Özet: “Enerji Nedir? Enerji Ne Demektir? Anlamı” başlıklı yazımızda Enerji nedir, Enerji ne demektir, Enerji kelimesinin tanımı, Enerji kelimesinin eş anlamlısı, Enerji kelimesinin ingilizce karşılıkları, Enerji ile ilgili atasözleri ve deyimler ve Enerji hakkında detaylı bilgileri bulacaksınız.
Enerji Tanımı
Enerji kelimesi Fransızca kökenli bir kelimedir ve Enerji kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aşağıdaki şekildedir;
1. isim, fizik Maddede var olan ve ısı, ışık biçiminde ortaya çıkan güç, erke
“Isıl enerji. Elektrik enerjisi. Mekanik enerji.”
2. Organların çalışabilmesi ve vücut ısısının sürdürülebilmesini sağlayan besin ögelerinin oluşturduğu güç
3. Manevi güç
“Size yaşamak enerjisini verecek kitaplar tavsiye ederim.” – P. Safa
Enerji Eş Anlamlısı ve Zıt Anlamlısı
Enerji kelimesini eş anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Enerji – erke
Enerji kelimesini zıt anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Enerji kelimesinin zıt anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Enerji İle İlgili Atasözleri ve Deyimler
Enerji kelimesi ile ilgili atasözü ve deyimler aşağıdaki gibidir;
- Enerji kelimesinin geçtiği herhangi bir atasözü veya deyim bulunamamıştır.
Enerji İle İlgili Birleşik Sözler
Enerji kelimesi ile ilgili birleşik sözler aşağıdaki gibidir;
enerji kaynağı
aktif enerji
birincil enerji
jeotermal enerji
kinetik enerji
nükleer enerji
serbest enerji
yenilenebilir enerji
atom enerjisi
güneş enerjisi
Enerji İngilizcesi
Enerji kelimesinin İngilizce karşılıkları ise aşağıdaki gibidir
- Enerji – energy
Enerji Hakkında Detaylı Bilgi
Enerji, bir cisim ya da sistemin iş yapabilme yeteneği, “yaratılan güç” anlamındadır. Doğrudan ölçülemeyen bir değer olup fiziksel bir sistemin durumunu değiştirmek için yapılması gereken iş yoluyla veya enerji türüne göre değişik hesaplamalar yoluyla bulunabilir. Sözcük, Eski Yunan dilindeki εν = aktif ve εργον = iş kelimelerinden türemiştir, bu açıdan anlam olarak ‘işe dönüştürülebilen’ bir şey olduğu söylenebilir. Fizikte kullanılmaya başlamadan önce genel anlamda güç kelimesi yerine kullanılmaktaydı. Enerjinin başka bir tanımı ise, iş ailesinden olup bir fiziksel sistemin ne kadar iş yapabileceğini ya da ne kadar ısı değiş tokuşu yapabileceğini belirleyen bir durum fonksiyonudur. Birimi, iş birimi ile aynıdır. (N.m=J)
Albert Einstein kütle ile enerjinin eşdeğer olduğunu çok bilinen E=mc² formülü ile göstermiştir. Enerji korunumlu bir büyüklüktür aynı zamanda biçim değiştirebilir. Bunun en sıradan örneği Hidroelektrik Santrallerinde elektrik enerjisine dönüştürülen, suyun potansiyel enerjisidir. Bu dönüşüm işlemi pratikte birebir olamaz, kayıplar oluşur. Enerji korunumlu bir büyüklük olmasına rağmen diğer biçime dönüştürülemeyen ve dolayısıyla ısı olarak etrafa yayılan enerji, teknik terimle kayıp olarak nitelendirilir. Enerjinin korunduğunu ilk gösteren James Prescott Joule’ dur. Joule, deneyinde m kütleli bir cismi, bir makaraya bağlayarak belirli bir yükseklikten aşağıya bırakmıştır. Makara aynı zamanda termal olarak yalıtılmış bir ısı kutusunun içindeki çarklara bağlıdır. Cisim aşağıya indikçe kutunun içindeki çarklar döner ve içerdeki sıvının sıcaklığını ölçen termometrede T kadar bir artış gözlemlenir. Isı kutusunun özısısına ve makaranın sürtünmesine harcanan enerji bu dönüşümdeki kayıplar olarak varsayılırsa, enerjinin biçim değiştirebildiği ve korunumlu olduğu bu sayede gösterilmiş olur.
