Epik Şiir ile İlgili Bilgiler
Anlamı destan olan epik şiir, destansı olayları, dünya tarihinde derin izler bırakmış tarihsel olayları anlatır. Epik şiirin işlediği temalar, savaşlar, kahramanlıklar, yiğitlikler v.b. Epik şiirlerin her zaman gerçeklik payı vardır. Ayrıca epik şiirler işlediği tema bakımından okuyucuya coşku kattığı için lirik şiir özelliği de taşımaktadırlar.
Epik şiir türünün ilk örneği olarak Homeros’un derlediği ‘İlyada ve Odise” destanı kabul edilir. Epik, geleneksel hikâyeciliğin gelişmiş şeklidir; gelişmesi boyunca, kahramanlar ve işleri, insanlar arasındaki şöhretlerini yüceltme gayesiyle seçilmiştir.
Epik Şiir Çeşitleri
Epik şiirler ikiye ayrılmaktadırlar. Bunlar, doğal epik şiirler ve yapay epik şiirler.
1 – Doğal Epik Şiirler;
Toplumun ortak malı olan ve birtakım olaylar sonucu kendiliğinden oluşan destan şeklindeki şiirlerdir. Bu şiirler, yazının henüz bulunmadığı ve yaygınlaşmadığı bir kültürde doğan ve kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarıldıktan sonra yazıya geçirilmiştir. Doğal epik, ozan ve şarkıcıların değişik zamanlarda söylediği şarkı ve şiirlerin bütünleşmesi ve işlenmesiyle oluşturulur.
2 – Yapay Epik Şiirler;
Bir şairin, toplumu etkileyen herhangi bir olayı tabiî destanlara benzeterek söylemesi sonucu oluşan destan şeklindeki şiirlerdir. Belirli bir sanatçı tarafından eski örneklere uygun olarak ve okunmak üzere kaleme alınır. Anadolu’da bugün bile saz eşliğinde epik şiir söyleyen âşıklar vardır.
Epik Şiire Örnek;
Korkma!
Cehennem olsa gelen, göğsümüzde söndürürüz.
Bu yol ki Hak yoludur, dönme bilmeyiz, yürürüz;
Düşer mi tek taşı sandın harim-i namusun,
Meğer ki harbe giden son nefer şehid olsun.
Şu karşımızdaki mahşer kudursa, çıldırsa,
Denizler ordu, bulutlar donanma yağdırsa,
Bu altımızdaki yerden bütün yanardağlar
Taşıp da kaplasa âfakı bir kızıl sarsar,
Değil mi cephemizin sinesinde iman bir;
Sevinme bir, acı bir, gaye aynı, vicdan bir;
Değil mi ortada bir sine çarpıyor, yılmaz,
Cihan yıkılsa emin ol bu cephe sarsılmaz!
——————————————————–Mehmet Akif Ersoy