Gergedan

Gergedan Özellikleri (Özet)

Gergedan, bir memeli türü olup 50 yıla kadar yaşarlar ve 3.5 ton ağırlığa kadar çıkabilirler. Gergedanların maksimum hızları ise 48 km/saat.

Gergedanların Yaşamları

Gergedan (İngilizcesi Rhinoceros ), Güneydoğu Asya’dan Afrika’ya kadar bulunmaktadır. Bugün, üç gergedan türü “Kritik Tehlikede” olarak listelenmekte. Kendine özgü boynuzu ve büyüklüğü ile gergedanlar, Dünyadaki en eşsiz memelilerden biridir. Bununla birlikte boynuzu için ağır kaçak avcılık bugün birkaç gergedan türünü tehdit ediyor.

Gergedan Türleri

Boyut ve anatomi bakımından önemli ölçüde değişen beş ayrı gergedan türü vardır. Bugün, gergedanlar Afrika ve Asya’da yaşıyor.

1 – Beyaz Gergedanlar (Ceratotherium simum)

En büyük gergedan türü olan beyaz gergedanlar Afrika’ya özgüdür. Güneyli beyaz gergedanlar bugün yok olma eşiğinden geri döndü ancak Kuzey beyaz gergedanların son erkeği 2018’de öldükten sonra işlevsel olarak soyu tükendi.

2 – Siyah Gergedanlar (Diceros bicornis)

Üçgen üst dudağıyla bilinen siyah gergedanlar, bir zamanlar Sahra altı Afrika’nın neredeyse tamamında dolaşıyordu. Ancak bugün kritik derecede tehlikede.

3 – Hint Gergedanı (Rhinoceros unicornis)

Asya’ya özgü en büyük gergedanlar olan Hint gergedanı, Hint alt kıtasının eteklerinde uzanan bir aralığa sahiptir. Hint gergedanları, tek bir boynuz ve deri ile “vücut zırhı” görünümüne sahip farklı bir görünüme sahiptir.

4 – Sumatra Gergedanı (Dicerorhinus sumatrensis)

Bir zamanlar Hindistan’dan Borneo adasına kadar bulunan Sumatran gergedanları, kritik tehlike altındadır ve ormanların derinliklerinde sadece birkaç bölgede bulunur. Sumatra gergedanları hala 1 tona kadar ağırlığa sahip olsa da dünyadaki en küçük gergedan türüdür. Sumatra gergedanları, tüm vücutlarını kaplayabilen saçlarla tarih öncesi görünümleriyle bilinir.

5 – Cava Gergedanı (Rhinoceros sondaicus)

Cava gergedanları, bir zamanlar Güneydoğu Asya’da dolaşırken bugün Endonezya’daki Ujung Kulan Ulusal Parkı adlı tek bir doğa koruma alanı ile sınırlıdır.

Gergedan Görünümleri

Gergedanlar, filden sonra en büyük ikinci kara hayvanıdır. Türler ilk olarak yaklaşık 33.9 milyon yıl önce sona eren bir çağ olan Eosen’de evrimleşti. Büyük başlı, nispeten kısa bacaklı ve kısa kuyruklu sağlam, silindirik bir gövdeye sahiptirler. Bu hayvanların karakteristik özelliği yüzlerinin ortasında büyük bir boynuzdur. Bazı türlerin ikinci, daha küçük bir boynuzu daha vardır. Gergedanlar mükemmel bir işitme duyusuna ve keskin bir koku duyusuna sahiptir. Ancak gergedanlar son derece zayıf görme yeteneğine sahiptirler.

Ağırlıkları

Gergedan türlerinin uzunluğu ve ağırlığı büyük ölçüde değişir, ancak yetişkinler olarak ortalama yaklaşık 1,5 ton ağırlığındadır. En büyük tür olan beyaz gergedanlar, 3.600 kg ağırlığa sahip olabilir. Bu da ortalama olarak daha küçük Sumatran gergedanının ağırlığının yaklaşık dört katıdır!

