İmam-ı Şafii ve Şafiilik;
Şafii mezhebi, bir İslam hukuku veya İslam fıkhı mezhebidir. Bu mezhebe Şafiilik de diyebiliriz. Hicri 150 veya M.S. 767 yılında Gazze’de doğan ve Hicri 204 veya M.S. 820 yılında Kahire’de vefat eden İmam-ı Şafii’nin kendir yorumuna göre verdiği hükümlere Şafii mezhebi denir ve bu mezhebin mensuplarına da Şafii denir. Türkiye’deki mezheplerden birisi olan ve Hanefi mezhebinden sonra en yaygın mezhep olan Şafiilik özellikle Endonezya, Malezya, Doğu Afrika ve Yemen’de yaygındır.
İmam-ı Şafiinin yetişme zamanı veya kendini yetiştirme zamanı Hanefi ve Maliki mezheplerinin yayılmaya başladığı döneme rastlamaktadır. Maliki ve Hanefi mezheplerini dikkate alarak farklı bir uslup ortaya koydu ve “El-Ümm” isimli kitabını yazdı. Zaman geçtikçe insanlar bu kitap etrafında toplanıp bu kitaptaki hükümlere göre fetva vermeye başladılar ve bu şekilde Safii mezhebi ortaya çıkmış oldu.
İmam-ı Şafii, yazmış olduğu kitabında ictihatlarının kaynağını şöyle tanımlamaktadır;
İmam Şafiî ictihadlarını dayandırdığı delilleri “el-Ümm”de şöyle belirlemiştir: “İlim çeşitli derecelere ayrılır. Birincisi, Kitap ve sabit olan Sünnettir. İkincisi, Kitap ve Sünnet’te hüküm bulunmayan meselelerde İcmâ’dır. Üçüncüsü bazı sahabîlerin sözleridir. Ancak bu sahabe sözleri arasında çelişki bulunmamalıdır. Dördüncüsü, ashab-ı kiram arasında ihtilaflı kalan sözlerdir. Beşincisi, Kıyas’tır. Bu da temelde Kitap ve Sünnet’e dayanır. İşte ilim bu derecelerden en üst olanından elde edilir” (eş-Şafiî, elÜmm, Kahire 1321-1325, VII, 246).
Buradan Şafiiliğin Kur’an-ı Kerim’i ve Sünneti asıl kaynak olarak aldığını anlıyoruz.