Şempanze Özellikleri (Özet)
Şempanze, bir memeli türü olup 60 yıla kadar yaşarlar ve 70 kg ağırlığa kadar çıkabilirler. Şempanzelerin maksimum hızları ise 40 km/saat.
Şempanze türü | Memeli |
Şempanzeler ne yer | Meyveler, Tohumlar, Böcekler (hepçil) |
Şempanzeler kaç yıl yaşar | 50 yıl – 60 yıl |
Şempanzeler kaç kilo | 26 kg – 70 kg |
Şempanzelerin boyu | 1 metre – 1.7 metre |
Şempanzelerin hızı | 40 km / saat |
Şempanzeler nerede yaşar | Tropikal orman ve odunsu savana |
Şempanze Neslinin Tükenme Olasılığı | Soyu Tükenmekte (Endangered) |
Şempanzelerin Yaşamları
Şempanze (İngilizcesi Chimpanzee), Batı ve orta Afrika’da çeşitli farklı habitatlarda doğal olarak bulunan bir maymun türüdür. Orangutan ve Goril gibi diğer büyük maymunlarla yakından ilişkilidir ve DNA’larının %98 insanlar ile aynıdır. İnsanlardan sonra gezegendeki en zeki hayvanlar olduğu düşünülmekte ve sadece duygu gösterdikleri bilinmemektedir. Aynı zamanda büyük sorun çözücülerdir ve sadece kullanmadıkları, hatta daha başarılı bir şekilde hayatta kalmalarına yardımcı olacak araçlar yaptıkları bilinmektedir. çevrelerinde. Kongo Nehri’nin güneyinde sınırlı bir dağılıma sahip olan şempanzeler ve cüce şempanze olarak da bilinen daha küçük Bonobo maymunları olan iki farklı şempanze türü vardır. Bununla birlikte uyarlanabilir ve zeki yaratıklar olmalarına rağmen Şempanzeler bugün ormansızlaşma ve avlanma nedenleri ile doğal ortamlarında ciddi şekilde tehdit altındalar.
Şempanzeler son derece sosyaldir ve her gün birbirlerini tımar ederek çok zaman harcarlar. Bu onları sadece temiz ve parazitlerden uzak tutmakla kalmaz aynı zamanda onlar için rahatlatıcı olduğu ve grup içindeki sosyal bağları güçlendirdiği düşünülür. Şempanzelerin, grubun diğer üyeleriyle iletişim kurdukları 30 farklı çağrı yaptığı bilinmektedir. Çeşitli sesler çıkarsalar da çoğu iletişim yüz ifadesidir. Kızgın ya da kendilerini tehdit altında hissettiklerinde korkuyu ifade eden bir “gülüş” üretmek için kıvrılmış çok esnek dudakları vardır. Şempanzelerin dünyanın en zeki hayvan türlerinden biri olduğu ve yalnızca bir şeyleri hatırlayamadığı, kendilerini aynada tanıyabildiği bilinmektedir.
Bugün Şempanze, IUCN tarafından doğal ortamında tehlike altındaki bir hayvan olarak listelenmiştir ve bu nedenle, durumu değiştirmek için hiçbir şey yapılmadığı takdirde yakın gelecekte nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıdır. Nüfusu son 30 yılda hızla azaldı ve Afrika’da 100.000 kadar şempanze kalabileceği tahmin ediliyor. Ormansızlaşma seviyesi artmaya devam ederken, Şempanzeler Afrika’nın birçok bölgesinde daha fazla nüfusun azalmasına yol açan geniş doğal aralığının daha küçük ve daha izole bölgelerine itiliyor.
Görünüm
Yüzleri, avuç içi ve ayak tabanları hariç olmak üzere vücutlarını örten uzun ama seyrek siyah kıllara sahip büyük primatlardır. Saçları sadece yüksek rakımlı bölgelerde ılık kalmalarına izin vermekle kalmaz aynı zamanda cildini güneşten koruma sağlar. Vücutlarının tüysüz kısımları, bireyin yaşına bağlı olarak açık-koyu kahverengi renktedir. Derileri olgunlaştıkça koyulaşır. Onlara mükemmel bir işitme ve gözlerinin üzerinde ağır bir gezinme sağlayan büyük kulakları vardır. Diğer büyük maymunlar gibi şempanzeler de iyi bir görünüme sahiptir ve renkli görünebilirler. Gözleri ise tek bir nesneye net bir şekilde odaklanmalarını sağlar.
Uzun parmakları ve bir şeyleri kavramalarına yardımcı olacak bir ayak baş parmakları vardır. Kolları da bacaklarından daha uzundur. Bu da parmak eklemleri olarak bilinen dört ayak üzerinde dolaşmalarını sağlar. Şempanzeler, sadece bitki maddelerini öğütmekle kalmayıp aynı zamanda daha uzun köpek dişleri de eti ısırmaya yardımcı olan ve insanlara çok benzeyen 32 dişe sahiptir.
Yaşam Alanları
Tropik, nemli yağmur ormanlarından kurutucuya ve savana ve açık ormanlık alanların daha kurak bölgelerine kadar çeşitli farklı bölgelerde yaşadıkları bilinen batı ve orta Afrika’daki 21 farklı ülkede bulunurlar. Mükemmel tırmanıcılardır ve sadece avcılardan korunmak için değil aynı zamanda gece boyunca yuva yapacak ve yiyecek yerler bulmak için çevredeki ağaçlara da yoğun olarak güvenirler. Şempanzeler, doğal yaşam alanlarının çoğunun kaybından ciddi şekilde etkilenmiştir. Çünkü ormanlar tarıma yol açmaya ya da tropik kereste olarak ağaçları kesmeye mahsustur. Grupların daha küçük aralıklara itilmesiyle yiyecek ve yuva bölgeleri için rekabet artmakta ve hem farklı gruplar arasında hem de aynı toplulukta yaşayanlar arasında çatışma ortaya çıkabilmektedir.
