Medcezir Ne Demektir?
Eş anlamı gelgit olan medcezir kelimesi coğrafi bir terimdir. Son zamanlarda televizyonda yayınlanan popüler “Medcezir” isimli dizi ile popüler bir kelime haline gelen medcezir kelimesinin kısaca tanımı Güneş’in ve Ay’ın etkisiyle yeryüzünde bulunan suların değişimleri olayıdır.
Medcezir – Gelgit detaylı Açıklama
Medcezir yada gelgit olarak tanımlanan bu coğrafi olayda, bir gök cismi diğer bir gök cismine bir kütle çekimi uygulamaktadır. bu sebeple her iki cisimde de şekil bozulmaları meydana gelmektedir. Bunun en belirgin göstergesi belirli zamanlarda deniz sularının yükselmesi ve alçalmasıdır. İngilizce “tide” olan gelgitler hakkında 1632 yılında Galileo bir kitap yayımladı. Kitabın orjinal ismi Dialogue Concerning the Two Chief World Systems-Dialogue on the Tides idi. Yani Gelgit Üzerine Diyalog kitabı. Bu kitapta yanlış bir düşünce ortaya atılmıştır. bu düşünce “Denizdeki suların, Dünya’nın Güneş etrafında dönmesi sonucu savrulmasıdır.” Fakat 1687 yılında Newton’un Principia kitabında gelgitlerin yani medcezir olayının kütle çekim kuvvetindan dolayı oluştuğu belirtilmiştir.
Gelgit olayında Ay, dünyamız etrafında dönerken dünyanın bir yüzü Ay’a daha yakındır. Hal böyle olunca Ay’a yakın olan yerdeki suları Ay kendine doğru çeker ve dolayısıyla sular burada kabarır yani yükselir. Yükselen suların arkalarında bıraktıkları boşluklar ise dünya üzerindeki diğer sular tarafından doldurulur. Bu da dünyanın diğer bölgelerinde suların alçalmasına neden olur. Dolayısıyla Ay’a yakın olan yerdeki sular yükselirken uzak olan yerdeki sular alçalır.
Güneş de gelgit olayında etkilidir. Ay, Dünya ile Güneş arasındayken bu etki çok; Ay Güneşe göre 90 derece farklı tarafta ise azdır. Gelgit olayı ilk ve ikinci dördün evrelerinde en düşük, yeni ay ve dolunay evrelerinde en büyük değeri alır. Bir yerde sular kabarırken Ay o yer için gökyüzünün en yüksek noktasındadır.