Orangutan Özellikleri (Özet)
Orangutan, bir memeli türü olup 40 yıla kadar yaşarlar ve 90 kg ağırlığa kadar çıkabilirler. Orangutanların maksimum hızları ise 6 km/saat.
Orangutan türü | Memeli |
Orangutanlar ne yer | Meyve, Kabuk, Böcekler (hepçil) |
Orangutanlar kaç yıl yaşar | 30 yıl – 40 yıl |
Orangutanlar kaç kilo | 30 kg – 90 kg |
Orangutanların boyu | 1.25 metre – 1.5 metre |
Orangutanların hızı | 6 km / saat |
Orangutanlar nerede yaşar | Ova tropikal ormanlar |
Orangutan Neslinin Tükenme Olasılığı | Soyu Kritik Seviyede (Critically Endangered) |
Orangutanların Yaşamları
Orangutan (İngilizcesi Orangutan), dünyanın en büyük primatlarından biridir ve Afrika dışında bulunan Büyük Maymun ailesinin tek üyesidir. Borneo ve Sumatra adalarındaki buharlı ormanlarda Borneo Orangutanları, Sumatran Orangutanları ve Tapanuli Orangutanları olmak üzere üç tür Orangutan türü bulunur. Bornean Orangutanları, Sumatra kuzenlerinde daha fazla ve yaygındır ve adadaki farklı coğrafi bölgelerde bulunan üç farklı Borneo Orangutanlarının alt türüne sahiptir.
Orangutanlar modern insanlara en yakın yaşayan akrabalardan biridir ve aslında DNA’mızın %96.4’ünü bu ormanlarda yaşayan maymunlarla paylaşıyoruz. Üç tür aslında hem davranış hem de görünüşte o kadar benzerdir ki yerel Malezya topluluklarında Orang Hutan isimleri, kelimenin tam anlamıyla “Orman Kişisi” anlamına gelir. Orangutan türlerinin üçü de bugün kendi doğal yaşam alanlarındaki İnsan faaliyetlerinden ciddi şekilde etkilenmektedir ve IUCN tarafından Kırmızı Listedeki Kritik Tehlikedeki Hayvanlar olarak listelenmiştir.
Orangutan Anatomisi
Orangutanlar, ağaçlarda yaşayan büyük bir hayvandır. Bu da hayatının çoğunu ağaçlarda geçirdiği ve bu nedenle ormanda yaşamayı kolaylaştırmak için bazı özel uyarlamalar geliştirdiği anlamına gelir. Bir maymun gibi sıçramak için çok ağır olduğundan uzun kollarını ağaç dallarında sallanmak için bir sonrakine kapacak kadar yakınlaşana kadar kullanıyorlar. Orangutanın elleri ve ayakları, dalları kavramada eşit derecede etkilidir ve karşıt baş parmakları çok hünerlidir.
Borneo Orangutanları, kuzeninden daha uzun bir sakalla birlikte daha açık renkli olan Sumatran Orangutandan biraz daha büyüktür. Tapanuli Orangutanlaır, Sumatran Orangutanlarına benzer. Ancak daha kabarık saçlara, daha küçük kafalara ve düz yüzlere sahiptir. Erkek Orangutanlar olgunlaştıkça etli yanak pedleri gelişir. Ancak bunlar erkek Borneo Orangutanlarının yüzlerinde çok daha belirgindir ve her üç türün de ormanda yankılan derin çağrılar yapmak için kullanılan bir boğaz torbacıkları vardır.
Orangutan Yaşam Alanları
Orangutanlar, bir zamanlar Endonezya’daki bazı ormanlık, tropik adalarda bulunsa da bugün Borneo ve Sumatra adaları ile sınırlıdırlar. Ağaçta yaşayan yaşam tarzları, Orangutanların geniş ve çeşitli yiyecek arzının olduğu ovalardaki yoğun tropikal ormanları tercih ettiği anlamına gelir. Yamaç ormanlıklarda, vadilerde ve turba bataklıklarında da bulunmasının yanı sıra, her iki adada yüksek dağ ormanlarında çok daha yüksek rakımlarda bulunan bir dizi izole edilmiş nüfus vardır.