• Beyaz Gergedanlar: 1,440 – 3,600 kg
• Siyah Gergedanlar: 800-1,400 kg
• Hint Gergedanı: 2,200 – 3,000 kg
• Cava Gergedanı: 900 – 2,300 kg
• Sumatra Gergedanı: 500 – 800 kg)

Gergedan Boynuzu

Gergedanların en dikkat çeken özellikleri başlarından büyüyen büyük boynuzlardır. Bir gergedanın boynuzu, insanlar dahil çoğu hayvanda saç ve tırnakları oluşturan aynı protein türü olan keratinden yapılmıştır. Hem Afrika gergedanları türü hem de Sumatra gergedanının iki boynuzu varken Hint gergedanı ve Cava gergedanının sadece bir boynuzu vardır. Dişi Cava gergedanları, genellikle boynuzları olmadığı veya burunlarında daha küçük bir “yumru” olduğu için dikkat çekicidir. Ne yazık ki, gergedanlar hem geleneksel Çin tıbbı hem de bir statü sembolü olarak boynuzları istendiğinden, kaçak avcılık nedeni ile inanılmaz derecede bir baskı ile karşı karşıyadır.

En Uzun Gergedan Boynuzu

2006 yılında Dr. Nico van Strien, türlerin en uzun gergedan boynuzları üzerine bir çalışma yaptı.

• Beyaz Gergedanlar: 59 inches (150 cm)
• Siyah Gergedanlar: 51 inches (130 cm)
• Sumatran Gergedanı: 32 inches (81 cm)
• Hint Gergedanı: 23 inches (57 cm)
• Cava Gergedanı: 11 inches (27 cm)

Gergedanların boynuzları çeşitli şekillerde büyüyebilir. Örneğin bir hayvan çiftliğinde bulunan bir beyaz gergedanın yere paralel büyüyen dört metreden daha büyük bir boynuzu vardı. Boynuz o kadar büyüdü ki, bir testere kullanılarak iki kez kesildi!

Davranışları

Gergedanlar genellikle yalnız bir yaşam tarzına sahiptirler. Siyah gergedanlar bölgelerini daha agresif bir şekilde savunurken Hint ve Cava gergedanları daha gevşek tanımlanmış bölgelere sahipler. Daha yoğun ormanlarda ve bitki örtüsünde yaşayan Sumatra gergedanları, izleri dışkı ve idrarla işaretlemek konusunda gayretlidir.

Grup Olarak Nasıl Davranırlar?

Çoğu gergedanlar yalnızken beyaz gergedanlar, türler arasında en sosyalidir. Genellikle bir düzine veya daha fazla sayıda beyaz gergedandan oluşan gruplar oluşur. Bu davranış, buzağı olan kadınlar arasında özellikle yaygındır. Çünkü annelerin yırtıcılardan daha büyük tehditlerle karşı karşıya kaldıklarında yavrularını korumalarına yardımcı olabilir.

Yaşam Alanları

Gergedanlar genellikle, bol miktarda yiyecek ve gergedanın saklanması için çok fazla alan bulunan küçük ormanlarda ve savanlarda bulunur. önemli ölçüde azaltılmıştır. Afrika’da, gergedanların tarihi aralığı, Sahra altı Afrika’nın çoğunda otlaklar ve savana idi. Bugün, siyah gergedanlar hala Etiyopya’dan Güney Afrika’ya kadar bulunabilirken nüfusları doğa korumaları ve diğer korunan alanlar üzerindeki daha küçük bölgelerle sınırlıdır. Sumatra ve Cava gergedanı daha yoğun ormanlarda yaşıyor ve bir zamanlar yaşam alanları tüm Güneydoğu Asya’ya yayılmıştı. Ancak günümüzde Cava gergedanı tek bir doğa koruma alanında bulunurken Sumatran gergedanının hayatta kalan nüfusun çok azdır.

