Dünya üzerindeki meridyenlerin sayısı kaçtır, dünya üzerindeki meridyenler hangileridir, meridyenler kaç adettir, Meridyen ne demektir, meridyenin anlamı nedir, meridyenin diğer anlamı eş anlamı nedir şeklindeki konulara değineceğiz.
Meridyen (Boylam) Ne Demektir?
Boylam, başlangıç meridyeninin doğusundaki veya batısındaki herhangi bir noktanın açısal mesafesi. Boylamlar, doğu ve batı boylamları olmak üzere ikiye ayrılırlar; derece, dakika ve saniye cinsinden ifade edilirler. Dünya üzerindeki aynı boylama sahip noktaların birleşmesi ile oluşan yarım daire şeklindeki varsayımsal yaylara ise meridyen denir. Meridyenler bir kutuptan diğerine uzanırlar ve Dünya’yı portakal dilimi gibi dilimlere ayırırlar.
Başlangıç Meridyeni ve Antimeridyen Nedir?
İngiltere’nin Greenwich gözlemevinden geçen meridyen, başlangıç meridyeni kabul edilir ve 0 derece olarak gösterilir. Doğusunda kalan yerlere doğu yarıküre, batısında kalan yerlere batı yarıküredenir. Başlangıç meridyeninin 179 doğusunda, 179 batısında ve tam karşısında (180. meridyen) olmak üzere toplam 360 meridyen yayı vardır. 0 (Greenwich) ve 180 derece meridyenleri karşı karşıyadır ve birbirini daireye tamamlar. Bu nedenle 180. meridyene “antimeridyen” de denir.
Meridyenlerin (Boylamların) Özellikleri
- Her bir meridyen bir büyük dairenin yarısıdır.
- Tüm meridyenlerin uzunlukları aynıdır.
- Ekvator ve diğer enlemleri boylamasına keserler.
- Herhangi iki meridyen arası en uzun mesafe Ekvator üzerinde görülür (111 km).
- Her meridyen arasında 4 dakikalık zaman farkı vardır.
- Kutup noktalarında birleşirler.
- 0 ve 180 derece meridyenleri karşı karşıyadır ve birbirini daireye tamamlar.
Meridyenler (Boylamlar) Arası Mesafe Ölçümü
Meridyenler “üzerindeki” (iki paralel arasındaki) her 1 dakikalık açı 1 deniz miline (1852 m) eşittir.
Herhangi bir harita üzerinde iki nokta arasındaki mesafe ölçülürken, harita projeksiyonlardan kaynaklanan hataları minimum düzeye indirmek için, iki nokta arasındaki doğrunun uzunluğu, ortasından geçen bir meridyen üzerindeki açılar ile kıyaslanır. Örneğin iki nokta arasındaki mesafe bir pergel ile ölçülüp doğru üzerindeki bir meridyenle (mümkünse tam ortadaki) kıyaslandığında 10 dakikalık açıya denk geliyorsa, o iki nokta arasındaki gerçek mesafe yaklaşık olarak 10 deniz milidir.
Dünya Üzerindeki Meridyen Dairesi Kaç Tanedir?
Kuzeyden güneye kutuplar arasında uzanan çizgiler meridyen yaylarıdır. İngiltere’nin Greenwich gözlemevinden geçen meridyen, başlangıç meridyeni kabul edilir ve 0 derece olarak gösterilir. Doğusunda kalan yerlere Doğu Yarım Küre, Batısında kalan yerlere Batı Yarım Küre denir. Başlangıç meridyeninin 180 doğusunda, 180 batısında olmak üzere toplam 360 meridyen yayı vardır. Kutup noktalarında birleşirler. Her meridyen arası 4 dk.lık yerel saat farkı vardır. Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrılırlar. Ekvator ve paralel çizgilerini keser. Yarım çemberdirler. Meridyen uzunlukları aynıdır değişmez. İki meridyen arası uzaklık sadece Ekvator’da 111 km’dir. Kutup noktalarında 0 olur. Kuzey Güney yönlerinde uzanırlar. 180 paralel olmasına ramen 360 meridyen olmasının nedeni meridyenlerin yarım, paralellerin tam daire olmasıdır.
Paraleller üzerindeki dakika aralıkları -ekvator haricinde- meridyenler ile aynı olmadığından mesafe hesaplaması için kullanılmaz.
Meridyenler, Ekvator’a dik açı yapacak şekilde yerküreyi 360 eşit parçaya bölen ve uçları kutuplarda birleşen, yay şeklindeki varsayımsal çizgilerdir. Her meridyen, bir büyük çemberin yarısıdır ve tüm meridyenler aynı uzunluktadır. Zaman zaman meridyen kavramı herhangi bir boylamdan ve kutuplardan geçen “tam” çember anlamında kullanılır. Karışıklıkları önlemek açısından bu yazıda meridyen sözcüğü her zaman yarım çember anlamında kullanılacaktır.