Ticaret İçin Bir Araç – Noel
Noel Bayramı her ne kadar dini inanç gibi görünse de bazı insanlar için kazanç kaynağı, ticaret için bir araçtır. Çünkü Noel bayramı demek insanların kutlama yapması demek. Bu da insanların kutlama için alışveriş yapması demek. Ama ticaret yapan insanlar kutlamalarda yapılan alışverişleri artırmak için bazı yöntemler izleyip gereksiz yada ihtiyaç dışı alışveriş yaptırmak peşinde.
Noel Bayramının Ekonomiye Etkisi Nedir?
Kara Cuma Nedir?
Noel sezonu, tipik olarak birçok ülkede ekonominin canlandığı bir dönemdir. Satışlar neredeyse tüm perakende sektörlerde dramatik olarak artar. Noel’de satış yerleri hediyelik eşya ve dekorasyon malzemelerine ağırlık verdiği gibi yeni ürünleri de müşterilerle tanıştırır. ABD’de bu sezonun adı ‘Noel alışveriş mevsimi’ olarak geçer ve genellikle sezonun açılışı, ABD’de her yıl kasım ayının dördüncü Perşembe günü kutlanan Şükran Gününün ertesi günü olan Cuma günü olarak kabul edilir. Birçok Amerikalı alışveriş sezonunun başladığı bu Cuma gününü tarihe ironik bir gönderme olarak Kara Cuma olarak adlandırır.
Noel Alışverişleri İçin Yasak Getiren Ülkeler
İngiltere ve Galler’de küçük işletmeleri korumak maksadıyla, 2004 Noel Ticaret Yasası kapsamında, Noel’de bütün büyük dükkânlara ticaret yasağı getirilmiştir. İskoçya da, buna benzer bir yasamayı planlamaktadır. Film stüdyoları, Noel tatil mevsiminde birçok yüksek bütçeli filmi gösterime sürer. Noel sezonunda ekonomideki bu canlanmaya rağmen ekonomistlerin çoğu, mikroekonomik konsept kapsamında Noel’de hediye alışverişi yüzünden ekonominin verim kaybına uğradığına inanırlar. Bu kayıp, hediye veren kimsenin aldığı ürüne ödediği para ile hediye alıcısının, o madde için ödemek isteyebileceği para arasındaki farkla hesaplanır. 2001 Noel’inde, ABD’de 4 milyar dolarlık bir ekonomik verim kaybı olduğu tahmin edilmektedir. Bu analiz, hesaplamayı güçleştiren faktörlerden dolayı, bazı kaynaklarda günümüz mikroekonomik teorisinin kusurları arasında sayılır.
Noel’in Dini Anlamını Yitirmesi ve Ye$il Noel Endişesi
Noel’in ekonomik yönünün 1800’lerden bu yana gittikçe önem kazanması dini çevrelerde Noel’in dini anlamını kaybedip ticarileşmesine yönelik kaygıları arttırmaktadır. Noel bugün nüfusunun yüzde 60’ından fazlası tanrıya inanmayan İngiltere, Fransa gibi ülkelerde bile coşkuyla kutlanmaktadır. Hristiyan çevreler ise Noel’in bir alışveriş ve hediye bayramı haline gelmesinden ve çocukların Noel Baba’ya, Hz. İsa’dan daha fazla önem vermesinden endişe duymaktadırlar. 1822 yılında yazılan “Aziz Nicholas’tan bir ziyaret” isimli şiir geleneksel hediye alıp vermeyi ve Noel alışverişini popüler hale getirdi. Harriet Beecher Stowe, 1850 yılında yazdığı “New England’daki ilk Noel” isimli kitabında, Noel’in gerçek anlamının, alışveriş cümbüşü içinde kaybolmasından şikayet eden bir karakteri yazdı.
Noel’in ekonomi üzerine etkisi 1930’lu yıllarda dönemin ABD başkanı Franklin D. Roosevelt’in Noel alışveriş mevsimini uzatmak, satışları arttırmak ve büyük bunalım sırasında duraklayan ekonomiyi canlandırmak için Şükran Günü’nün tarihini değiştirmesiyle daha da güçlendi. Bu hareketi protesto etmek maksadıyla Hristıyanlığın dini liderleri 1931’de New York’ta toplanarak, gittikçe artan Noel’in ticarileşmesiyle ilgili tehlikelere dikkat çeken Noel vaazları verdiler. 1958’de Stan Freberg ve Daws Butler taşlama sanatının hicivlerini kullanarak radyo için “Ye$il Noel” (Green Chri$tma$) isimli bir ses tiyatrosu kaydettiler.
Eserin, tartışmaya yol açan doğası yüzünden, 1983’e kadar hiçbir ticari gösterimi yapılmadı. Ye$il Noel, Noel’in ticarileşmesini hicvetmekte ve ‘yeşil’ kelimesi Amerikan dolarının yeşil tonlarını sembolize etmektedir. ABD’de Noel’in, gerçek kutlama maksadının dışına çıktığına dair kaygıların gün geçtikçe arttığı gözlemlenmektedir. Bu konuda New York yazarlarından Gabriel Calderon “Çocuklar, Noel Baba’yı Hz. İsa’dan daha önemli görüyor” görüşünü demiştir.