Tâ Kalû belâdan sevdik seviştik / Ezel bizim ile yârdır mahabbet
Gerçek adı Şah İsmail ya da I. İsmail olan Hatai (Hatayi) aslında Safevi Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. 17 Temmuz 1487 ile 24 Mayıs 1524 tarihleri arasında yaşayan Şah İsmail, şiirlerinde Şeyh Hatayi (Şah Hatai) takma adını kullanmıştır. Doğum yeri Azerbaycan’ın Erdebil şehri iken ölüm yeri için 2 rivayet var. Birisi yine Erdebil diğeri ise İran’ın Tebriz şehri. Şiirlerinde Nesimi ve Fuzuli’den etkilenmiştir. Şiirleri, Alevi-Bektaşi edebiyatının en güzel örneklerini sunmaktadır. Şiirlerini Azerbaycan Türkçesi’nde hece ve aruz ile yazmıştır.
Şah Hatayi’nin şiirlerden biriside Tâ Kalû Belâdan Sevdik Seviştik şiiridir. Günümüze kadar ulaşan Tâ Kalû Belâdan Sevdik Seviştik şiirinin son mısraları ise şöyle;
Hatâyî bu makâm özge makâmdır
Makâmın mihri On İki İmâm‘dır
Tâ Kalû Belâdan Sevdik Seviştik Şiiri
> Tâ Kalû belâdan sevdik seviştik
Ezel bizim ile yârdır mahabbet
Mahabbet eyleyüb birliğe yettik
Cesedin içinde birdir mahabbet
> Can canâ mahabbet verse erkândır
Zirâ mahabbetin arzucândır
Kırklar makâmına varsa civândır
Rızânın yurdunda birdir mahabbet
> Mahabbettir yerin göğün direği
Mahabbet edenin yanar çırağı
Âşıkın Beytullâh ma’şuk durağı
Hakk nazar ettiği yerdir mahabbet
> Bizim yerde bahar olur kış olmaz
Öter bülbülleri dilleri durmaz
Kokusu kesilmez rengi de solmaz
Necef bağı gül’izârdır mahabbet
> Gel beri gel beri amân edersin
Gelme hakkın değil îmân edersin
Sırrın tercemâna beyân edersin
Zirâ halk içinde sırdır mahabbet
> Mahabbet edenler kısmetin alur
Arar bir derd ehlin dermânın bulur
Serçeşme Muhammed Ali’den gelür
Tükenmez dalgası göldür mahabbet
> Mahabbetttir Lâilahe illâllah
Mahabbettir Muhammed Resûlullah
Mahabbettir Aliyyü veliyullâh
Üçü de ma’nâda birdir mahabbet
> Hak Muhammed Ali’dir ötesinde
Beytullah içinde Hakk haznesinde
Rızâ yurdunda aşkın deryâsında
Cibrîl’in gördüğü nûrdur mahabbet
> Hakîkat kitabın okur Cebrâil
Ma’rifet lokmasın sunan Mîkâil
Cânı Hakk’a teslim eden Azrâil
İsrâfil dilinde surdur mahabbet
> Hatâyî bu makâm özge makâmdır
Makâmın mihri On İki İmâm‘dır
Şeyh Safî’nin buyruğunda tamâmdır
Zîrâ can arzûsu Dîdâr mahabbet