Davranışları
Şempanzeler, gündüz saatlerini grubun diğer üyeleriyle beslenmek, oynamak ve birbirlerini tımar etmek için harcayan son derece sosyal hayvanlardır. Grupları, habitat ve mevcut gıda miktarına bağlı olarak 15 ila 120 adet arasında değişebilir. Aralarında yabancıları hoş görmezler. Genellikle başka bir gruptan birisini öldürürler. Şempanze gruplarındaki baskın erkekler, sadece en güçlü oldukları için değil aynı zamanda en fazla destekçiye sahip oldukları içinde lider konumunda olmaları ile inanılmaz derecede karmaşık sosyal yapılara sahiptirler. Şempanzeler, her gece yeni bir yuva yaparlar ve böylece uyuyabilecekleri güvenli bir yere sahip olurlar. Bunun içinde ağaçların dallarını kullanırlar. Ağaçlarda uyumak ve yemek yemek için çok fazla zaman harcamalarına ve daldan dala sallanarak hareket etmelerine rağmen çoğu zaman yerdeki yolları kullanırlar.
Üreme
Grup içindeki bağlar yıllarca sürebilir. Ancak üreme konusunda erkekler ve dişiler arasında uzun vadeli bağlar yoktur. Şempanzeler, yılın herhangi bir zamanında, yaklaşık sekiz ay süren hamilelik döneminden sonra bir bebek doğarlar. Doğumdan sonra bebek annesinin kürküne yapışır ve gençlerin daha maceralı olmaya başladıkları ve çevrelerini gittikçe daha fazla keşfetmeye başladıkları ilk birkaç yıl boyunca annelerinden ayrılmaz. Genç Şempanzeler, annelerini ne yiyeceklerini, nasıl alet yapıp yuva yapabileceklerini ve aynı zamanda bakım ve güreş becerilerini geliştirmek için diğer genç bireylerin oynamalarını izleyerek hayatta kalmak için gereken becerileri öğrenirler.
Beslenme
Şempanze, yüzlerce farklı türde yiyeceği yiyen çok amaçlı bir hayvandır. Diyetlerinin büyük bir kısmı mevsim meyvelerinden, ağaçlardan toplanan tohumlardan ve çiçeklerden, bir çubuk kullanılarak yuvalarından çıkarılan karıncalar ve termitler gibi böceklerden elde edilir. Bununla birlikte daha büyük avlarını da yedikleri ve birlikte çalışırken alt grupların maymunları ve kuşları öldürebilecekleri ve hatta küçük antilopları başarıyla avladıkları bile bilinmektedir. Şempanzeler, yalnızca alet kullanan değil aynı zamanda orangutanlar ve insanlar dışında bunları yapan tek hayvanlardır. Fındık açmak için çekiç olarak taş kullandıkları ve daha sonra yapraktan içilen suyu emmek için çiğnenmiş yaprakları sünger olarak kullandıkları bile bilinmektedir.
Şempanze Avcıları
Ağaçta çok fazla zaman harcadıkları için şempanzelerin zeminde bulunan büyük avcılardan gelen büyük bir risk yoktur. Bununla birlikte hem yerde hem de ağaçlarda yaşayabilen hayvanlar var. Leoparlar bu hayvanlar için en büyük doğal tehditlerden biri. Şempanzeler ayrıca büyük yılan türleri tarafından da avlanırlar ve diğer primatlar tarafından öldürülebilirler. Bebekler ebeveynlerine göre daha fazla risk altındadırlar. Zira Babunlar tarafından yakalanıp yenildiği bilinmektedir. Yine de şempanzelerin en büyük tehdidi yalnızca etleri için avlayan avcılar değil aynı zamanda geniş doğal yaşam alanlarını yok eden insanlardır.
Şempanze – İnsan İlişkisi
Şempanzeler ve İnsanların yaklaşık 8 milyon yıl önce yaşamış ortak bir atayı paylaştığı düşünülmektedir. Ancak Şempanzeler en yakın akrabalarından ciddi şekilde etkilenmiştir. İnsanlar şempanzeleri, bugün hala devam etmekte olan (yasaklanmasına rağmen) etleri için avlıyorlar. Ancak şempanzeler üzerinde en kötü etkiye sahip olan doğal yaşam alanlarının kaybı, hayatta kalmak için etraflarındaki ağaçlara ihtiyaç duymalarıdır. Vahşi doğada kendilerine özen göstermemesine rağmen şempanzelerin insan benzeri doğası, insanları yıllardır hem bilimde hem de hayvanat bahçelerinde kendilerine hayran bıraktı.
Şempanzelerin Genel Özellikleri
Özellik (İngilizcesi) | Bilgi (İngilizcesi) |
Alem (Kingdom) | Hayvanlar alemi (Animalia) |
Şube (Phylum) | Kordalılar (Chordata) |
Sınıf (Class) | Memeliler (Mammalia) |
Takım (Order) | Primat (Primates) |
Aile (Family) | Büyük insansı maymunlar (Hominidae) |
Cins (Genus) | Şempanze (Pan) |