Asitlerin ve Bazların Kuvveti

Asitlerin ve Bazların Kuvveti Nedir?

Asitlerin ve bazların kuvvetleri göz önüne alındığında bazı farklı durumlar ortaya çıkmaktadır. Bu durumlar kuvvetli asitler ve zayıf asitler veya kuvvetli bazlar ve zayıf bazlar. Şimdi bunları ne demek olduklarını açıklayalım.

Kuvvetli Asitler ve Zayıf Asitler

Kuvvetli Asitler

Bir asit, suda çözündüğünde çözünen moleküllerinin tamamı iyonlaşıyorsa bu asite Kuvvetli Asit denir. Asit kuvvetinin tersinir değeriyle direkt olarak bir bağlantısı yoktur. Ayrıca bu kuvvetli asitlerde çözünme tepkimeleri sadece tek yönlü yani tersinmez olarak kabul edilmektedir.

Kuvvetli Asitlere Örnek

Bazı kuvvetli asitler:

Not-1: Normal şartlarda hiçbir asit, su çözündüğünde tam olarak iyonlaşmaz. Ama aşağıdaki 6 adet asitin %100 iyonlaştığı kabul edilmektedir.

HCIO₄ → Perklorik Asit

HI → Hidroiyonik Asit

HBr → Hidrobromik Asit

HCl → Hidroklorik Asit

H₂SO₄ → Sülfürik Asit

HNO₃ → Nitrik Asit

Yukarıda verdiğimiz kuvvetli asitlerin su ile tepkimeleri ise şu şekildedir:

HCIO_4(aq) + H₂O_(s) → H₃O⁺ + CIO_4(aq)O^–

HBr_(suda) + H₂O_(s) → H₃O⁺ + Br^–

H₂SO_4(suda) → H₂O_(s) → H₃O⁺ + HSO^–_4(suda)

Not-2: Asitlerin yanlarında yazılan (aq) ifadesinin Türkçe karşılığı (suda) ifadesidir. Yani asitin içinde bulunduğu ortamdır. Örneğin NaCl(aq) ile NaCl(aq) aynıdır. aq ifadesinin tam hali ise aqua’dır.

Zayıf Asitler

Bir asit, suda çözündüğünde çözünen moleküllerinin tamamı iyonlaşmıyorsa (çok az bir kısmı iyonlaşıyorsa) bu asite Zayıf Asit denir. Ayrıca bu zayıf asitlerde çözünme tepkimeleri iki yönlü yani tersinir olarak kabul edilmektedir. Zayıf asitler su molekülleri ile de denge oluşturabiliyorlar. Zayıf asitler ile yapılan sulu çözeltilerde:

1 – İyonlaşmayan zayıf asit molekülleri bulunur.

2 – Diğer yandan iyonlaşan asitlerin oluşturduğu hidronyum (H₃O⁺) iyonları bulunur.

3 – İyonlaşan asit sonucu oluşan anyonlar bulunur.

4 – Su (H₂O) molekülleri ve az da olsa hidroksit (OH^–) iyonları bulunur.

Zayıf Asitlere Örnek

HF → Hidroflorik asit

HNO₂ → Nitröz asiti

HCOOH → Formik asit

CH₃COOH → Asetik asit

HCN → Hidrosiyonik asit

H₂S → Hidrojen sülfür

H₃PO₄ → Fosforik asit

H₂SO₃ → Sülfüröz asit

H₂CO₃ → Karbonik asit

H₂C₂O₄ → Oksalik asit

Not-3: Bir protonu H⁺ olan asitler Monoprotik asitler olarak isimledirilir. Monoprotik asitler HA^– ifadesiyle gösterilir. H simgesi hidrojen iyonunu gösterirken A^– ise asitin anyonunu gösterir. Bu asitlere örnek HCI, HI, HCN ve HCIO₄ verilebilir.

İlginizi Çekebilir: Bileşiklerin Asitlik ve Bazlık Özellikleri

Kuvvetli Bazlar ve Zayıf Bazlar

Kuvvetli Bazlar

Bir baz, suda çözündüğünde çözünen moleküllerinin tamamı iyonlaşıyorsa bu baza Kuvvetli Baz denir.

Kuvvetli Bazlara Örnek

LiOH → Lityum hidroksit

NaOH → Sodyum hidroksit

KOH → Potasyum hidroksit

RbOH → Rubidyum hidroksit

CsOH → Sezyum hidroksit

Mg(OH)₂ → Magnezyum hidroksit

Ca(OH)₂ → Kalsiyum hidroksit

Sr(OH)₂ → Stronsiyum hidroksit

Not-4: Alkali metallerin hidroksitleri, toprak alkali metallere (alkalinler) göre daha kuvvetlidir. Ayrıca periyodik tabloda 1A ve 2A gruplarında aşağı doğru inildikçe bazlık kuvveti artmaktadır.

Zayıf Bazlar

Bir baz, suda çözündüğünde çözünen moleküllerinin tamamı iyonlaşmıyorsa (çok az bir kısmı iyonlaşıyorsa) bu baza Zayıf Baz denir. Ayrıca bu zayıf bazlarda çözünme tepkimeleri iki yönlü yani tersinir olarak kabul edilmektedir. Zayıf bazlar su molekülleri ile de denge oluşturabiliyorlar. Zayıf bazlar ile yapılan sulu çözeltilerde:

1 – İyonlaşmış zayıf baz molekülleri bulunur.

2 – Diğer yandan iyonlaşan bazların oluşturduğu hidroksit (OH^–) iyonları bulunur.

3 – İyonlaşan baz sonucu oluşan katyonlar bulunur.

4 – Su (H₂O) molekülleri ve az da olsa hidroksit (H₃O⁺) iyonları bulunur.

Zayıf Bazlara Örnek

NH₃ → Amonyak

(C₂H₅)₂NH → Dietil amin

CH₃NH₂ → Metil amin

Fe(OH)₃ → Demir (III) hidroksit