Beyaz Gergedan

Beyaz Gergedan Özellikleri (Özet)

Beyaz Gergedan, bir memeli türü olup 50 yıla kadar yaşarlar ve 3.6 ton ağırlığa kadar çıkabilirler. Beyaz Gergedanların maksimum hızları ise 42 km/saat.

Beyaz Gergedanların Yaşamları

Beyaz Gergedan (İngilizcesi White Rhinoceros), tüm gergedan türlerinin en büyüğüdür. Kare üst dudağı, büyük iki boynuzu ve inanılmaz büyüklüğü ile bilinen beyaz gergedanlar, bir zamanlar güney ve kuzey Afrika’da dolaşırlardı. 20. yüzyılın başlarında beyaz gergedanların nüfusu 50’ye kadar düştü. Güneyli beyaz gergedanlar, nüfusunun güçlü bir şekilde geri döndü ve artık tehlikede altında değil. Kuzey beyaz gergedanlar ise sadece 2 dişi dışında işlevsel olarak nesilleri tükendi.

Görünümleri

İsmi beyaz gergedan olsa da aslında renkleri daha gri. Çünkü adı aslında bir yanlış çeviriden geliyor! Güney Afrika’daki Hollandalı yerleşimciler, türe Afrikansı “geniş” kelimesi olan “weit” gergedan demeye başladılar. Açıklama, beyaz gergedanın benzersiz kare ağzına uygulandı. Ancak, İngiliz yerleşimciler bu adı “beyaz gergedan!” olarak adlandırdılar. Beyaz gergedanları Afrika’da yaşayan diğer türlerle karşılaştırırken (siyah gergedan) beyaz gergedanın ağzı kare iken, siyah gergedanların daha üçgen bir ağzı vardır. Beyaz gergedanlar, sırtında büyük “kambur” gibi bir dizi farklı fiziksel özelliğe sahiptir. Bu kambur, türlerin büyük kafasını desteklemek için geliştirilmiş bir kas kütlesidir. Beyaz gergedanların bir başka önemli özelliği, gergedan türleri arasında en büyük olan boyutlarıdır.

Beyaz Gergedan Ağırlıkları

Beyaz gergedanlar, 3.600 kg ağırlığa kadar çıkabilirler ve bu da onu filin ardından dünyanın en büyük ikinci kara hayvanı yapar! Beyaz gergedanlar doğumdan büyüktür, son zamanlarda San Diego Hayvanat Bahçesi’nde doğan bir bebek, doğumdan sadece 19 gün sonra 87 kg ağırlığındayken tamamen yetişkin bir yetişkinin boyutunu aştı. Erkekler dişilerden önemli ölçüde büyüyerek yaklaşık 4 tonluk en yüksek ağırlığa ulaşabilir. Dişiler genellikle tamamen büyüdüğünde ortalama olarak erkek ağırlığının yaklaşık 3/4’ü ağırlığındadır.

Hızları

Böyle büyük bir tür için, beyaz gergedanlar inanılmaz bir hızlanmaya sahiptir ve saatte saatte yaklaşık 48 kilometreyi aşan hızlara ulaşabilir. Karşılaştırma için, dünyanın en hızlı kaydedilen insanı, saatte 43 kilometre ile Usain Bolt’du! Beyaz gergedanların en yüksek hızı, filler veya suaygırları gibi diğer büyük Afrika kara memelilerinin hızını da aşıyor.

Beyaz Gergedan Boynuzları

Beyaz gergedanların boynuzu, tüm gergedan türleri arasında en büyük boyutlara kadar büyüyebilir. 2006 yılında yapılan bir çalışmada Dr. Nico van Stein 150 cm beyaz gergedanın boynuzunu ölçtü! Beyaz gergedanın iki boynuzu daha büyüğü tipik olarak yaklaşık 90 cm uzunluğunda, ikinci boynuz daha küçüktür ve tipik olarak 60 cm’yi geçmez. Boynuzları tırnaklarınızda da bulacağınız bir malzeme olan keratin’den yapılır! Bu aynı zamanda gergedan boynuzları kesilirse yaklaşık üç yıl içinde tekrar büyüyebilecekleri anlamına gelir.

Kuzey ve Güney Beyaz Gergedanlar

Kuzey ve Güney olmak üzere iki beyaz gergedan alt türü vardır. İkisi arasındaki ana fark boyuttur. Kuzey beyaz gergedanlar daha küçüktür. Başları, boynuzları, genişlikleri ve uzunlukları güney beyaz gergedanlardan daha küçüktür. Ortalama olarak, kuzey beyaz gergedanlar tamamen büyümüş güney beyaz gergedanların ağırlığının 2/3’üdür. Buna ek olarak, Kuzey beyaz gergedanların düz bir sırtları vardır, çoğu Güney beyaz gergedanda bulunan çok belirgin “kambur” yoktur.

Beyaz Gergedan Yaşam Alanları

Beyaz gergedanlar Afrika’da yaşayan iki gergedan türünden biridir. Tercih ettikleri yaşam alanları büyük otlaklardır, ancak artan bir şekilde nüfusu korunabilecekleri doğal rezervlerde yoğunlaşmaktadır. Kuzey beyaz gergedanlar bir zamanlar Güney Sudan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Uganda’ya yayılmıştı. Ancak, kaçak avcılık Kuzey Beyaz Gergedanların habitatını önemli ölçüde azalttı. Bugün, Kuzey beyaz gergedanlar Kenya’da tanıtılan kalan son iki dişinin yanı sıra vahşi olarak soyu tükenmiştir. Güney beyaz gergedanlar tarihsel olarak Güney Afrika’dan Bostwanna, Namibya, Zimbabve ve diğer komşu ülkelere kadar uzanıyordu. Bugün, nüfusları, tek bir doğa koruma alanında tahmini 8.000 ila 9.000 beyaz gergedanın yaşadığı Kruger ulusal parkı gibi bir dizi milli parkta yoğunlaşmıştır.