Borneo Orangutanları, Borneo’da kalan üç yerde bulunurlar. Ancak Sumatra Orangutanları, artık Sumatra’nın en kuzey ucunda yaşıyorlar. Tapanuli Orangutanları, Sumatra’nın kuzeybatısındaki uzak bir bölgede bulunur ve nüfusun tamamı sadece 1.000 kilometrekarelik bir alanda bulunur. Bununla birlikte her üç tür de, kereste için ormansızlaştırılmış veya tarım için temizlenmiş yaşam alanlarının sert düşüşüyle ciddi şekilde tehdit edilmektedir.
Yaşam Şekilleri
Orangutanları ve diğer Büyük Maymunlar arasında yalnız oldukları ve hayatlarının neredeyse tamamını ağaçlarda geçirdikleri iki büyük fark vardır. Orangutanlar, büyük boyutlu oldukları için orman içinde çok yavaş hareket ederler. Ancak zamanlarının çoğunu ağaçlarda yiyecek aramak için harcarlar. Rahat bir gece geçirmek için yuvalarını, yüksek yerlere ve gölgelikte dalları katlayarak ve yapraklarla doldurarak yaparlar. Orangutanlar bölgesel değildirler. Erkek Orangutanlar, hem rakip erkekleri korkutmak hem de çiftleşmek için bir dişiyi çekmek için boğaz keselerini kullanarak yüksek sesli uzun çağrılar üreterek varlıklarını bildirecektir.
Üreme
Yaklaşık dokuz ay süren bir gebelik döneminden sonra dişi Orangutanlar, ağaçların tepesinde inşa edilmiş özel bir yuvada tek bir bebek doğurur. Genç Orangutanlar, yiyecek bulmak için ağaçların arasından geçerken annelerinin saçlarına yapışır ve üç yaşına kadar tamamen sütten kesilmez. Bununla birlikte Orangutanlar, ormanda hayatta kalmak için ihtiyaç duydukları becerileri öğrettikleri için genellikle yedi veya sekiz yaşına kadar anneleriyle kalacaktır.
Bu, hem hangi bitkilerin yeneceğini ve nerede bulunabileceğini öğrenmeyi hem de hayatı kolaylaştırmak için çubuk ve yaprak gibi araçların nasıl kullanılacağını öğretmeyi içerir. Orangutanlar, gezegendeki 12 ila 15 yaşına kadar üreyemeyen en yavaş gelişen memelilerden biridir. Dişiler yaşamları boyunca maksimum üç yavruya sahip olma eğilimindedir. Bu da popülasyonların avlanma veya habitat kaybından etkilendiği bölgelerde iyileşmenin çok uzun süreceği anlamına gelir.
Beslenme
Orangutanlar, hem bitki hem de hayvan maddesinin bir karışımını yemesine rağmen, diyetlerinin çoğunluğu çok sayıda meyve türünden oluşan hepçil hayvanlardır. Büyük boyları ve tutumlu doğaları, Orangutanların günlerinin çoğunu yemek yemekle geçirmesi gerektiği anlamına gelir. Bu da muhtemelen yarı yalnız yaşayan hayvanlar olarak evrimleştiklerinin sebebidir.
Orangutanlar, mangolar, durian ve incir gibi bazı yerlerde bol miktarda yetişen ve birkaç bireyin beslenmek için buluşabileceği olgun meyveleri yerler. İyi bir tatlı su kaynağı olduğunda Orangutanlar suyu ellerine doldurur ve içerler. Ancak ihtiyaç duydukları nemin çoğunu yiyeceklerinden aldıkları için çok fazla suya ihtiyaç duymazlar.
Orangutan Avcıları
Tarihsel olarak, hem Borneo hem de Sumatra’daki Orangutanlar, bir dizi büyük, yerde yaşayan etoburlar tarafından tehdit ediliyordu. Bu yüzden neredeyse tamamen ağaçta yaşayan bir yaşam sürmek için evrimleştiler. Kaplanlar ve Bulutlu Leoparlar gibi büyük kedigiller, Timsahlar ve arada sırada büyük Asya Kara Ayısı ile birlikte Orangutanların birincil yırtıcılarıdır.
