Sumatra Orangutanı

Sumatra Orangutanı Özellikleri (Özet)

Sumatra Orangutanı, bir memeli türü olup 40 yıla kadar yaşarlar ve 82 kg ağırlığa kadar çıkabilirler. Sumatra Orangutanlarının maksimum hızları ise 6 km/saat.

Sumatra Orangutanlarının Yaşamları

Sumatra Orangutanı (İngilizcesi Sumatra Orangutan), Asya’daki üç Orangutan türünden biridir ve Endonezya’nın Sumatra adasında bulunurlar (diğer türler Borneo için endemik olan Bornean Orangutan, ve sadece Sumatra’nın kuzeybatı izole bir bölgesinde bulunan Tapanuli Orangutan). Kırmızı Maymun olarak da bilinen Orangutanlar, Afrika dışında bulunan tek büyük maymun türüdür ve yurtdışındaki kuzenlerinden biraz farklıdır. Oldukça sosyal olan diğer maymun türlerinin aksine, Sumatra Orangutanları, sadece gerçekten bir araya gelen erkek ve dişilere kıyasla çok yalnız bir yaşam tarzına öncülük ederler.

Sumatra Orangutan ve Afrika’nın büyük maymunları arasındaki bir diğer belirgin fark, Orangutanların hayatlarının neredeyse tamamını ağaçlarda geçirirken Goriller ve Şempanzeler zamanlarının çoğunu yemek aramak ve dinlenmek için yerdeki yoğun bitki örtüsünde geçirirler. Sumatra Orangutanları, Bornean Orangutanlarından daha fazla tehdit altındadır ve avlanma ve habitat kaybı, bir zamanlar geniş doğal aralıklarının çoğunda nüfusları azaltmıştır.

Sumatra Orangutanı Görünümleri

Sumatra Orangutanları (Bornean Orangutanları ve Tapanuli Orangutanları ile birlikte) dünyadaki en büyük ağaç hayvanıdır ve bu nedenle neredeyse sadece ağaçta yaşayan yaşam tarzına yardımcı olmak için bir dizi adaptasyon geliştirmiştir. Sumatran Orangutanlarının dallara uzanmasına yardımcı olmak için bacaklarından çok daha uzun kolları vardır ve hem elleri hem de ayakları inanılmaz derecede çevik ve hünerlidir ve sıkı bir tutuşa sahiptirler. Bizimki gibi, baş parmakları da meyveleri toplarken ve soyarken Sumatran Orangutanlarına yardımcı olur.

Sumatra Orangutanları, genellikle daha açık renkli turuncu-kırmızı saçlı ve kuzeninden daha uzun sakallı, Borneo Orangutandan biraz daha küçüktür. Erkek Sumatra Orangutanları olgunlaştıkça etli yanak pedleri ve boğaz keseleri geliştirir, ancak bunlar daha dar ve erkek Borneo Orangutanlarında bulunanlar kadar belirgin değildir. Sumatra Orangutanları da Sumatra adasında bulunan Tapanuli Orangutanlarından daha büyük başlara ve yuvarlak yüzlere sahiptir.

Yaşam Alanları

Sumatra Orangutanları bir zamanlar Sumatra adasında yaygın olarak dağılmış olarak bulunurlardı, ancak bugün en kuzey kısımlarıyla sınırlı. Geriye kalan vahşi Sumatra Orangutanları nüfusu, adanın kuzey ucunda sadece yoğun ve nemli tropikal ormanlarda yaşadıkları bir bölgede bulunuyor. Çok çeşitli yiyecekler olduğu için ova vadisi ormanlarını tercih eden Sumatra Orangutanları, deniz seviyesinden 1000 metre üzerinde olduğu bilinen birkaç küçük popülasyonla daha yüksek bölgelerde bulunabilir.

Sumatra Orangutanları, neredeyse tamamen ağaç hayvanları olmalarından dolayı çevredeki ormana büyük ölçüde güvenmektedir ve bu nedenle ağaçların kaybından ciddi şekilde etkilenmiştir. Geçtiğimiz yüzyıl boyunca, esas olarak palmiye yağı tarlaları için araziyi temizlemek nedeniyle ormansızlaşma biçimindeki habitat kaybı sayılarını önemli ölçüde azaltmıştır.

Sumatra Orangutanı Davranışları

Sumatra Orangutanları çok yalnız bir yaşam tarzına öncülük eder. Yiyecek bulmak için gün boyunca ağaçların arasından yavaşça geçer. Sumatra Orangutanları, zamanlarının neredeyse %60’ını yiyecek aramaya ve yemek yemeye harcıyor ve geniş aralıkları işgal ettikleri bilinmesine rağmen, nadiren günde 1 km civarı seyahat ediyorlar. Sumatra Orangutanları, gece boyunca uyuduğu dalları katlayarak gölgelikte yüksek bir yuva yaparlar.

Büyük ölçüde bölgesel değildirler ve bögelerini diğer bireylerle gevşek bir şekilde paylaştığı bilinmektedir ve hatta özellikle bol meyve ağaçlarının etrafında beraber beslenirler. Erkekler, hem dişilerle çiftleşmek için onların dikkatini çekmek hem de potansiyel rakipleri uyarmak için uzun çağrılar yayan sesler çıkarırlar.

