Kutup Ayısı Özellikleri (Özet)
Kutup Ayısı, bir memeli türü olup 30 yıla kadar yaşarlar ve 600 kg ağırlığa kadar çıkabilirler. Kutup Ayılarının maksimum hızları ise 40 km/saat.
Kutup Ayısı türü | Memeli |
Kutup Ayıları ne yer | Fok balığı, deniz aygırı, deniz kuşları (etçil) |
Kutup Ayıları kaç yıl yaşar | 20 yıl – 30 yıl |
Kutup Ayıları kaç kilo | 150 kg – 600 kg |
Kutup Ayılarının boyu | 2 metre – 2.5 metre |
Kutup Ayılarının hızı | 40 km / saat |
Kutup Ayıları nerede yaşar | Kıyı buzu alanları ve yüzen buzlar |
Kutup Ayısı Neslinin Tükenme Olasılığı | Soyu Tükenmesi Tehlikesi İle Karşı Karşıya (Vulnerable) |
Kutup Ayılarının Sınıflandırılması
Kutup Ayısı (İngilizcesi Polar Bear), Arktik Okyanusu’ndaki (Kuzey Buz Denizi ya da Kuzey Buz Okyanusu ya da Arktik Okyanusu) buz sahalarında yaşayan geniş bir ayı türüdür. Alaska’da bulunan ve benzer boyutlara erişebilen Kodiak Kahverengi Ayılar hariç dünyadaki en büyük ayı türüdür. Genellikle yaklaşık 600 kg ağırlığında erkeklerle. Kahverengi ayı ile yakından ilgili olduğu düşünüldüğünde kutup ayısının anlamı, aslında sahile yakın bölgelerde çok fazla zaman harcadıkları için değil aynı zamanda güçlü ve yetenekli yüzücüler olduğu bilinen “Deniz Ayısı” anlamına da geliyor.
Küresel ısınmadan yıkıcı bir şekilde etkileniyorlar çünkü buzlar hızla yok oluyor. Kutup Ayısı popülasyonları da Kuzey Kutbu Okyanusu’na avlanma, kirlenme, petrol ve doğal gazın aramaları nedeniyle tehdit altındaki türler olarak listelenmelerine neden oldu.
Kutup Ayılarının Görünümü
Yetişkin Kutup Ayıları, tipik olarak 2 metreden daha uzun boyludur ve yaklaşık yarım ton ağırlığındadır. Dişiler, ağırlıklarının neredeyse iki katı olan erkek meslektaşlarına göre daha hafiftir. Kutup Ayıları, bu tür düşmanca koşullarda bulunan birkaç büyük memeliden biridir ve buzdaki yaşamlarına iyi adapte olmuşlardır. Kürkleri kalın ve yoğundur ve güneşten gelen sıcaklığı yakalayan ve doğrudan siyah derilerine ileten, daha sonra karşılama sıcaklığını emen, içi açık ve içi boş tüpler olan uzun koruyucu tüyleri olan sıcak bir astardan oluşur.
Suda kürek çekmeye yardımcı olan geniş ön pençelere sahip güçlü ve kaslı bir gövdeye sahiptir. Bunlar ayaklarının dibinde sadece sıcak tutmaya yardımcı olmakla kalmayıp buz üzerinde hareket ederken ekstra tutuş da sağlar.
Kutup Ayısının Yaşam Alanları
Kutup Ayıları, Kuzey Kutbu’nu çevreleyen buzlu kıyılarda ve Hudson Körfezine kadar güneyde bulunur. Yaklaşık %60’ı Kuzey Kanada, Grönland, Alaska, Svalbard ve Rusya’ya dağılmış kalan bireylerle bulunuyor. Bu devasa etoburun sayıları, küresel ısınmadan dolayı büyük ölçüde düştü. Kuzey Kutup Dairesi’ndeki mevsimsel değişikliklere alışmış olmasına rağmen yaz buzu erimesi yıldan yıla daha şiddetli bir şekilde gerçekleşiyor. Yani kutup ayısı kaybolmadan önce buzda daha az zaman ayıracağı anlamına geliyor. Güvencesiz habitatları, avlanma, büyüyen yerleşim yerleri ve kimyasal kirleticilerin suya salınımları şeklindeki insan istilasından da ciddi şekilde etkilenir.