Bununla birlikte hem Malezya hem de Endonezya’daki sert ormansızlaşma nedeniyle Orangutanların avcılarının nüfus sayıları bugün Orangutanların kendisinden bile daha fazla tehlike altındadır. İnsanlar, geri kalan Orangutan nüfusu için en büyük tehdittir. Çünkü sadece eşsiz orman anavatanlarının çoğunu yok etmekle kalmıyor, aynı zamanda egzotik evcil hayvan ticareti için satılan genç Orangutanları avlıyor ve yakalıyorlar.
İlginç Bilgiler
Orangutanlar tropik Endonezya ormanlarında parlak, kırmızı ve turuncu saçları ile Kırmızı Maymun olarak da bilinen çok farklı bir hayvandır. Sadece dünyadaki en büyük ağaçta yaşayan hayvan değil aynı zamanda en zeki hayvanlardan biridir. Tropikal yağmur ormanlarındaki mevsimsel değişikliklerden en iyi şekilde yararlanmak için Orangutanların, farklı meyve ağaçlarının nerede ve ne zaman olgunlaşmış meyvelerini yiyecekleri hakkında zihinsel bir harita oluşturdukları bilinmektedir.
Diğer Büyük Maymunlar gibi Orangutanların da ormanlarda hayatlarını kolaylaştırmak için araçlar kullandıkları, genellikle arı kovanlarından bal toplamak veya içi boş ağaçların içinden karıncaları ve termitleri çıkarmak için sopa ve dallar kullandıkları bilinmektedir. Bazı Orangutanlar yağmurdan korunmak için büyük yaprakları bir şemsiye olarak kullandıkları biliniyor.
İnsanlarla İlişkileri
Modern İnsanların Endonezya Takımadalarına yaklaşık 40.000 yıl önce gelmesinden bu yana Güneydoğu Asya’daki Orangutan sayıları azalıyor. Bir zamanlar Java adasında da bulunan Orangutanlar, hem avcılık hem de habitat kaybı nedeniyle bugün doğal aralıklarının çoğunda yok oldu. Başlangıçta etleri için avlandılar.
1800’lerde Orangutanların dünyadaki hayvanat bahçelerinden daha fazla talep görmesi ve yavrularının onlara satılması için yakalandığı zaman işler daha uğursuz hale geldi. Egzotik evcil hayvan ticaretindeki patlama ile işler daha da kötüleşti. Anne Orangutanlar genellikle yavrularının insanlar tarafından yakalanmasını önlemeye çalışırken öldürüldü. Orangutanlar için en büyük tehdit, tropik ormanların yasadışı ağaç kesimi için ormansızlaşma şeklinde habitat kaybı ve giderek artan palmiye yağı endüstrisi için arazi temizliğidir.
Günümüzdeki Durumları
Bugün, üç Orangutan türünün tamamı, IUCN tarafından Borneo Orangutanları, Sumatran Orangutanları ve Tapanuli Orangutanları, doğal ortamlarında ciddi tehdit altında olan ve Kritik Tehlike Altında olarak listelenen hayvanlar olarak listelenmiştir. 15.000 kadar Borneo Orangutanları, 5.000 Sumatran Orangutanları ve sadece 800 Tapanuli Orangutanları için durum daha da kötüye gidiyor ve yasal korumalarına rağmen her yıl yaklaşık 5.000 Orangutan öldürülüyor. Giderek azalan yaşam alanları hakkında hiçbir şey yapılmama devam ederse, Orangutanların önümüzdeki 10 yıl içinde vahşi yaşamdan neslinin tamamen tükeneceği tahmin ediliyor.
Orangutanların Genel Özellikleri
Özellik (İngilizcesi) | Bilgi (İngilizcesi) |
Alem (Kingdom) | Hayvanlar alemi (Animalia) |
Şube (Phylum) | Kordalılar (Chordata) |
Sınıf (Class) | Memeliler (Mammalia) |
Takım (Order) | Primatlar (Primates) |
Aile (Family) | Büyük insansı maymunlar (Hominidae) |
Cins (Genus) | Orangutan (Pongo) |