heksozlardan türeyen önemli bir trisakkarittir. Fruktoz, glukoz ve sakkaroz moleküllerinden meydana gelmiştir. Şeker kamışında, okaliptüs türü ağaçlarda, pamuk tohumunda bulunur. Şeker üretimi esnasında melasta toplanır. Enerji vermenin yanı sıra yapı maddesi olarakta kullanılırlar.
Polisakkaritler
Çok sayıda monosakkaritin dehidrasyonu ile oluşmuş büyük moleküllü karbonhidratlardır. Temel yapı birimi glikoz molekülüdür. Kolloid yapıda olan bir bileşiktir. Bitkilerde, ozmotik basıncıyükselteceğinden dolayı şekerler monosakkarit halde depolanamaz, bu nedenle polisakkaritlere çevrilerek saklanırlar.
n (Monosakkarit) → Polisakkarit + (n-1) Su
- Nişasta: En önemli bitkisel polisakkarittir. İyotla maviye boyanır ve monosakkaritlere parçalanmadan indirgenemez.
- Selüloz: Binlerce glikoz molekülünden oluşmuş, suda erimeyen iyotla boyanmayan bir bitkisel polisakkarittir. Hayvanlarda Tulumlular hariç bulunmazlar.
- Glikojen: Hayvanlarda bulunan polisakkarittir. Özellikle karaciğer ve kasta bu şekilde yedek enerji kaynağı olarak depo edilir.
- Neuramin Asit: Sütteki oligosakkaritlerde bulunur ve membran oluşturan glikolipitte bulunur.
- Uron Asidi ve Glikuron Asidi de diğer polisakkarit gruplarındandır.
Karbonhidratların çoğu canlılar için temel besin maddeleridir. Yeşil bitkilerde fotosentez sonucu meydana gelirler. Otçul hayvanlar bu ihtiyaçlarını bitkilerden, etçil hayvanlar da otçullardan tedarik ederler. Vücutta 1 gr karbonhidratın yanması sonucunda ortalama 4 kalori açığa çıkar.
Önemli Polisakkaritler
Polisakkaritler suda çözünmeyen büyük moleküllerdir. Belirtilmemiş olarak nişasta da bir glikoz polimeridir, depo polisakkaritidir. Ayrıca patojenik bakteriler de polisakkarit sentezleyebilirler. Polisakkaritler 4’e ayrılır. Bunlar;
- Nişasta: Bitkilerde depo edilir.
- Selüloz: Bitki hücre çeperinde bulunur.
- Glikojen: Hayvanlarda bulunur, kas hücrelerinde ve karaciğerde depo edilir.
- Kitin: Böceklerin iskeletinde ve kabuğunda bulunur.
Heteropolisakkaritler
Yapılarında monsakkaritlere ek olarak başka maddeler de içeren karbohidratlardır. Ek gruplar kükürtlü veya azotlu olabilir. Çoğunlukla bağ dokuda yapı elemanı olarak kullanılır. Hiyalüronik asit,heparin, kertan sulfat, kondrotin sulfat başlıca örnekleridir.