Kutup Ayılarının Yaşam Şekilleri
Kutup Ayısı, yalnızca 25 km/saat hız yapmıyor aynı zamanda 6 km/saat hızla yüzebilme özelliğine sahip. Yalnız bir hayvan olan ve yarı suda yaşayan bu memelilerin hem buzda hem de suda avlanabilir ve yiyecek bulmak için açık okyanusta engin mesafelerde yüzdükleri bilinmektedir. Gözlerini açık tutarak ve nefesini iki dakika kadar tutarak avlarını yakalamak için suyun altına dalabilir. Karada, iki ana teknik kullanarak avlanma eğilimi vardır. Bunlar ya takip ederler ve sonra avlarını kovalarlar ya da fok balıkları ortaya çıktığında pusuya düşürmeden önce saatlerce bekleyerek otururlar.
Fok balığı yemek Kutup Ayısının hayatta kalması için hayati öneme sahiptir çünkü yüksek enerjili bir öğün sağlayabilirler. Ancak kısa kutup yazında buzun geri çekilmesiyle iç kesimlerde diğer hayvanlarla beslenmek zorunda kaldıklarından kuzeyde zorlanıyorlar.
Kutup Ayısı Üreme
Kutup ayıları, ilkbaharın nisan ve mayıs ayları arasında üreme eğilimindedirler. Gebelik süresi, daha sonra gecikmiş bir implantasyon süresi nedeniyle (dişinin sağlığına bağlı olarak) önemli ölçüde değişir. 9 aya kadar bir süre sonra dişi, kar veya toprağa kazdığı bir yerde 1 ila 4 yavru doğurur. Tüysüz ve göremeyen bu yavrular sadece yarım kilo ağırlığındadırlar. Dişiler sonbaharlarına doğru yoğunluğa girerler ve sert kış şartları ilkbahar olana kadar yavrularıyla birlikte ortaya çıkmazlar.
Kutup ayısı yavruları yaklaşık 5 aylık olduklarında katı yiyecekler yemeye başlasalar da iki ila üç yaşına gelene kadar sütten kesilmezler. Yavruların genellikle güreş ve kovalamayı da içeren diğer yavrularla mücadele ettiği, dişlerini tıkadıkları ve hatta birbirlerini ısırdıkları, ancak zarar vermeden oynadıkları bilinmektedir. Bu oyunlar yavruların dövüşmeyi öğrenmeleri ve bu nedenle annelerini terk edip kendi başlarına yaşadıklarında kendilerini başarılı bir şekilde savunmaları için kritik öneme sahiptir.
Kutup Ayısı Beslenme
Kutup Ayısı karadaki en büyük etçil memelidir ve iyi beslenmesini ve ısınmasını sağlamak için yalıtım yağ katmanını muhafaza etmesini sağlamak için düzenli olarak avlanması gerekir. Halkalı fokun kabukları ve yağları, Kutup Ayılarının diyetlerinin büyük bir kısmını oluştururlar.
Ayrıca kalan eti bırakıp gittikleri için kutup tilkisi gibi diğer hayvanlar için önemli bir besin kaynağıdır. Her ne kadar fok balıkları birincil besin kaynağı olsalar da kutup ayıları, arada sırada Deniz aygırı (mors) ile birlikte kuşları, meyveleri, balıkları ve Ren Geyiğini (özellikle zorlu yaz aylarında) yerler. Fok ve deniz aygırları ve hatta Balinalar dahil olmak üzere büyük deniz memelilerinden gelen karkaslar, çok iyi bir koku alma kabiliyetine sahip olduklarını söyleyen kutup ayıları için düzenli bir besin kaynağı sağlar.
Kutup Ayıları için Tehditler
Kutup Ayısı, muazzam ve vahşi bir avcı olması nedeniyle çevrelerinde bu memelileri avlayan hayvanlar yoktur. Diğer Kutup Ayıları ile en fazla sorun yaşarlar ve dişiler yavrularını onlara zarar vermeye çalışan erkeklerden şiddetle koruyacaktır. Bununla birlikte insanlar, kutup ayısının nüfus sayıları için en büyük tehdittir. Çünkü 1600’lerde Arktik Okyanusu’na (Kuzey Buz Denizi ya da Kuzey Buz Okyanusu ya da Arktik Okyanusu) gelmelerinden, uluslararası av yasaklarının düştüğü 1970’lerin ortasına kadar onları nazikçe avlamışlardır.