Gergedanların Nüfusu

Üç gergedan türü – siyah, Sumatran ve Cava – “Kritik Tehlikede” olarak listelenirken, Hint gergedanları “Hassas” olarak ve beyaz gergedanlar “Yakın Tehdit Altında” olarak listelenmiştir. Uluslararası Gergedan Vakfı’na göre, 2019 yılında her tür için kalan nüfusları aşağıdaki gibidir:

• Beyaz Gergedanlar: 18,000
• Siyah Gergedanlar: 5,500
• Hint Gergedanı: 3,600
• Sumatran Gergedanı: 80
• Cava Gergedanı: 72

Beş gergedan türünden dördü 2009-2019 yılları arasında nüfuslarının arttığını gürüldü. Yalnız bazı bölgelerde yaşayan ve kaçak avcılığı devam eden Sumatra gergedanı istisna. 2009-2019 yılları arasında nüfusunun tahmini 250’den 80’in altına düştüğünü görüldü.

Soyu Tükenmiş Gergedanlar

Hiçbir modern gergedan türü yok olmamıştır. Bununla birlikte son yıllarda çok sayıda gergedan alt türü yok olmuştur. Tarihsel olarak, Cava gergedanının üç alt türü vardı, ancak hayatta kalan son Vietnamlı Cava gergedanının 2010’da öldürülmesinden sonra sadece bir tane kaldı.

Gergedan Avcıları

Gergedanlar vahşi doğada az sayıda yırtıcı ile karşı karşıyadır. Yavru iken, timsahlara ve diğer büyük yırtıcılara ek olarak aslan veya jaguar gibi büyük kediler tarafından saldırıya uğrayabilirler. Gergedanın heybetli boynuzunun ve önemli boyutunun ötesinde, türler aynı zamanda doğal bir “vücut zırhı” olarak sahip oldukları kalın bir deriye sahiptir. Gergedanlara yönelik bir numaralı tehdit kaçak avcı olmaya devam ediyor. Sadece Güney Afrika’da 2018’de 769 gergedan kaçak olarak avlandı. Gergedanların kaçak avcılığı türlere göre değişiyor. 2019 yılından itibaren 25 yıldan fazla süredir hiçbir Cava gergedanı kaçak olarak avlanmadı.

Beslenme

Gergedanlar otobur hayvanlardır ve büyümesi ve hayatta kalması için gereken besinleri kazanmak için otları, yaprakları, filizleri, tomurcukları ve meyveleri yerler. Gergedanlar bir otçul olmasına rağmen saldırgan doğaları ile bilinirler ve onları korkutmak için genellikle yaklaşmakta olan yırtıcılara karşı sorumlu olacaklardır. Kaçak avcılar tarafından öldürülen gergedanların çoğu, kendilerini korumayı bıraktıkları an olan su içtikleri zaman yakalanırlar.

Yaşam Şekilleri

Gergedanlar, yaklaşık 450 gün ile tüm hayvan türlerinin en uzun gebelik dönemlerinden birine sahiptirler. Bildirilen en uzun esaret altındaki gebelik süresi, 548 günlük (yaklaşık 18 ay) olan beyaz bir gergedandı. Bu uzun gebelik süresi gergedanların 3 ila 5 yıl daha doğurmadığı anlamına gelir. Bu uzun gebelik dönemi ve yeni buzağıların doğumu arasındaki uzatılmış uzunluk, yeni gergedanları özellikle zor bir problem haline getirmiştir. Esaret altındaki en eski beyaz gergedanlar 55 yaşına, siyah gergedanın en eski kaydı 52 yıl ve en eski Hint gergedanı 48 yıl yaşadı. Genel olarak, gergedan türleri 35 ila 50 yıl arasında yaşayabilir.

