Usul ağlar erkan ağlar yol ağlar
Gerçek adı Şah İsmail ya da I. İsmail olan Hatai (Hatayi) aslında Safevi Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. 17 Temmuz 1487 ile 24 Mayıs 1524 tarihleri arasında yaşayan Şah İsmail, şiirlerinde Şeyh Hatayi (Şah Hatai) takma adını kullanmıştır. Doğum yeri Azerbaycan’ın Erdebil şehri iken ölüm yeri için 2 rivayet var. Birisi yine Erdebil diğeri ise İran’ın Tebriz şehri. Şiirlerinde Nesimi ve Fuzuli’den etkilenmiştir. Şiirleri, Alevi-Bektaşi edebiyatının en güzel örneklerini sunmaktadır. Şiirlerini Azerbaycan Türkçesi’nde hece ve aruz ile yazmıştır.
Şah Hatayi’nin şiirlerden biriside Bir Usul Bilmez İnsan Elinden şiiridir. Günümüze kadar ulaşan Bir Usul Bilmez İnsan Elinden şiirinin son mısraları ise şöyle;
Şah Hatayi’m neler geldi dilinden
Hakikat kulağın çözme belinden
Bir Usul Bilmez İnsan Elinden Şiiri
> Bir usul bilmez insan elinden
Usul ağlar erkan ağlar yol ağlar
Bülbülün figanı gonca gülünden
Bülbül ağlar diken ağlar gül ağlar
> Kamil olanların bellidir yeri
Aşk yoluna koydum can ile seri
Hakk’ın didarını görenden beri
Çöğür ağlar cura ağlar tel ağlar
> Kaçan cuşa gelse akar bu seller
Açılmış laleler kırmızı güller
Çalır davlumbazlar seslenir diller
Şahin ağlar murad ağlar dil ağlar
> Eyi ile konuş olasın eyi
Felek eyi bilir paşayı beyi
Bu çerhin elinden elaman deyi
Hünkar ağlar vezir ağlar kul ağlar
> Şah Hatayi’m neler geldi dilinden
Hakikat kulağın çözme belinden
Nice özün bilmez derviş elinden
Hırka ağlar dülbent ağlar şal ağlar