İklim değişikliğinin neden olduğu kutup ayısının hayatta kalması için çok önemli olan geri kalan buz sahalarının yanı sıra petrol ve gaz için sondaj, artan nakliye faaliyeti ve suyu kirleten endüstriyel kimyasalların artan seviyelerinden de büyük ölçüde etkilenirler. Kutup Ayısı nispeten yavaş bir üreme hızına sahiptir. Bu da popülasyonların yalnızca hızlı bir şekilde daralmadığı aynı zamanda neslini sürdürecek kadar hızlı büyümedikleri anlamına gelir. Bazı uzmanlar, kutup ayısının gelecek 30 yıl içinde vahşi yaşamdan neslinin tükenebileceğini iddia ediyor.
Kutup Ayıları İle İlgili İlginç Bilgiler
Sert kış şartları tam olarak gelmeden önce dişi kutup ayısı, kendi kazdığı mağarada kış uykusuna yatar ve sadece ilkbaharda ortaya çıkar. Bu mağaraların dışardan kırk dereceye kadar daha sıcak olduğu bilinmektedir. Ancak erkekler tüm yıl boyunca aktif olmayı tercih ediyor gibi görünmektedir. Kutup Ayıları, derilerinin altında 10 cm kalınlığa kadar olabilen ve onları sıcak tutmaya yardımcı olan bir yağ tabakasına sahiptir. Aslında o kadar iyi yalıtılmıştır ki çoğu zaman aşırı ısınmaması için kutup ayısının yavaş hareket etmesi gerekir. Kutup ayıları tüylerini yaz aylarında dökerler. Bu da sonbaharın başında en beyaz göründüğü anlamına gelir. Bununla birlikte ilkbaharda daha çok sarı renkte görünürler. Bunun nedeni fok balıklarının derilerinde bulunan yağlardan dolayı olduğu düşünülen bir şey.
Kutup Ayısı ve İnsan İlişkisi
Avrupalı, Rus ve Amerikalı avcıların Kuzey Kutup Dairesi’nin kalbine geldiği 1600’lerden önce yalnızca yerli halk onlar hakkında gerçekten bir şey biliyordu. 1973 yılına kadar acımasızca avlanmadan sonra, uluslararası bir anlaşma kontrolsüz avlanmaya son vermedi. Bugün bile yerli halkın geleneksel kullanımlar için kutup ayılarını avlamasına hala izin verilmektedir ancak kutup ayılarına yönelik en büyük tehdit hızla eriyen buzlardır. İnsanların yol açtığı küresel ısınmanın o kadar çabuk azalttığı düşünülüyor ki, bazıları Hudson Körfezi’nin güney sınırının 2080 yılına kadar buzlanmayacağını söylüyorlar.
Günümüzde Kutup Ayıları
Bugün kutup ayıları, IUCN Kırmızı Listesinde, doğal ortamında Hassas olan bir tür olarak listelenmiştir. Her ne kadar uluslararası avcılık yasakları bu kadar yüksek seviyede avlanmayı önlese de, Kuzey Kutup Dairesi’ndeki koruma çalışmaları tek bir şeyle zorlaştı. O da her yıl daha fazla kaybolan yaşam alanları (habitatları). Doğal ortamlarında artan endüstriyel faaliyet seviyeleri de kalan habitatlarının kalitesinde düşüşlere neden olmaktadır. Kuzey Kutbu yakınlarında dolaşan 20.000 ila 25.000 arasında kaldığı tahmin edilmektedir. Bunların çoğu Kuzey Kanada’da bulunmaktadır.
Kutup Ayısı Genel Özellikleri
Özellik (İngilizcesi) | Bilgi (İngilizcesi) |
Alem (Kingdom) | Hayvanlar alemi (Animalia) |
Şube (Phylum) | Kordalılar (Chordata) |
Sınıf (Class) | Memeliler (Mammalia) |
Takım (Order) | Etoburlar (Carnivora) |
Aile (Family) | Ayıgiller (Ursidae) |
Cins (Genus) | Ayı (Ursus) |