Biyolojik Birikim Nedir?
Besin zincirinin alt basamağındaki canlılardan üst basamağındaki canlılara doğru sürekli olarak bir besin döngüsü gerçekleşmektedir. Ama besinlerin yanı sıra zehirli besinlerde aktarılmaktadır. Bu zehirli besinlerin bir kısmı canlılar tarafından dışarı atılırken bir kısmı vücutlarında kalır. İşte bu zehirli besinlerin vücutta birikmesine ve giderek artmasına Biyolojik Birikim denir.
Biyolojik Birikimin Sebepleri Nelerdir?
Biyolojik birikimin en temel sebebi insanların ürettikleri yiyeceklere ya da ürünlere koruyucu amaçlı konulmuş kimyasal maddelerdir. Örnek olarak tarımda böceklerden ürünleri korumak için kullanılan DDT gibi ilaçlar orada yetişen tarım ürünlerinde birikir. Sonrasında o ürünü yiyen canlıların vücutlarına geçerler. Eğer bu ilaçlar, canlının vücudundan dışarı atılmazsa vücutta birikmeye başlar.
Daha sonra ise o canlıyı yiyen diğer canlılara geçer ve böylece bu zehirli maddeler besin zincirinin ilgili tüm canlılarına geçer. Sonuç olarak besin zincirinin bütün canlılarında biyolojik birikim olur.
Biyolojik birikimin nedenlerinden bir diğeri ise doğaya bırakılmış endüstri ve sanayi atıklarıdır. Bu atıklar zamanla toprağa ve suya karışır. Böylece o suyu içen ve o toprakta yetişen ürünleri tüketen bütün canlılara bu zararlı maddeler geçer ve biyolojik birikim gerçekleşir.
Biyolojik Birikim Nasıl Önlenir?
Peki bu biyolojik birikimin önüne geçilebilir mi? Cevabı tabi ki evet. Biyolojik birikimi önlemek için insanlar tarafından kullanılan zararlı kimyasal maddelerin kullanılmaması gerekir. Örneğin tarımda kullanılan DDT’nin zararları ortaya çıktıktan sonra kullanılması yasaklandı ama etkilerinin yok olması için yıllar gerekli. Bu nedenle kullanılacak ilaçların ve diğer maddelerin doğaya vereceği zararlar iyice araştırılmalı ve sonuçları kesin olarak ortaya konulmalıdır.
Dünyamız kendisini sürekli olarak yenilemektedir. Biz insanlarda bu yenilenmeye yardımcı olmalıyız. Böylece verdiğimiz zararların daha çabuk sürede yok olmasını sağlarız.
Biyolojik Birikim İle İlgili Yaşanmış Bir Olay
1600’lü yıllarda New York Long Island bölgesinde bulunan belediyeler yıllarca sivrisinekle mücadele için çevredeki bataklıkları DDT ile ilaçladılar. Çevredeki balıklar ve yaşayan diğer canlılar için öldürücü olmasın diye uzmanlar tarafından DDT’nin yoğunluğu ayarlandı. Ama yine de uygulanan bu DDT, bitkiler tarafından alındı ve bu bitkilerin yaprakları çürüdü. Sonrasında bu bitkilerin yaprakları ile beslenen organizmalarda ve bu organizmalar ile beslenen küçük balıkların dokularında biyolojik birikim görüldü. Bu biyolojik birikim sonrasında ise besin zincirinde yer alan büyük balıklara ve balıkla beslenen kuşlara aktarıldı.