Üreme

Yaklaşık 9 ay süren bir gebelik döneminden sonra dişi Sumatra Orangutan, ağacın tepesinde tek bir bebek doğurduğu yeni bir yuva inşa eder. Genç Sumatra Orangutanı, güvenlik için annesinin tüylerine yapışır ve ilk birkaç yıl yanından ayrılmaz. Sumatran Orangutanı bebekleri genellikle 3 yaşına kadar sütten kesilse de, en azından ormanda yaşamaya yönelik genç özel becerilerini öğrettiği için annelerini birkaç yıl daha terk etmeyeceklerdir. Sumatra Orangutanları, tüm yaşamları boyunca en fazla 3 yavru doğurduğu için diğer primatlardan daha yavaş ürer. Bu da hem avcılık hem de habitat kaybı popülasyonlarından etkilenen bölgelerde iyileşmenin çok uzun süreceği anlamına gelir.

Beslenme

Sumatra Orangutanlar, hayatta kalmak için hem bitki maddesi ile hem de diğer hayvanlar ile beslenen hepçil bir hayvanlardır. Bununla birlikte, Sumatran Orangutanının diyetinin çoğunluğu çevredeki ağaçlardan toplanan meyvelerden oluşur. Sumatran Orangutanın zekası bu durumlarda açıktır. Çünkü çevreleyen ormanın zihinsel bir haritasını oluşturdukları bilinmektedir ve bu nedenle sadece meyve ağaçlarının nerede olduğunu değil, aynı zamanda meyvelerin ne zaman olgunlaşacağını da bilmektedirler.

Sumatra Orangutanları, çevik parmaklarını kullanarak kolayca soyulan hem olgun hem de olgunlaşmamış meyveleri tüketmenin yanı sıra, zaman zaman böcekler, yumurtalar ve küçük omurgalılar ile birlikte taze tomurcuklar ve sürgünler gibi çeşitli bitki maddelerini de yer. İhtiyaç duydukları sıvıların çoğunu yedikleri çok miktarda meyveden alırlar, ancak su kaynaklarından da su içerler. Aynı zamanda suyu avuçlarına alıp içtikleri bilinmektedir.

Sumatra Orangutanı Avcıları

Tarihsel olarak Sumatra Orangutanları orman tabanındaki çok sayıda yırtıcı tarafından tehdit edilmiş ve bu nedenle ağaçlarda neredeyse sadece yüksek olarak var olacak şekilde evrimleşmişlerdir. Sumatran Orangutanının en üretken doğal yırtıcısı Sumatra kaplanıdır, ancak avcılık ve habitat kaybı nedeniyle sayıları ada genelinde önemli ölçüde azalmıştır. Endonezya’ya gelişlerinden bu yana, modern İnsanlar Sumatra Orangutanı avladı, ebeveynleri öldürdü ve gençleri egzotik evcil hayvan ticaretine satmak için yakaladı. Her ne kadar avcılık bazı bölgelerde nüfusları harap etmiş olsa da, Sumatra Orangutanları için en büyük tehdit olan habitat kaybıdır ve yavaş gelişen doğaları nedeniyle nüfuslarının iyileşmesi için mücadele etmeleri gerekir.

Sumatra Orangutanı ve İnsan İlişkisi

Orangutanları bir zamanlar güneydoğu Asya’da bulunurlardı. Ancak bugün Endonezya’daki sadece iki ada ile sınırlı. Bu, ancak geniş tarihsel aralıklarında İnsan aktivitesinin artmasından kaynaklanabilir ve Orangutanın çok sayıda bölgede yok olmasına yol açtı. Özellikle geçen yüzyıl boyunca, hayvanat bahçelerine veya egzotik evcil hayvan ticaretine satılan genç Sumatra Orangutanlarının yakalanması, özellikle bebeğini korumaya çalışan annenin ölümüyle sonuçlandığından, ciddi nüfus düşüşlerine yol açtı. Ayrıca insanların palmiye yağı tarlaları için yaptıkları arazi temizliği ve kereste için ormanlaır yok etmeleri de çok büyük tehditler oluşturdu.

Bugünkü Durumları

Bugün, Sumatra Orangutanı IUCN tarafından doğal ortamında Kritik Tehlikede Olan bir hayvan olarak listelenmiştir ve bu nedenle durum ilerledikçe yakın gelecekte vahşi doğada yok olma ile karşı karşıyadır. Güneydoğu Asya’daki orman temizliği yavaşlıyor gibi görünse de, hem tropik kereste hem de ucuz palmiye yağı için artan talep seviyeleri durumu bir kez daha hızlandırmış görünmektedir. Bu faaliyetler genellikle yasadışı olarak ve kalan son Sumatra Orangutanlarının bulunduğu bölgelerde gerçekleştirilmektedir. Son 75 yılda Sumatra Orangutan nüfus sayısında %80’lik bir düşüş olduğu tahmin edilmektedir ve vahşi doğada sayılarının 3.000 ila 5.000 arasında kaldığı düşünülmektedir.

Sumatra Orangutanlarının Genel Özellikleri