Enerji Çeşitleri
1. Potansiyel Enerji
Bir nesnenin konumundan dolayı,diğer nesnelere bağlı olan enerjisidir.Depolanmış enerji Isı sebebi ile oluşan enerji olup, aslında molekül ve atomların kinetik enerjisi olarak da adlandırılır.
1.1. Yer çekimi Potansiyel Enerjisi: Bir kütle, bulunduğu yerden düşey konumdaki alt bir noktaya göre yüksekte ise, sahip olduğu enerjiyeYer çekimi Potansiyel Enerjisi denir
1.2. Isı (Termal) Potansiyel Enerji: Kömür, petrol,doğalgaz gibi yakıtların yakılmasıyla ısı enerjisi ortaya çıkmaktadır. Elde edilen ısı enerjisi ilk önce türbinler yardımıyla mekanik enerjiye, daha sonra da jeneratörler yardımıyla elektrik enerjisine dönüştürülebilmektedir. Evlerimizde, kışın ısınmak, mutfak ve banyoda sıcak su elde etmek, yemek pişirmek için ısı enerjisinden sıkça faydalanmaktayız.
1.3. Elektrik Potansiyel Enerjisi: Elektrik yüklemesi sebebi ile ortaya çıkan enerjidir.Yüklenmiş partiküllerin hareket enerjisidir.
1.4. Kimyasal Potansiyel Enerji: Kimyasal tepkime sonucunda ortaya çıkan enerjiye kimyasal enerji adı vermekteyiz. Günlük hayatımızda sıkça kullandığımız pil ve aküler kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren düzeneklerdir. Pil ve akülerde elektrik enerjisinin depolanması kimyasal yöntemlerle yapılmaktadır. Kimyasal enerji; mekanik, ısı ve ışık enerjisine dönüştürülebilmektedir.
1.5. Nükleer Potansiyel Enerji: Atom çekirdeklerinin kararsızlığı nedeni ile oluşan enerjidir. Bu durumdaki nesne, elektromanyetik dalga veya ışık yaydığı için yayınım enerjisi olarak da adlandırılır. Atom çekirdekleri tarafından depolanmış enerjidir.
1.6. Manyetik Potansiyel Enerji:Mıknatısın manyetik kuvvetinden dolayı oluşan enerjidir.
1.7. Elastik Potansiyel Enerji:Bir yay, lastik gibi esnek cisimlerin sıkıştırılması veya esnetilmesiyle depolanan enerjiye “elastik potansiyel enerji” denir.
2. Kinetik Enerji
Bir cismin hareketinden dolayı sahip olduğu enerjiye Kinetik Enerji denir.
2.1. Mekanik Enerji: Faydalı iş yapabilen hareket enerjisidir. Hareket enerjisi (kinetik enerji) bir iş yaptığında mekanik enerji olarak ortaya çıkmaktadır. Elektrik santrallerinde türbine çarpan suyun mekanik enerjiye dönüştüğü gibi pense ile kablo keserken, tornavida ile vida sıkarken vb. durumlarda da mekanik enerji üretilmiş olmaktadır. Elde edilen mekanik enerji ile herhangi bir iş yapılabileceği gibi elektrik enerjisi de üretilebilmektedir.
Enerjinin Korunumu Yasası
Kapalı bir sistemde, potansiyel enerji’nin, kinetik enerjiye veya kinetik enerji’nin, potansiyel enerjiye dönüşümünde, her birindeki artma, diğerindeki azalmaya eşittir. Kapalı bir sistemde enerji korunacağından sabit bir değeri vardır. Dolayısıyla enerjideki değişim sıfırdır. T kinetik enerji, U da potansiyel enerji olmak üzere formüle edilirse:
- Enerji vardan yok , yoktan var edilemez. Ancak farklı enerjilere dönüşerek korunur.
veya diğer bir şekilde ifade edilirse
enerji korunum yasası olur