Gergedanlar Hakkında İnanılmaz Gerçekler

1 – Zırhlı bir hayvan

Gergedanları, çoğu memeliden oldukça farklı kılan benzersiz cilt yapısına ve malzemelere sahiptir. Vücut boyutlarıyla karşılaştırıldığında gergedanların cildi tahmin edilenden üç kat daha kalındır ve çapraz bağlı kolajen lifleri içerir. Gergedan derisi yaklaşık 5 cm kalınlığında olabilir.

2 – Gergedan boynuzu nedir?

Gergedanların boynuzu sıkıca birlikte büyüyen saçlardan yapılırken, gergedan burnundaki bezlerden doğal bir “tutkal” bu saçları sıkıca bir araya getirir. Gergedanların boynuzlarının tırnaklarınızla aynı malzemeden yapıldığını duymuş olabilirsiniz. Çünkü bu boynuzlar saç, cilt ve tırnaklarda bulunan bir protein olan keratin borucukları içerir.

3 – Bugün, gergedanların %85’i sadece bir ülkede yaşıyor

Gergedanlar tarihsel olarak Sahra altı Afrika ve Güneydoğu Asya’da dolaşırken, bugün yaşayan gergedanların yaklaşık %85’i sadece bir ülkede bulunuyor. Yani Güney Afrika’da.

4 – Bir milyondan 5.500’e düşen siyah gergedanlar

20. yüzyılın başında Afrika’da bir milyondan fazla siyah gergedanın yaşadığı tahmin ediliyordu. Bugün nüfuslarının sadece 5.500 adet olduğu tahmin ediliyor. Bu nüfus kaybı şaşırtıcı olmakla birlikte siyah gergedanların nüfusu toparlanmaya devam ediyor.

5 – Neden gergedanların kaçak avcılığı yapılıyor?

1960 ve 1995 yılları arasında, siyah gergedanların %98’i kaçak avcılar tarafından öldürüldü. Kaçak avcılıktaki bu yükseliş, tedavi için gergedanların boynuzlarını kullanan geleneksel Çin tıbbının geri dönüşüdür. Bugün, sıkı yasaklar Çin’de gergedan boynuzu ticaretini yavaşlattı ama bu durum Vietnam’daki kaçak avcılıkta artışa neden oldu.

6 – Dünyadaki en kritik tehlike altındaki büyük memelilerden ikisi

100’den az bireyle, Sumatran gergedanları ve Cava gergedanları dünyadaki en kritik tehlike altındaki büyük memelilerden ikisidir. Cava gergedanları nüfusu son yıllarda istikrar kazanmış olsa da, bazı tahminler bugün hayatta kalan 30 Sumatra gergedanının olabileceğidir.

7 – En tehlikede olan türler için bile umut var

İnanılmaz koruma çabaları sayesinde gergedan türleri için umutlar var. Siyah gergedanların nüfusu bu yüzyılda iki katına çıktı. Beyaz gergedanların popülasyonları yaklaşık 50 gergedandan yaklaşık 20.000 adete ulaştı. Buna ek olarak, 100’den az kalan Hint gergedan bugün yaklaşık 3.600 adet.

8 – Gergedanların yaklaşık dörtte biri özel oyun çiftliklerinde yaşıyor

Bugün, 5 milyon dönümden fazla özel oyun rezervi 6.500 gergedan veya tüm gergedanların nüfusunun yaklaşık %25’ini barındırıyor.

9 – Yasadışı gergedan boynuzu ticareti kaçak avlanmanın ötesine geçiyor

Gergedanların boynuzlarındaki yasadışı ticaret son 10 yılda önemli kaçak avcılığa yol açarken, hırsızlar olağandışı yerlerden gergedanların boynuzlarını hedef aldı. 2011 yılında, hırsızlar bir müzeden dört gergedan boynuzu çalındı ve bunların karaborsalarda 650.000 dolara satılabileceği tahmin ediliyor. 2002-2011 yılları arasında müzelerden gergedan boynuzu soymaya çalışan 20’den fazla hırsızlık vakası vardı.