Kaç Beyaz Gergedan Kaldı?

2019 itibariyle, vahşi doğada yaşayan yaklaşık 18.000 beyaz gergedan olduğu tahmin ediliyor. 20. yüzyılın başlarında beyaz gergedanların nüfusu 50 bireye kadar azaldı, bu yüzden çoğalma inanılmaz bir koruma başarı öyküsü oldu. Ancak, beyaz gergedanlar bugün tehdit altında. Beyaz gergedanların popülasyonlarının kesin tahminleri, yüksek kaçak avlanma oranları nedeniyle zor. Afrika gergedan nüfusunun %80’inden fazlasının Güney Afrika’da yaşadığı tahmin edilmektedir ve aşağıdaki tablodan da görebileceğiniz gibi kaçak avcılık son yıllarda önemli ölçüde artmıştır:

2007-2018 Yıllarına Göre Güney Afrikalı Kaçak Avcılık İle Gerçekleşen Ölümler

Güneyli beyaz gergedanların nüfusunun geri döndüğünü görürken Kuzey beyaz gergedanlar farklı bir hikayesi var. Nüfusları hiçbir zaman 20. yüzyılın başlarında kaçak avlanmadan dolayı artmadı ve Mart 2018’de hayatta kalan son beyaz erkek gergedan öldü ve nüfus olarak sadece son iki dişi kaldı.

Avcıları

Gergedan türlerinin en büyüğü olarak beyaz gergedanlar az sayıda yırtıcı ile karşı karşıyadır. Ergenler olarak aslanlar, timsahlar ve büyük kediler, sırtlanlar ve vahşi köpekler gibi diğer büyük etoburlardan tehditlerle karşı karşıyadırlar. Tam boyuta büyüdükten sonra, beyaz gergedanlar yırtıcılardan çok az tehditle karşı karşıyadır. Türler sadece uzun boynuzlara ve yüksek hızlara sahip olmakla kalmaz, aynı zamanda “doğal vücut zırhı” olarak işlev gören kalın bir cilde sahiptir. Bu, aslanlar gibi daha büyük yırtıcı hayvanlardan ek bir koruma şekli sağlar. Gergedanların en üst yırtıcısı insanlar olmaya devam ediyor. Güney Afrika’da kaçak avlanma ölümleri 2014 yılında 1.215 gergedan ile zirveye ulaştı ve o zamandan beri düşüyor. Gergedanların çoğu, özel korumalarda veya silahlı muhafızlar ve güvenlik tarafından aktif olarak korundukları doğal parklarda yaşıyor.

Beslenmesi

Beyaz Gergedanlar, çim diyetlerine en uygun geniş savanlarda yaşıyorlar. Beyaz gergedanların yediği diğer Afrika gergedan türlerinden, siyah gergedandan farklıdır. Siyah gergedanlar, ağaçlardan ve çalılardan bitki örtüsü yemelerine izin veren üçgen şekilli bir ağza sahipken, beyaz gergedanlar otlatmayı zeminde tutarlar. Beyaz gergedanlara adını veren ayırt edici özellik – geniş, kare şeklinde ağızları – her gün inanılmaz miktarda otları otlatmalarına izin veren evrimsel bir uyarlamadır. Büyük boyutları nedeniyle, beyaz gergedanlar her gün 120 kilodan fazla ot tüketmelidir!

Üreme

Beyaz gergedanlar yaklaşık 500 günde tüm hayvan türlerinin en uzun gebelik dönemlerinden birine sahiptir. Bu uzun gebelik dönemi, daha büyük memeli türlerinin doğumdan önce daha uzun gelişim dönemlerine sahip olduğu bir modeli izler.

• Afrika Fili: 645 gün
• Beyaz Gergedan: 500 gün
• Zürafa: 430 gün
• İnsan: 270 gün
• Boz Ayı: 215 gün

Doğumdan sonra, beyaz gergedanlar genellikle 3-4 yıl daha doğum yapmazlar. Bu uzun gebelik dönemi ve yeni buzağıların doğumu arasındaki uzatılmış süre, yeniden gergedanları özellikle zor bir problem haline getirmiştir. Peki beyaz gergedanlar ne kadar yaşarlar? Esaret altındaki en eski beyaz gergedan, 14 Kasım 2018’de 55 yaşında öldü. Gergedanlar yaşlandıkça cilt ve sindirim sistemi rahatsızlıklarından muzdarip olsa da vahşi doğada yaşam beklentisi 50 yıla ulaşabilir.

Hayvanat Bahçelerinde Beyaz Gergedanlar

Aralık 2018 itibariyle, 1.037 gergedanlı 302 hayvanat bahçesi vardı. Beyaz gergedanlar, dünya genelinde 671 beyaz gergedan nüfusu ile hayvanat bahçelerinde bulunan en yaygın gergedan.

Maryland Hayvanat Bahçesi: Stubby adında beyaz bir gergedan.

San Diego Hayvanat Bahçesi: Sadece bu hayvanat bahçesinde 90’dan fazla buzağı doğuyor!

Nashville Hayvanat Bahçesi: Şubat 2019 itibariyle dört kadın ve bir erkek.

Indianapolis Hayvanat Bahçesi: Beyaz gergedanlar ova sergisinin bir parçası.

Beyaz Gergedanların Genel Özellikleri