Kabuklu Hayvanlar Nelerdir?
Kabuklu hayvanlar ya da diğer bir deyişle kabuklular, eklembacaklılar sınıfına ait bir türdür. Bilinen türleri yakşalık olarak 25000 civarıdır. Büyük çoğunluğu denizlerde ve tatlı sularda yaşarken azbir kısmı nemli olan kara parçalarında yaşarlar. Kanatsız olan bu gruptaki hayvanların ortak özellikleri ise kabuklu dış iskelet, yarık ayak şeklinde bacaklar, 2 çift anten, solungç solunumlu v.b.
Vücutları baş, göğüs ve karından oluşur. Kabukların görevi ise vücudu dış etkenlerden korumak. Ayrıca su kaybını önleyip kaslara tutunmayı da önler. Kabuk vücudun her bölgesinde aynı kalınlıkta değildir. Hareketli alanlarda daha incedir ve böylece hayvanın hareket etmesi kolay olur. Kabuklu hayvanların bacak sayıları farklıdır.
Kabuklu Hayvanların Özellikleri
Başta yengeç, ıstakoz, midye olmak üzere birçok kabuklu hayvan vardır. Sert bir kabuk ile kaplı olduklarından dolayı bu isim ile isimlendirilmektedirler. Kabuklu hayvanların bacakları eklemlidirler. Kabuklu hayvanları böceklerden ayıran özelliği ise kafaları ve göğüsleri genellikle bir bölümde birbirine eklemlidir ve 2 çifttir. Ayrıca bu hayvanlar ya denizde ya da tatlı sularda yaşarlar.
Kabuklu hayvanlardan olan ıstakozlar, yürüyen kabuklu hayvanlar grubundandır. Istakozların ilk iki bacakları diğerlerinden çok daha büyüktür. Böylece avlarını bu bacakları ile yakalayıp parçalayabilirler. Bilinen en eski fosiller arasında 500 milyon yıl yaşında olan kabuklu fosilleri de var. Yüzer kabuklu hayvanların bir çoğı süzerek beslenirler. Bunu yaparken bacaklarındaki ince tüyler ile yiyecekleri ağzına doğru sürükler.
Kabuklu Hayvanların Çeşitliliği
Kabuklu hayvanlar, dış görünüşlerine ve büyüklüklerine göre sınıflara ayrılırlar. En büyük kabuk hayvanların (ıstakoz) ağırlığı 20 kg’a kadar çıkmakta. En küçük kabuklu hayvanlardan birisi de 0.1 mm uzunluğundaki Kopepod’ur. Bunlar kum taneleri arasında veya denizde yaşarlar.
Kabuklu Hayvanların Ömrü
Genellikle uzun yaşayan kabuklu hayvanlar, yetişkin yaşa geldiklerinde küçük bir alanda yaşarlar ve başka yerlere gitmezler. Denizde yaşayan kabuklu hayvanların bir çoğu çok sayıda küçük larva bırakırlar. Bu larvaların birçoğu ise balıklar ve diğer canlılar tarafından yenilir.
Kabuklu hayvanlar, büyüdükçe kabuklarını çatlatırlar ve bu kabuklarını yeniden oluştururlar. Bir yengeç veya ıstakoz, yaşamları boyunca ortalama 20 defa kabuklarını değiştirirler. Kabuklu hayvan ne kadar büyükse kabuk değiştirme süresi de o kadar uzar.
Yengeçler
En çok bilinen kabuklu hayvanlar yengeçlerdir. Avlanmanın yanı sıra ölmüş ve çürümüş hayvanlardan da beslenirler. Ama birçok insan da yengeçleri avlamaktadırlar. Bir kısım yengeçler, sünger veya deniz yosunları ile kamufle olurlar. Ayrıca bazı yengeçler, avlanmamak için kabuklarına acı veren dikenleri olan deniz şakayıkları yerleştirir.
Karides
Karides ve karidese benzer kabuklu hayvanlar okyanuslarda fazlaca vardır. Karidesler genellikle tropik denizlerde yaşarlar. En büyük silahları kıskaçları ile çıkardıkları seslerdir. Bu sesler karidesi avlamaya gelen hayvanı sersemletir ve hatta öldürür.
Sıcak denizlerde yaşayan karidesler ise diğer canlılar için genellikle temizleyici görevi görürler. Örneğin balıkların derilerinde ve solungaçlarında bulunan parazitleri yiyerek hem beslenirler hemde balıkları temizlerler.
Bazı Kabuklu Hayvan İsimleri
- Karides
- Yengeç
- Istakoz
- Kerevit (tatlı su ıstakozu)
- Langust
- Kril
- Kopepod
- Midye
- Su piresi
- Balina biti
- Tepegöz
- Ostracod
- Tespih böcekleri
- Salyangoz