10 – Gergedanı kurtarmak için savaşta yardımcı olabilirsiniz

Gergedan koruma çabalarına yardım etmeye adanmış çok sayıda kuruluş var. Bu çabalar arasında Save the Rhino (savetherhino.org) ve WWF (worldwildlife.org) vardır.

Gergedanlar Hakkında Merak Edilenler

Gergedan boynuzları ne kadar uzayabilir?

Şimdiye kadar kaydedilen en büyük gergedan boynuzu 150 cm idi ve beyaz bir gergedanda bulundu. Genel olarak, gergedan boynuzları yaklaşık 51 cm uzunluğundadır. Ancak türe göre değişir.

Gergedan boynuzu ne kadar hızlı büyüyebilir?

Gergedan boynuzları yaklaşık üç yıl içinde büyüyebilir. Gergedanlar kaçak avcılara karşı önleyici bir önlem olarak genellikle boynuzdan arındırılır, ancak gergedan boynuzu bir kısmının yeniden büyümesi için bırakılması önemlidir.

Gergedan boynuzu hangi malzemeden yapılmış?

Gergedan boynuzu sıkıca birlikte büyüyen saçlardan yapılırken, gergedan burnundaki bezlerden doğal bir “tutkal” bu saçları sıkıca bir araya getirir. Gergedan boynuzlarının tırnaklarınızla aynı malzemeden yapıldığını duymuş olabilirsiniz, çünkü gergedan boynuzları saç, cilt ve tırnaklarda bulunan bir protein olan keratin borucukları içerir.

Gergedanların vücut zırhı var mı?

Gergedanlar, çoğu memeliden oldukça farklı kılan benzersiz cilt yapısına ve malzemelere sahiptir. Vücut boyutlarıyla karşılaştırıldığında, gergedan cildi tahmin edilenden üç kat daha kalındır ve çapraz bağlı kolajen lifleri içerir. Gergedan derisi yaklaşık 5 cm kalınlığında olabilir.

En çok tehlikede olan gergedan türleri hangileridir?

2019 itibariyle, Cava gergedanı nüfusunun 72 kişi olduğu tahmin edilirken, 80’den az Sumatra gergedanı var. Sumatra gergedanlarının nüfusu önemli ölçüde daha fazla yayılmış olduğu için tüm türler arasında en tehlikede olduğu kabul edilir.

Gergedanları nerede bulabilirim (Gergedanlar nerede yaşarlar)?

Aralık 2018 itibariyle, 1.037 gergedanlı 302 hayvanat bahçesi vardı. Hayvanat bahçelerindeki en yaygın gergedan beyaz gergedanlar, ardından siyah. 2015 itibariyle, Batı Yarımküredeki son Sumatra gergedanı, Cincinnati Hayvanat Bahçesi’nden Endonezya’ya taşındı.

Gergedanlar ne yiyor?

Gergedanlar otoburdur ve ot, yaprak, sürgün, tomurcuk ve meyve yer. Farklı gergedan türlerinin diyetlerine uyarlanmış evrimsel özellikleri vardır.

Gergedanlar grubuna ne denir?

Gergedanların çoğu yalnız hayvanlardır, ancak beyaz gergedanlar bir düzine bireyi aşabilecek gruplar halinde olurlar. Bir grup gergedan oluştuğunda buna “gürültü (crash)” denir.

En büyük gergedan hangisi?

34-23 milyon yıl önce yaşayan soyu tükenmiş bir gergedan türü, yaklaşık 5 metre ve tahmini 20 ton ağırlığındaydı! Bugün en büyük gergedan türü, 3.600 kg ağırlığa kadar olan beyaz gergedan.

Gergedanın en yüksek hızı nedir?

Gergedanlar, genellikle saatte 48 km / s ila 56 km / s arasında değişen en yüksek hızları olmuştur. San Diego Hayvanat Bahçesi, siyah gergedanların saatte 64 km / s hıza ulaşabileceğini bildiriyor.

Gergedanların Genel Özellikleri