Osmoz Nedir?
Suyun çok olduğu ortam demek suyun az yoğun olduğu ortam demektir. Aynı şekilde suyun az olduğu ortam suyun çok yoğun olduğu ortam demektir. Osmoz ise suyun az yoğun olduğu ortamdan suyun çok yoğun olduğu ortama doğru taşınmasıdır. Diğer bir deyişle suyun çok olduğu yerden az olduğu yere doğru taşınmasıdır.
Osmoz işlemi sırasında yoğunluğu fazla olan çözelti yoğunluğu az olan çözeltiye bir vakum oluşturmaktadır. Böylece suyu kendine doğru çeker. Tabi bu olay için iki ortam arasında suyun geçiş yapmasına izin veren bir madde olmalıdır.
Osmoz Neden Önemli?
Suyun osmoz işlemi ile geçiş yapması aslında hayati bir öneme sahiptir. Çünkü canlılığın devam etmesi için suyun sürekli hareket etmesi gerekmektedir. Bu da osmoz olayı ile gerçekleşir. Ayrıca osmoz için enerji gerekmez. Böylece canlıların temel ihtiyacı olan su kolaylıkla taşınmaktadır.
Eğer osmoz olayı olmasaydı ya hayat sona ererdi ya da suyu taşımak için enerji harcayarak bir yöntem geliştirilirdi ve bu durum hayatımızı zora sokardı.
Osmoz Olayında Ortam Yoğunluğu
Hipertonik Ortam
Hipertonik ortam, çok yoğun ortamdır. Su oranı daha az olduğu için osmotik basınç yüksektir. Hipertonik ortam su alma eğilimindedir. Örnek olarak çok tuzlu su az tuzlu suya göre hipertoniktir.
Hipotonik Ortam
Hipotonik ortam, az yoğun ortamdır. Su oranı daha fazla olduğu için osmotik basınç düşüktür. Su verme eğilimindedir. Örnek olarak az tuzlu su çok tuzlu suya göre hipotoniktir.
İzotonik Ortam
Hücre ile eş yoğunluğa sahip ortama İzotonik ortam denir. Osmotik basıncı eşit olduğu için hücreye su alıp vermez.
Ters Osmoz Nedir?
Su arıtma sistemlerinde kullanılan ters osmoz olayı temel olarak osmoz olayının tersidir. Yani suyun az olduğu yerden (çok yoğun ortamdan) çok olduğu yere (az yoğun ortama) doğru taşınmasıdır. Bu işlem için dışarıdan enerji aktarılır ve böylece ters osmoz olayı gerçekleşir.