Kas Nedir? Kasların Görevleri Nelerdir? Kas Çeşitleri

Kas Ne Demektir

Kas, vücutta bulunan, gelişmekte olan asıl hücreciklerin mezodermal tabakalarından oluşan, büzülebilen bir dokudur. Vücuttaki görevi güç oluşumu ve dış veya iç (organlar arası) hareket sağlamaktır.

Kas hareketlerinin büyük çoğunluğu bilinç dışında gerçekleşir ve yaşam için gerekli fonksiyonların gerçekleşmesi için büyük önem taşımaktadır (kalbin kasılarak kan pompalaması gibi). Gönüllü kas hareketleri vücudun hareket etmesi için kullanılır.

Kaslar, çizgili, düz ve kalp kası olmak üzere üçe ayrılır. Çizgili kaslar, isteğimiz doğrultusunda çalışan kaslardır. Düz kaslar isteğimiz dışında çalışır. Kalp kası da bir çizgili kas olmasına rağmen, isteğimiz dışında çalıştığı için, kalp kası adı verilmiştir. Kasların faydaları şunlardır.

• 1 iskeletle birlikte vücudumuza şekil verir.
• 2 kemiklere destek görevi yapar.
• 3 iskeleti oluşturan kemik ve eklemleri hareket ettirir.
• 4 bu hareketlilik vücudumuzun hareketini sağlar

Kasların Yapısı

• Lifli bir yapıya sahipler.
• İstemli veya istemsiz çalışırlar.
• Kasılıp gevşeyebilmekteler.
• Kasılırken boyları kısalmakta

Kasların Ortak Özellikleri

Kasların 5 çeşit özelliği vardır:

1. Uyarılabilme:

Kaslar, her canlı kitle gibi, kendilerine yapılan bir uyarıya cevap verme özelliğine sahiptir. Kasların bu uyarıya cevabı: “Kasılma” şeklindedir.

2. İletebilme:

Kaslar, doğal koşullarda, kas-sinir-kas arasındaki uyarıyı “Snaps” yolu ile yani sinir sistemi yolu ile iletebilme özelliğine sahiptir.

3. Kasılabilme:

Kasların, kendilerine yapılan uyarılara cevabı kasılma şeklinde olur. Beş çeşit kasılma tipi vardır.

İzometrik Kasılma: Uzunluğu sabit kalan, fakat gerimi artan, statik bir kasılma şeklindedir. Bütün tabii kasılmaların başlangıcını izometrik kasılmalar oluşturur.

Konsantrik Kasılma: Kasın gerimi aynı kalırken, boyu kısalır. Yani, kısalarak meydana gelen dinamik bir kasılma türüdür. Vücut geliştirme çalışmasında bu tip kasılmalar çok iyi bir örnektir. Bu kasılmaya aynı zamanda “İzotonik kasılma” da denir. Genellikle insanın kassal aktiviteleri, izometrik ve izotonik kasılmaların birbiri ardına yapılmasından veya her ikisinin beraberce uygulanmasından oluşur. İzometrik ve İzotonik kasılmaların beraberce olması, yani kasın her geriminin hem de uzunluğunun değişmesine de “Oksotonik Kasılma” denir

Eksantrik Kasılma: Dinamik bir kasılma türüdür. Kasın gerimi artarken, boyu uzar, yani konsantrik kasılmanın aksine, uzayarak meydana gelen, bir kasılmadır.

İzokinetik Kasılma: Sportif aktivitelerde uygulanan yeni bir kasılma şeklidir. Bir egzersizin tümünde, sabit hızda, maksimal ölçüde yapılan bir kasılma şeklidir.

Tetanik Kasılma: Bu kasılma, tek kasılmaya oranla 4 misli daha kuvvetli, uzun süreli ve daha ekonomik kasılma şekli olup, daha fazla iş görür. İstemli hareketlerimiz genellikle devamlı, yani tetanik kasılmalar şeklindedir. Kasa gelen ve tek bir uyaranın oluşturduğu kasılma bitmeden arka arkaya sık sık uyaranlar verilirse, kas gevşemeye vakit bulamaz ve devamlı bir kasılma gösterir. Tetanik kasılmanın meydana geldiği en düşük uyaran frekansına “Kritik Frekans” adı verilir.

4. Elastik Olma: Kası istirahat uzunluğundan daha öteye gerip, uzatırsak bir direnç ile karşılaşırız. Bunu yapan, yani kası geren ve uzatan kuvvet kesildiği zaman, kas yine istirahat uzunluğuna döner. Bu aksın “Elastik olma” özelliğidir. 5. Viskoz Kitle Olma: Kaslar, şeklini değiştirmek isteyen kuvvetlere karşı iç sürtünmeler nedeni ile bir direnç gösterirler. Kendilerine tatbik edilen kuvvet ile kasın direnmesi arasındaki denge hemen değil, ancak bir zaman sonra meydana gelir. Bu durum kasların “Viskozite” özelliğidir. Kas, yaptığımız bir hareket veya egzersiz neticesinde uzatılacak olursa, bu hareketin oluşturacağı uzunluğa hemen erişmeyip, uzamanın son kısmı yavaş yavaş meydana gelir. Diğer taraftan, hareket bitince normal uzunluğuna hemen dönmez. Kasın viskozite özelliği onun bir çeşit korunma mekanizmasıdır. Bunu, kapıların çarpmasını önleyen ve yavaş kapanmasını sağlayan yay mekanizmasına benzetebiliriz. Kaslarda bu özellik olmasa idi, ani ve şiddetli kasılmalarda, kas ve kemik bütünlüğü tehlikeye girer ve kopmalar olurdu. Viskoz özellik bir çeşit frenleme görevi yapmaktadır.

Kas Çeşitleri

1. Çizgili Kaslar (İskelet Kasları)

• Çizgili kas hücreleri, uzun ve silindir şeklinde hücrelerdir.
• Bir kas teli boyunca birden çok çekirdek bulunur.
• Kas hücrelerinin sınırları belirli değildir ve sitokinez (sitoplazma bölünmesi) görülmez.
• Beynin kontrolünde, isteğimizle çalışırlar.
• Düz kasa oranla daha hızlı kasılırlar.
• Eklem bacaklılardaki kaslar bu tiptendir.

2. Düz Kaslar

Düz kas hücreleri mekik şeklinde olup,

• Otonom sinir sisteminin kontrolünde, isteğimiz dışında çalışırlar.
• Kasılmaları yavaş ve düzenlidir.
• Omurgalılarda sindirim, solunum, dolaşım, üreme ve boşaltım sistemlerinin duvarlarında bulunur.
• Eklem bacaklılar hariç, omurgasız hayvanlar düz kaslara sahiptir.
• Her hücrede bir tane çekirdek bulunur.

3. Kalp Kası (= Miyokard)

• Çizgili kas yapısındadır, isteğimiz dışında çalışır.
• Liflerindeki telcikler tek çekirdeklidir.
• Çekirdekler hücrenin ortasında bulunur.
• Kalp kası dallanmış bir yapıya sahiptir.
• Kas telleri kısa boyludur. Birbirine bağlandıkları yerlerde ara diskler bulunur.